Thứ trưởng Bộ Y tế: 'Không ghi nhận thuốc giả ở các cơ sở khám chữa bệnh'
Theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, trong nhiều năm trở lại đây, không ghi nhận thuốc giả ở các cơ sở khám chữa bệnh. Thuốc giả phát hiện chủ yếu ở các cơ sở bán lẻ hoặc qua các kênh bán hàng điện tử.
Sáng 21/8, Ủy ban Văn hóa và Xã hội chủ trì, phối hợp với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội, tổ chức phiên giải trình việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng chống thuốc giả, thực phẩm giả.
"Tỷ lệ thuốc giả ở Việt Nam ở mức thấp"
Báo cáo giải trình, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết hằng năm gần 38.000 mẫu thuốc được các đơn vị trong ngành y tế lấy tại cơ sở sản xuất, kinh doanh và sử dụng (cơ sở khám, chữa bệnh) để kiểm tra chất lượng.
Kết quả cho thấy tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng và thuốc giả đã giảm mạnh, từ hơn 10% vào những năm 1990 - 1991 xuống dưới 2% trong những năm gần đây.
"Theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới, tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng và thuốc giả tại Việt Nam ở mức thấp so với trung bình của thế giới", Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho hay.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên báo cáo giải trình việc thực hiện chính sách pháp luật về phòng chống thuốc giả. Ảnh: Đại biểu Nhân dân
Tuy nhiên, ông Tuyên nhắc đến việc gần đây vẫn xuất hiện các vụ sản xuất, kinh doanh thuốc giả bị cơ quan công an triệt phá.
Điển hình là các đường dây sản xuất, buôn bán kháng sinh giả tại Hà Nội, Cần Thơ, Bến Tre (tháng 8/2024) và đường dây thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả trên nhiều địa bàn (tháng 4/2025).
Thương mại điện tử và mạng xã hội là kênh chủ đạo để tiêu thụ thuốc giả
Chỉ rõ nguyên nhân tình hình tội phạm liên quan dược phẩm giả vẫn được phát hiện ở Việt Nam, ông Tuyên cho rằng nhu cầu thuốc cho công tác khám chữa bệnh của nhân dân tăng cao, đặc biệt sau dịch Covid-19.
Hơn nữa, lợi nhuận trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thuốc giả cao; công nghệ in ấn, bao bì, sự phát triển của thương mại cũng là một trong những tiền đề thuận lợi cho thuốc có thể bị làm giả nhiều hơn.
"Thương mại điện tử và mạng xã hội là kênh chủ đạo để tiêu thụ thuốc giả", Thứ trưởng Bộ Y tế nói. Chưa kể, kẻ xấu lợi dụng tâm lý người tiêu dùng muốn mua thuốc giá rẻ, tự điều trị.
Ngoài ra, nhân sự làm công tác phòng chống thuốc giả của ngành y tế khá mỏng cả ở cấp trung ương và địa phương; các trung tâm kiểm nghiệm tại các địa phương mặc dù đã được quan tâm đầu tư nhưng phần lớn chưa đáp ứng được yêu cầu...
Hồi tháng 5, cơ quan chức năng phát hiện nhà thuốc Đức Anh (Hà Nội) ở Hà Nội bán thuốc giả Nexium. Ảnh: Cục Quản lý Dược
Theo ông Tuyên, hệ thống văn bản pháp luật trong lĩnh vực dược đã được xây dựng toàn diện, nhưng vẫn còn một số khó khăn.
Trong đó, một số văn bản xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ còn thấp, chưa đủ tính răn đe; chưa phân định rõ trách nhiệm quản lý đối với các đối tượng bán thuốc qua mạng xã hội.
Bên cạnh đó, việc sửa đổi văn bản pháp luật chưa kịp thời với thực tiễn. Thói quen tự ý mua thuốc qua truyền miệng hoặc Internet của một bộ phận người dân tạo điều kiện cho thuốc giả lưu hành.
Thuốc không đạt chất lượng ở khu vực bán lẻ cao hơn bán buôn
Thứ trưởng Bộ Y tế nhận định, thuốc không đạt chất lượng ở khu vực bán lẻ cao hơn khu vực sản xuất, nhập khẩu và bán buôn.
"Trong nhiều năm trở lại đây, không ghi nhận thuốc giả ở các cơ sở khám chữa bệnh. Thuốc giả phát hiện chủ yếu ở các cơ sở bán lẻ hoặc qua các kênh bán hàng điện tử", ông Tuyên cho biết.
Thực tế trong tháng cao điểm theo Chỉ thị số 65 của Thủ tướng, Bộ Y tế đã kiểm tra 39 cơ sở, phát hiện 11 cơ sở vi phạm hành chính. Đặc biệt, Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm Hà Nội phát hiện 2 cơ sở bán lẻ thuốc bán thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ (Nhà thuốc Đức Anh với thuốc giả Nexium; Nhà thuốc An An với thuốc Theophylline extended-release tablets giả).
Nhận định về các thách thức, đại diện Bộ Y tế cho hay dự báo thời gian tới, tình hình vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận xuất xứ, hàng hóa nước ngoài giả xuất xứ Việt Nam còn diễn biến phức tạp. Các đối tượng sẽ tiếp tục áp dụng công nghệ tiên tiến như tem chống giả mạo, mã QR giả, hoặc bao bì tinh vi, để qua mặt cơ quan chức năng và người tiêu dùng.
