Thúc đẩy cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, phát triển kinh tế tư nhân

Buổi tọa đàm “Huy động nguồn lực doanh nghiệp nhà nước vào phát triển TPHCM theo tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân”. Ảnh: THANH HIỀN

Tại buổi tọa đàm, TS Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn thực hiện Nghị quyết 98, cho biết trong quá trình phát triển, nhận thức nền kinh tế tư nhân đã có nhiều sự thay đổi. Theo đó, năm 1991 doanh nghiệp tư nhân muốn kinh doanh phải xin giấy phép trước. Đến những năm 2000, không cần có giấy phép trước nhưng phải có giấy chấp thuận ngành nghề xong thì mới đưa ra kinh doanh. Những năm tiếp theo có thay đổi, tuy nhiên muốn kinh doanh thì doanh nghiệp phải đáp ứng rất nhiều điều kiện, đây cũng là những rào cản cho nền kinh tế tư nhân phát triển.

“Đến nay, với chỉ đạo của Tổng Bí thư là chấm dứt tư duy không quản được thì cấm và sự ra đời của Nghị quyết 68 như một sự đột phá, nhận thức này sẽ làm thay đổi vai trò của DNNN, doanh nghiệp tư nhân…”, TS Trần Du Lịch chia sẻ.

Chuyên gia trình bày tham luận tại buổi tọa đàm. Ảnh: THANH HIỀN

Phát biểu tại buổi tọa đàm, GS-TS Trần Ngọc Anh, Đại học Indiana, Bloomington, Hoa Kỳ, nhìn nhận: Những thách thức của DNNN hiện nay là vai trò kép của lãnh đạo vừa là doanh nhân, vừa là nhà chính trị. Điều này dẫn đến tình trạng họ thường ưu tiên các mục tiêu và sự nghiệp chính trị cá nhân hơn là hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Ví dụ, trước giai đoạn tái cơ cấu mạnh mẽ, một số tổng công ty xây dựng nhà nước ở Việt Nam đã đầu tư dàn trải vào nhiều lĩnh vực ngoài ngành như bất động sản, tài chính theo phong trào hoặc chỉ đạo, thay vì tập trung vào năng lực cốt lõi, dẫn đến hiệu quả thấp và rủi ro tài chính.

Ngoài ra, nguồn lực của doanh nghiệp có xu hướng bị sử dụng để phục vụ các yêu cầu hoặc lợi ích của cấp trên, thay vì tập trung vào việc gia tăng doanh thu và lợi nhuận một cách bền vững. Tồn tại tâm lý "ngại" tăng trưởng cao, bởi thành tích năm nay sẽ tạo áp lực cho các năm tiếp theo phải đạt được mức tăng trưởng cao hơn nữa, dẫn đến tốc độ tăng trưởng của nhiều DNNN còn khá chậm chạp…

"Để giải quyết những thách thức và nguyên nhân gốc rễ, cần có một hệ thống giải pháp đồng bộ và quyết liệt như xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả hoạt động minh bạch và toàn diện; phân loại DNNN và áp dụng cơ chế quản trị phù hợp; tăng cường tính độc lập và khách quan trong đánh giá hoạt động hàng năm;…”, GS-TS Trần Ngọc Anh nêu.

Doanh nghiệp đang phát biểu tại buổi tọa đàm. Ảnh: THANH HIỀN

Trong khi đó, ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM cho biết, khi TPHCM mới được thành lập sẽ có cuộc rà soát toàn bộ hoạt động của các DNNN cũng như việc chuyển đổi sắp xếp cổ phần hóa. Trước mắt, cần xác định mục tiêu là gì và thực hiện mục tiêu như thế nào. Các nhóm lĩnh vực cần phát triển để phát huy nguồn lực DNNN, trong đó có nhóm tài chính, nhóm hạ tầng xã hội, nhóm chuyển đổi số,… Ngoài ra, trong quá trình phát triển sẽ có những thay đổi, đột phá và xem xét theo đề xuất mới phù hợp hơn.

THANH HIỀN