Thử thách quyết định tương lai

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đang phải đối mặt thử thách lớn nhất trong sự nghiệp chính trị vẫn còn rất mới mẻ và non trẻ của mình. Đảng Bhumjaithai, đảng lớn nhất trong số các đảng liên minh cùng cầm quyền với Đảng Pheu Thai của bà Paetongtarn, đã rút khỏi chính phủ liên hiệp.

Nữ thủ tướng Thái Lan hiện chỉ còn thế đa số rất mong manh trong quốc hội và vị thế cầm quyền của bà bị đe dọa nghiêm trọng. Đã có biểu tình phản đối của người dân, phe đối lập đã đòi bà từ chức và tổ chức tổng tuyển cử mới. Sẽ không quá lời khi cho rằng thử thách hiện tại sẽ quyết định tương lai chính trị của bà Paetongtarn.

Vụ việc diễn biến đến mức độ như thế này gây bất ngờ và xuất phát từ 2 điều lạ. Thứ nhất, là sự tái bùng phát của cuộc tranh chấp chủ quyền lãnh thổ giữa Campuchia và Thái Lan đối với một khu vực có 4 ngôi đền cổ. Trong quá khứ, hai bên đụng độ vài lần vì cuộc tranh chấp này nhưng đã yên bình với nhau từ nhiều năm nay. Cái lạ ở đây là chuyện cũ bị ai đó làm cho trở thành thời sự và vào thời điểm hiện tại.

Thứ hai, là việc nội dung cuộc trao đổi riêng qua điện thoại giữa bà Paetongtarn với Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen bị phía Campuchia tung lên mạng xã hội, trái với thông lệ quốc tế trong quan hệ chính trị ngoại giao giữa các quốc gia.

Càng lạ hơn khi ông Hun Sen vốn có mối quan hệ cá nhân rất thân thiết - coi nhau như anh em - với cha của bà Paetongtarn là cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra. Chính việc tiết lộ nội dung cuộc trao đổi trên đã đẩy bà Paetongtarn tới nguy cơ bị thất thủ.

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đến căn cứ Morakot ở tỉnh Ubon Ratchathani, giáp biên giới với Campuchia, hôm 20-6. Ảnh: VĂN PHÒNG THỦ TƯỚNG THÁI LAN

Hệ lụy trực tiếp trước hết là mối tình thân giữa hai nhà Hun Sen và Shinawatra đổ vỡ không còn cơ may hàn gắn. Sự tin cậy tiêu tan, mối quan hệ song phương này sẽ còn trượt dốc hơn nữa!

Ở Thái Lan, ngay lập tức có sự liên tưởng đến kịch bản số phận chính trị đã xảy ra với ông Thaksin và người em gái là bà Yingluck Shinawatra. Cả hai đều bị giới quân sự lật đổ khi đang là thủ tướng. Bây giờ, giới quân sự Thái Lan lại đóng vai trò quyết định đối với sự tồn vong của chính phủ bà Paetongtarn. Chỉ cần giới quân sự tỏ ra không hài lòng, sẽ có ngay vài đảng phái chính trị khác trong liên minh cầm quyền ly khai bà thủ tướng.

Bà Paetongtarn đã chứng tỏ rất mẫn cảm về chính trị đối nội khi nhanh chóng có động thái tranh thủ giới quân sự và thể hiện cầu thị để xoa dịu người dân, vô hiệu hóa lập luận của các đảng phái chính trị đối lập. Cho tới hiện tại, giới quân sự Thái Lan thể hiện thái độ mập mờ, không phê phán bà thủ tướng về nội dung cuộc điện đàm với ông Hun Sen nhưng cũng không công khai biểu lộ sự hậu thuẫn.

Nội tình Thái Lan hiện tại có nguyên nhân ở chuyện quan hệ song phương với Campuchia nên việc giới quân sự ở Thái Lan hành xử thế nào tùy thuộc rất nhiều vào phản ứng của phía Campuchia. Lợi thế quyết định nhất hiện tại của bà Paetongtarn là giới quân sự Thái Lan ý thức được rất đầy đủ rằng làm chính phủ dân sự tan rã thì dễ nhưng duy trì ổn định để phát triển đất nước mới khó.

NGẢI SA