Thời tiết trở thành nhân tố có thể thay đổi cục diện chiến trường Ukraine

Trong hơn ba năm rưỡi xung đột giữa Nga và Ukraine, các yếu tố quyết định cục diện chiến trường thường xoay quanh khả năng tác chiến, nguồn lực, vũ khí và chiến thuật của hai bên. Tuy nhiên, những ngày gần đây, một yếu tố khác lại bất ngờ nổi lên như một “nhân tố mới” trên chiến trường Ukraine - đó chính là thời tiết. Những đợt sương mù dày đặc phủ xuống các khu vực giao tranh đã làm thay đổi cán cân tác chiến, vừa tạo ra rủi ro, vừa mở ra những cơ hội bất ngờ cho cả quân đội Nga và Ukraine.

Các tòa nhà chung cư bị phá hủy và hư hại do cuộc không kích của quân đội Nga tại Kostiantynivka. Ảnh: Reuters

Sương mù – từ trở ngại thành công cụ chiến thuật

Tại nhiều khu vực chiến sự, đặc biệt là ở miền Đông và Nam Ukraine, sương mù xuất hiện dày đặc suốt nhiều ngày liền. Sự hạn chế tầm nhìn khiến hoạt động của máy bay không người lái – loại vũ khí được xem là “con mắt trên bầu trời” của cả hai bên bị giảm hiệu quả rõ rệt.

Thông thường, UAV giám sát và UAV tấn công là một phần quan trọng trong chiến lược của cả Nga và Ukraine. Chúng giúp xác định đường di chuyển của đối phương, điều chỉnh pháo binh, hoặc xâm nhập để tấn công chính xác vào các mục tiêu quan trọng. Việc tầm nhìn giảm xuống chỉ còn vài chục mét khiến những lợi thế này suy yếu đáng kể. Tuy vậy, trong chiến tranh, mọi yếu tố đều có thể trở thành cơ hội và sương mù không phải ngoại lệ.

Trang DeepState – một nguồn tin thường xuyên cập nhật diễn biến chiến sự Ukraine cho biết lực lượng Nga đã khéo léo lợi dụng thời điểm sương mù dày đặc để bắc cầu phao vượt sông Vovcha ở miền Nam Ukraine.

Động thái này mang ý nghĩa chiến thuật quan trọng, bởi cầu phao vốn là mục tiêu dễ bị phát hiện và phá hủy nếu đối phương quan sát được từ trên không. Việc tận dụng sương mù giúp Nga che giấu hoạt động, hạn chế nguy cơ bị UAV Ukraine phát hiện.

Nguồn tin cho biết có ít nhất 10 phương tiện quân sự Nga đã vượt sông thành công và tản ra quanh làng Dachne. “Sương mù rất dày và đối phương tiếp tục tập trung lực lượng”, Stanislav Buniatov, một binh sĩ Ukraine cho biết trên Telegram.

Đối với Nga việc mở rộng hiện diện ở khu vực này có thể giúp tạo bàn đạp cho các đợt tấn công tiếp theo vào tuyến phòng thủ của Ukraine.

Sương mù khiến chiến trường trở nên khó lường

Tại vùng Donetsk, nơi giao tranh luôn diễn ra ác liệt, màn sương dày đặc đã tạo ra sự hỗn loạn chưa từng có. Ở thị trấn Pokrovsk – điểm nóng tranh chấp hiện nay, cả hai phía đều gặp khó khăn với hoạt động trinh sát.

“Đi lại trong sương thì ít bị UAV phát hiện hơn, nhưng nó cũng khiến chúng tôi gặp khó khăn. Mọi thứ trở thành một dạng trò chơi may rủi”, một binh sĩ Ukraine tại khu vực này cho biết.

Màn sương không chỉ tạo ra sự mơ hồ trong quan sát mà còn làm sai lệch các tính toán chiến thuật. Khi không thể quan sát đối phương từ xa, các đơn vị buộc phải di chuyển cẩn trọng hơn, đồng thời đối mặt với nguy cơ phục kích từ những vị trí bất ngờ.

Quân đội Ukraine thị sát tại thị trấn tiền tuyến Huliaipole, thuộc vùng Zaporizhzhia. Ảnh: Reuters

Nếu như Nga dùng sương mù để mở đường tiến quân, Ukraine lại tận dụng nó để tổ chức các cuộc tập kích táo bạo.

