Thiếu 'tổng công trình sư' cho các lĩnh vực khoa học – công nghệ then chốt

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp

Báo cáo của đoàn giám sát chỉ rõ, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phát triển và sử dụng nguồn nhân lực vẫn bộc lộ nhiều hạn chế. Chính phủ, một số bộ, ngành và phần lớn địa phương chưa ban hành chiến lược tổng thể, dài hạn; chưa có quy định đầy đủ, thống nhất về “nhân lực chất lượng cao”, dẫn đến khó khăn trong hoạch định chính sách thu hút, bồi dưỡng nhân tài.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các Phó Chủ tịch Quốc hội tại phiên họp

Đáng chú ý, Việt Nam đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực chất lượng cao, nhất là các chuyên gia đầu ngành, “tổng công trình sư” trong các lĩnh vực khoa học – công nghệ then chốt. Cơ cấu ngành nghề đào tạo chưa hợp lý, tỷ lệ sinh viên theo học các ngành khoa học cơ bản, nông nghiệp giảm; trong khi ước tính 30% sinh viên tốt nghiệp không làm việc đúng chuyên môn.

Cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo còn lạc hậu; tự chủ đại học, đặc biệt là tự chủ tài chính, còn bất cập. Cơ cấu lao động chuyển dịch chậm, tỷ lệ lao động phi chính thức cao (64,6%), tỷ lệ lao động có bằng, chứng chỉ chỉ đạt 28,3% (năm 2024). Cả nước hiện có khoảng 38 triệu lao động chưa qua đào tạo. Chính sách tuyển dụng, đãi ngộ và môi trường làm việc, nhất là khu vực công, chưa đủ sức hút để giữ chân người tài.

100% thành viên UBTVQH có mặt đã biểu quyết nhất trí về nguyên tắc với báo cáo giám sát

Đoàn giám sát đề xuất Chính phủ sớm ban hành Chiến lược phát triển nguồn nhân lực đến năm 2030, tầm nhìn 2050; xây dựng, sửa đổi các luật liên quan đến giáo dục, giáo dục nghề nghiệp, viên chức…; ban hành tiêu chí cụ thể xác định “nhân lực chất lượng cao”. Đồng thời, bảo đảm chi đủ 20% ngân sách nhà nước cho giáo dục, tăng dần tỷ trọng chi đầu tư phát triển trong cơ cấu ngân sách giáo dục.

100% thành viên UBTVQH có mặt đã biểu quyết nhất trí về nguyên tắc với báo cáo giám sát.

ANH PHƯƠNG