Thông qua dự toán ngân sách 2026, cho phép sử dụng linh hoạt nguồn cải cách tiền lương
Quốc hội cho phép mở rộng phạm vi sử dụng nguồn tích lũy cải cách tiền lương của ngân sách trung ương để điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và tinh giản biên chế.
Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2026.
Từ năm 2026, Quốc hội giao Chính phủ chủ động sử dụng nguồn tích lũy cho cải cách tiền lương để đảm bảo thực hiện các chế độ tiền lương, phụ cấp, thu nhập theo quy định.
Với 419/420 đại biểu tán thành, chiều 13/11 Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2026.
Theo đó, Quốc hội chốt năm 2026 thu ngân sách nhà nước gần 2,53 triệu tỷ đồng. Trong đó thu ngân sách Trung ương hơn 1,22 triệu tỷ đồng, thu ngân sách địa phương hơn 1,3 triệu tỷ đồng.
Quốc hội đồng ý sử dụng 23.839 tỷ đồng nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương đến hết năm 2025 còn dư chuyển sang bố trí dự toán năm 2026 của địa phương để thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng.
Tổng số chi ngân sách nhà nước trong năm 2026, theo nghị quyết của Quốc hội, là hơn 3,15 triệu tỷ đồng, gồm: chi ngân sách Trung ương hơn 1,8 triệu tỷ đồng; chi ngân sách địa phương hơn 1,35 triệu tỷ đồng (không bao gồm chi từ nguồn bổ sung để bảo đảm tiền lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng).
Mức bội chi ngân sách nhà nước là 605.800 tỷ đồng tương đương 4,2% GDP. Tổng nhu cầu huy động của ngân sách nhà nước là 985.784 tỷ đồng.
Về điều hành ngân sách nhà nước năm 2025, Nghị quyết nêu rõ, Chính phủ chỉ đạo rà soát tình hình sử dụng nguồn kinh phí ngân sách trung ương đã giao cho các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương để thực hiện chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, kết thúc năm 2025 không sử dụng hết, thực hiện thu hồi, hoàn trả nguồn tích lũy cải cách tiền lương của ngân sách trung ương.
Quốc hội cho phép sử dụng nguồn tiết kiệm chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2025 (gồm: tiết kiệm 10% chi thường xuyên ngân sách nhà nước giao đầu năm 2025 tăng thêm so với dự toán giao đầu năm 2024; tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên ngân sách nhà nước 7 tháng cuối năm 2025) để xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền. Giao Thủ tướng Chính phủ phân bổ nguồn vốn này khi đủ điều kiện phân bổ theo quy định của pháp luật.
Cho phép chuyển nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 và nguồn tiết kiệm chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2025 để xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền chưa sử dụng hết trong năm 2025 sang năm 2026 để tiếp tục thực hiện.
Về thực hiện chính sách tiền lương, chính sách xã hội, Nghị quyết nêu, các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương tiếp tục thực hiện các giải pháp tạo nguồn cải cách chính sách tiền lương theo quy định. Năm 2026 tiếp tục loại trừ một số khoản thu khi tính số tăng thu ngân sách địa phương so với dự toán dành để cải cách chính sách tiền lương, bao gồm: Thu tiền thuê đất một lần được nhà đầu tư ứng trước để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; thu từ xử lý tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị được cơ quan có thẩm quyền quyết định sử dụng để chi đầu tư theo quy định; thu tiền bảo vệ và phát triển đất trồng lúa; phí tham quan các khu di tích, di sản thế giới; phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu; phí bảo vệ môi trường đối với nước thải; thu từ quỹ đất công ích, thu hoa lợi, công sản tại xã và thu tiền cho thuê và bán nhà thuộc sở hữu nhà nước.
Cho phép mở rộng phạm vi sử dụng nguồn tích lũy cải cách tiền lương của ngân sách trung ương để điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và tinh giản biên chế; cho phép sử dụng nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương để thực hiện các chính sách an sinh xã hội do Trung ương ban hành và tinh giản biên chế.
Quốc hội Giao Chính phủ rà soát kinh phí tiết kiệm chi hỗ trợ hoạt động thường xuyên (chi tiền lương và chi hoạt động theo quy định của pháp luật) do tinh giản biên chế, sắp xếp tổ chức bộ máy thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; cho phép các địa phương sử dụng số kinh phí tiết kiệm này để bổ sung nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương.
Từ năm 2026, giao Chính phủ chủ động sử dụng nguồn tích lũy cho cải cách tiền lương để đảm bảo thực hiện các chế độ tiền lương, phụ cấp, thu nhập theo quy định.
Trong điều hành, phấn đấu thu ngân sách nhà nước năm 2026 tăng ít nhất 10% so với ước thực hiện năm 2025, Quốc hội yêu cầu.
Chính phủ cũng được giao cơ cấu lại nguồn thu bảo đảm tính bền vững; mở rộng cơ sở thu; chống thất thu, chuyển giá trốn thuế; gian lận thương mại, đặc biệt trong các hoạt động thương mại dựa trên nền tảng số; đôn đốc thu hồi các khoản nợ đọng thuế.
Quốc hội lưu ý, hạn chế ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách làm giảm thu ngân sách nhà nước, trừ cam kết hội nhập quốc tế, các chính sách thu hút đầu tư và các trường hợp thực sự cấp thiết.
Nhiệm vụ nữa được Quốc hội yêu cầu tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong phân bổ, giao dự toán, quản lý, sử dụng tài chính, ngân sách Nhà nước gắn với trách nhiệm người đứng đầu.
Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư, khắc phục triệt để tình trạng chậm triển khai thực hiện dự án đầu tư công, chậm giải ngân vốn đầu tư công.
Kiên quyết điều chuyển vốn của các dự án chậm tiến độ sang các dự án có khả năng thực hiện và giải ngân nhưng thiếu vốn, hạn chế tối đa việc chuyển nguồn, nghị quyết của Quốc hội nêu rõ.
Quốc hội cũng giao Chính phủ chỉ đạo thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; tăng cường thanh tra, kiểm tra, đánh giá, giám sát hiệu quả triển khai phân bổ, giao dự toán và thực hiện dự toán ngân sách nhà nước.
Chính phủ phải xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước, bảo đảm hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí, theo yêu cầu của Quốc hội.
Trong dự toán ngân sách nhà nước năm 2026, Quốc hội lưu ý tiết kiệm ngay 5% dự toán khi phân bổ chi đầu tư ngân sách từ đầu năm để bổ sung nguồn đầu tư công trình đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên (ngoài tiết kiệm tạo nguồn cải cách tiền lương) để bổ sung nguồn chi an sinh xã hội.
Ngoài ra, Quốc hội yêu cầu quản lý chặt chẽ bội chi ngân sách nhà nước, bội chi ngân sách địa phương và mức vay nợ của ngân sách địa phương, nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ; tăng cường kiểm tra, thanh tra việc vay, sử dụng vốn vay và trả nợ của các dự án.