Một trung đoàn tấn công Ukraine những ngày gần đây đã tiến hành nhiều đợt đột nhập vào các khu vực có lực lượng Nga đóng quân trong thị trấn Pokrovsk. Sương mù trở thành “tấm áo choàng” tự nhiên, giúp các nhóm nhỏ luồn lách qua các tuyến đường sắt chạy dọc thị trấn, nơi thường dễ bị UAV Nga phát hiện.

Chuyên gia quân sự David Axe nhận định rằng những đợt đột kích này được thực hiện “chớp nhoáng”, tận dụng từng khoảnh khắc sương dày đặc để tiếp cận mục tiêu rồi rút nhanh. “Giao tranh bùng phát ở những nơi không ngờ tới, đặc biệt là sau khi sương tan”, một lính vận hành UAV Ukraine viết trên X.

Khi sương mù bị gió đẩy đi hoặc trời bắt đầu hửng sáng, các đơn vị đang ẩn mình có thể bị lộ, dẫn tới việc giao tranh xảy ra ngay lập tức ở những địa điểm bất thường.

Khi thời tiết định hình chiến trường Ukraine

Sau khi kết thúc chuyến khảo sát thực địa tại Ukraine, nhà phân tích quân sự Michael Kofman cho rằng sương mù, gió mạnh và mưa lớn khiến hiệu quả hoạt động của drone giảm xuống đáng kể. Theo ông, điều này tạo điều kiện để các nhóm nhỏ của Nga thâm nhập sâu hơn vào phòng tuyến Ukraine, nơi lẽ ra phải được kiểm soát chặt chẽ bởi UAV giám sát.

Chuyên gia quân sự David Axe cũng chỉ ra rằng trong một chiến tuyến “mỏng và linh hoạt” như hiện nay, việc không thể giám sát liên tục tạo ra lỗ hổng, khiến tình hình thêm rối ren. Với các đơn vị ở tiền tuyến, chỉ cần UAV ngừng bay vài giờ, cả bề mặt chiến trường có thể thay đổi theo cách không thể ngờ tới.

Thời tiết xấu không chỉ tạo cơ hội cho các hoạt động thâm nhập mà còn thúc đẩy đà tiến của Nga ở Zaporizhzhia. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố lực lượng của họ đã kiểm soát làng Yablukove và hai khu vực lân cận.

Quân đội Ukraine thừa nhận tình hình tại miền Nam đang chịu áp lực lớn. Họ cho biết trong 24 giờ qua đã xảy ra gần 40 cuộc đụng độ với pháo kích dữ dội từ phía Nga. Theo phía Ukraine, Nga đã chịu khoảng 300 thương vong cùng 58 phương tiện bị phá hủy trong các trận chiến này, dù con số này chưa thể kiểm chứng.

Một đơn vị Ukraine đã buộc phải rút khỏi một ngôi làng để “lùi về vị trí có lợi hơn cho phòng thủ”, động thái cho thấy áp lực từ phía Nga đang gia tăng.

Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrskyi cho biết tình hình ở một số khu vực miền Nam đã xấu đi rõ rệt. Theo ông, Nga đang tận dụng ưu thế vượt trội về quân số và nguồn lực để chiếm thêm ba ngôi làng trong tuần qua.

Khoảng cách hiện tại giữa quân Nga và thành phố Zaporizhzhia, thủ phủ của vùng chỉ còn khoảng 90 km. Ở phía Đông, lực lượng Nga cũng đã áp sát thị trấn Huliaipole, nơi họ luôn xem là mục tiêu quan trọng nhằm mở rộng hành lang kiểm soát.

Nhìn tổng thể, sương mù và thời tiết xấu đang làm biến đổi cách thức tác chiến tại Ukraine. Với các chiến tuyến trải dài và phụ thuộc nhiều vào công nghệ quan sát từ trên không, mọi biến động thời tiết đều có thể tạo ra thay đổi lớn.

Đối với Nga, đây là cơ hội để thúc đẩy các đợt tiến công, thăm dò và mở rộng vùng kiểm soát. Đối với Ukraine, đây lại là thời điểm để thực hiện các cuộc tập kích chớp nhoáng hoặc rút quân chiến thuật nhằm bảo toàn lực lượng.

Trong nhiều cuộc chiến hiện đại, thời tiết thường chỉ đóng vai trò phụ. Nhưng ở Ukraine, nơi cuộc chiến phụ thuộc nhiều vào drone, radar và vệ tinh, mỗi lớp sương mù lại có sức mạnh như một “màn che tự nhiên”, có thể quyết định thành bại của cả một chiến dịch tác chiến.

Giang Bùi/VOV.VN (biên dịch) Theo: CNN