'Thùng thuốc súng' ở Trung Đông

Quân đội Israel tăng cường các chiến dịch bố ráp ở Bờ Tây. (Ảnh: THE NEW YORK TIMES)

Bạo lực leo thang ở Bờ Tây bất chấp việc lãnh đạo Israel và Palestine đã có cuộc gặp hiếm hoi tại Jordan để thống nhất một số giải pháp nhằm giảm xung đột. Tại cuộc gặp này, hai bên đã ký một loạt thỏa thuận, trong đó có thỏa thuận thành lập một ủy ban an ninh chung để nghiên cứu đổi mới cơ chế hợp tác an ninh giữa Israel và Palestine thời gian tới. Các bên cũng đồng ý tổ chức một cuộc họp khác do Ai Cập bảo trợ ngay trước khi diễn ra tháng Ramadan của người Hồi giáo nhằm thúc đẩy tiến độ hợp tác về an ninh. Phía Israel cũng tạm ngừng phê chuẩn xây dựng các khu định cư mới trong giai đoạn từ 4-6 tháng tới.

Bộ Ngoại giao Jordan ra thông cáo cho biết, các đại diện của Israel và Palestine đã nhất trí hợp tác hướng tới một nền hòa bình thật sự và bền vững cũng như khẳng định sự cần thiết phải cam kết giảm leo thang trên thực địa. Hai bên cũng đồng ý giữ nguyên hiện trạng tại Đền thờ Al Aqsa (phía Israel gọi là Núi Đền) và cùng nhau thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin lẫn nhau. Mỹ đã hoan nghênh những cam kết mà Israel và chính quyền Palestine (PA) đưa ra về giảm và ngăn chặn tái diễn bạo lực.

Cuộc gặp giữa Israel và Palestine diễn ra trong bối cảnh ngày càng nhiều lo ngại rằng căng thẳng sẽ tiếp tục leo thang trong khi quân đội Israel thời gian qua thường xuyên tiến hành các chiến dịch bố ráp ở Bờ Tây. Đã có khoảng 10 người Palestine chết và khoảng 100 người bị thương trong các vụ đụng độ vũ trang với binh sĩ Israel khi lực lượng này triển khai chiến dịch vây ráp thành phố Nablus, phía Bắc khu Bờ Tây.

Các nguồn tin địa phương và nhân chứng tại hiện trường cho biết, một đơn vị quân đội Israel cùng các xe bọc thép đã tiến vào vùng ngoại ô của thành cổ Nablus, bao vây một ngôi nhà trong khu vực và bắt giữ một số người Palestine mà lực lượng an ninh Israel đang truy tìm.

Những người Palestine có vũ trang bên trong ngôi nhà bị bao vây đã đấu súng với binh sĩ Israel. Người dân tại thành phố nghe thấy nhiều tiếng nổ. Bên cạnh đó, đụng độ giữa người dân Palestine và binh sĩ Israel cũng xảy ra trên một số tuyến phố ở Nablus. Quân đội Israel đã nổ súng về phía đám đông người dân ném đá và chai lọ về phía lực lượng này.

Các thỏa thuận an ninh mà hai bên đạt được tại Jordan hy vọng sẽ giúp giảm căng thẳng và bạo lực trên các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Palestine. Tuy nhiên, bất chấp yêu cầu từ phía Palestine, các quan chức Israel tham dự hội nghị đã không rút lại quyết định công nhận chín tiền đồn định cư và kế hoạch xây thêm 9.500 đơn vị nhà ở tại Bờ Tây.

Hành động này của chính quyền Israel sẽ khiến khó có thể giải quyết được nguyên nhân gốc rễ làm bùng phát xung đột. Bởi, chừng nào Israel tiếp tục thực thi chính sách mở rộng các khu định cư Do thái trên các vùng lãnh thổ chiếm đóng của Palestine thì đụng độ giữa người Israel và Palestine chưa thể chấm dứt.

Cảnh báo tình hình tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Palestine đang “nóng” nhất trong nhiều năm qua với những vòng xoáy bạo lực đẫm máu tiếp tục leo thang và tiến trình hòa bình vẫn bế tắc, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres (A.Gu-tê-rét) đã kêu gọi các bên liên quan trong khu vực và cộng đồng quốc tế giúp sức nối lại tiến trình chính trị nhằm giải quyết cuộc xung đột Israel-Palestine.

Theo ông Guterres, những nội dung sơ bộ của giải pháp là rõ ràng và đã được nêu trong các nghị quyết của Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế cũng như những thỏa thuận song phương. Người đứng đầu Liên hợp quốc nhấn mạnh, điều cần thiết là sự can đảm và quyết tâm chính trị để đưa ra những lựa chọn khó khăn vì hòa bình. Vấn đề cấp thiết hiện nay là các bên cần tôn trọng và tuân thủ các thỏa thuận giảm căng thẳng cũng như luật pháp quốc tế nhằm ngăn chặn “thùng thuốc súng” ở Trung Đông có thể phát nổ bất cứ lúc nào.