Thiết bị an toàn cho trẻ em, cần hướng dẫn chi tiết trước khi triển khai

Đảm bảo an toàn cho trẻ em

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định: Khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m trên xe ô tô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em. Quy định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026. Đồng thời, người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em.

Theo đó, thiết bị an toàn cho trẻ em là thiết bị có khả năng bảo đảm an toàn cho trẻ em ở tư thế ngồi hoặc nằm trên xe ô tô, được thiết kế để giảm nguy cơ chấn thương cho người dùng trong trường hợp xảy ra va chạm hoặc khi xe ô tô giảm tốc độ đột ngột bằng cách hạn chế sự di chuyển của cơ thể trẻ em. Việc trang bị thiết bị an toàn cho trẻ dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m, áp dụng đối với mọi loại ô tô, không loại trừ xe nào.

Ghế an toàn cho trẻ em được lắp đặt trên ô tô. Ảnh: Babycar

Nghị định 168 cũng đã quy định mức phạt vi phạm đối với tài xế xe ô tô, chủ xe và tài xế xe kinh doanh vận tải. Trong đó bao gồm cả xe kinh doanh vận tải chuyên chở trẻ mầm non, học sinh tiểu học và kết hợp đưa đón trẻ em mầm non, học sinh tiểu học.

Phạt tiền từ 800.000 - 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m trên xe ô tô ngồi cùng hàng ghế với người lái xe (trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế) hoặc không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em theo quy định.

Như vậy đối với trường hợp xe ô tô chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m trên xe ô tô ngồi cùng hàng ghế với người lái xe (trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế) hoặc không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em theo quy định sẽ bị phạt tiền từ 800.000 – 1.000.000 đồng.

Khuyến cáo từ Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho rằng thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô có thể bao gồm một số loại cụ thể: nôi trẻ em sơ sinh (thường < 2 tuổi); ghế trẻ em nhỏ (cho trẻ 2-6 tuổi) và các loại ghế nâng và đệm nâng (cho trẻ 6-10 tuổi).

Trao đổi về vấn đề này, chuyên gia giao thông thạc sĩ Nguyễn Văn Dương cho rằng, đây là một quy định tốt mà nhiều nước phát triển đã thực hiện từ nhiều năm nay. Quy định về việc bắt buộc sử dụng ghế an toàn cho trẻ em trên ô tô từ ngày 1/1/2026 theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 là bước tiến quan trọng nhằm nâng cao ý thức bảo vệ trẻ em khi tham gia giao thông và tiệm cận các tiêu chuẩn an toàn quốc tế.

“Dù có thể làm phát sinh thêm chi phí trang bị cho các gia đình, nhưng quy định này là cần thiết để giảm thiểu rủi ro, bảo đảm tính mạng và sức khỏe cho trẻ em” – thạc sĩ Nguyễn văn Dương chia sẻ.

Cần bộ quy chuẩn rõ ràng

Hệ thống thiết bị an toàn cho trẻ em đã được chứng minh là giảm thiểu đáng kể nguy cơ chấn thương và tử vong cho trẻ em trong các vụ va chạm giao thông. Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc sử dụng thiết bị an toàn đúng cách có thể giảm tới 70% tỉ lệ tử vong cho trẻ sơ sinh và 54% cho trẻ nhỏ, do vậy việc trang bị thiết bị an toàn cho trẻ em là điều rất cần thiết.

Việc trang bị ghế đảm bảo an toàn cho trẻ em đã được nhiều gia đình ủng hộ và sẵn sàng thực hiện. Chị Nguyễn Thị Hương, trú tại quận Hà Đông cho biết: “Gia đình tôi đã mua ghế riêng biệt cho trẻ em từ rất lâu. Việc sử dụng ghế này rất tiện lợi và đảm bảo an toàn. Hiện nay, có nhiều loại ghế cho trẻ em có thể dễ dàng lắp đặt trên xe ô tô, giao động từ 1 đến 2 triệu đồng”.

Còn đối với xe kinh doanh vận tải, nhiều tài xế đang loay hoay trước việc luật quy định phải có thiết bị an toàn cho trẻ em từ ngày 1/1/2026.

Anh Nguyễn Văn An, một tài xế xe taxi hoạt động trên địa bàn TP Hà Nội chia sẻ: “Chúng tôi sẵn sàng trang bị ghế đảm bảo an toàn cho trẻ em. Tuy nhiên không phải chuyến xe nào cũng có trẻ em, việc lắp đặt, hay tháo ra có mất thời gian không hay có những gia đình có từ 2 - 3 trẻ em đi xe thì phải làm thế nào. Do vậy cần có những hướng dẫn cụ thể trước khi luật đi vào thực tế”.

Là chủ một doanh nghiệp vận tải chuyên cung cấp xe hợp đồng, anh Phạm Văn Lục cho biết: “Đối với những chiếc xe 45 chỗ nếu phải trang bị hết 45 ghế trẻ em sẽ rất khó khăn trong việc lắp đặt hay bảo quản vì, sau khi chở trẻ em, chúng tôi còn phải chở người lớn”.

Anh Nguyễn Văn Sơn, làm nghề lái xe taxi cho biết: “Xe của tôi có 4 chỗ và khách hàng đa dạng nên không thể lúc nào cũng mang theo ghế trẻ em. Mỗi loại ghế lại phù hợp với một độ tuổi. Nếu gia đình có hai bé ở hai độ tuổi khác nhau thì sẽ chiếm diện tích xe. Hơn nữa giá thành của các loại ghế này khá cao, việc lắp đặt tháo dỡ thiết bị nhiều lần trong ngày sẽ gây bất tiện và có thể ảnh hưởng đến quá trình nhận khách”.

Chuyên gia giao thông thạc sĩ Nguyễn Văn Dương cho rằng, cơ quan quản lý Nhà nước cần sớm ban hành các bộ quy chuẩn về thiết bị đảm bảo an toàn cho trẻ em khi ngồi trên xe ô tô. Đối với các hãng kinh doanh vận tải như xe đưa đón học sinh hoặc xe khách, xe bus cũng nên có lộ trình dài hơn để có thể chuẩn bị hoặc đưa ra các quy định riêng vì phương tiện vận tải công cộng thường có tiêu chuẩn an toàn cao hơn và nếu di chuyển trong đô thị thì cũng không thể đi với tốc độ cao.

Vị chuyên gia này đề xuất, đối với các xe kinh doanh vận tải, bước đầu cũng có thể khuyến khích và yêu cầu bắt buộc cung cấp thông tin trên chuyến xe có trang bị hay không để người dân có thể lựa chọn theo nhu cầu của mình. Chẳng hạn nếu phụ huynh có trẻ em đi xe taxi hoặc xe bus công cộng thì có thể chọn và đặt vé với những chuyến có sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ. Hoặc ngược lại, chính hãng vận tải có thể yêu cầu hành khách cung cấp thông tin trước khi sử dụng dịch vụ để tránh việc gây khó khăn cho cả hai bên khi nhận cuốc xe. Việc này hoàn toàn có thể triển khai đối với các hãng xe công nghệ hay taxi.

Phạm Công