Thuốc generic chất lượng cao: Cơ hội để người dân được tiếp cận thuốc tốt, giá thành hợp lý

Nhận định từ Báo cáo “Giá trị tương lai của thị trường thuốc generic tại Việt Nam” do đại diện thành viên Điều hành, Giám đốc Khối tư vấn Chiến lược Ngành Y tế và Khoa học đời sống, Công ty KPMG Việt Nam, PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng khẳng định Luật Dược mới có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025 không chỉ thích ứng với thực tiễn, mà còn mở ra thời cơ mới để ngành dược Việt Nam vươn lên chủ động thay vì chỉ nhập khẩu, phụ thuộc.

PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng nhấn mạnh Nghị quyết 72/NQ‑CP của Bộ Chính trị “Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân” tập trung vào ba trụ cột chính gồm con người – thuốc men – trang thiết bị, hạ tầng. Chính vì vậy, việc nghiên cứu về giá trị tương lai của thị trường thuốc generic chất lượng cao là nội dung góp phần củng cố một trong ba trụ cột đó.

PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, ĐBQH tỉnh Thái Nguyên chia sẻ tại Tọa đàm “Giá trị tương lai của thị trường thuốc generic chất lượng cao” do Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức. Ảnh: Duy Thông

Theo một con số thống kê, năm 2024 Việt Nam chi khoảng 25 tỷ USD để mua thuốc, tuy nhiên dự kiến con số này sẽ tăng lên gấp đôi vào năm 2029.

“Đây là con số khổng lồ mà nếu không chủ động sản xuất, kiểm soát chi phí thì chúng ta sẽ lún sâu vào phụ thuộc trong lĩnh vực dược”, PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng nhận định.

Từ thực tiễn công tác, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên cho biết chi phí thuốc đang chiếm khoảng 31–35% tổng chi phí y tế trung bình. Trong đó, các bệnh viện đa khoa có chi phí tỷ lệ khác nhau, trong các chuyên khoa cũng ghi nhận sự khác biệt tỉ lệ này.

PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng nhấn mạnh nếu làm tốt thuốc generic chất lượng cao với giá thành hợp lý sẽ tạo nên những đột phá thực sự cho sự phát triển của ngành Dược.

“Trong các văn bản chính sách cần đặt thuốc generic vào vị trí chiến lược, nhằm giúp người dân tiếp cận, giúp hệ thống y tế tiết kiệm, đồng thời tạo động lực cho sản xuất trong nước có những bước tiến vượt bậc”, thành viên Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên chia sẻ.

Lấy ví dụ tại Bệnh viện K, PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng cho biết các thuốc chế phẩm sinh học tại đơn vị này chỉ có 2 loại nhưng chiếm đến 31% chi phí thuốc, cho thấy giá thành rất đắt đỏ, dẫn tới hầu như người dân không đủ khả năng tiếp cận.

PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng cho biết, hiện nay tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên ưu tiên sử dụng chế phẩm sinh học, dù giá thành đắt hơn nhưng mang lại hiệu quả cao, nhanh chóng và không để lại nhiều tác dụng phụ cho cơ thể.

“Trước đây một bệnh da liễu phổ thông như vảy nến, đã từng được cho rằng không thể chữa trị dứt điểm, nhưng chế phẩm sinh học đã chứng minh điều ngược lại khi chữa khỏi 100% và ngăn chặn tái phát”, PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng dẫn chứng.

Trong công tác khám chữa bệnh tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, ưu tiên sử dụng chế phẩm sinh học mang lại hiệu quả cao, nhanh chóng cho người bệnh. Ảnh minh họa

Từ đó, PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng khẳng định việc tiếp tục đầu tư vào sản xuất các thuốc thông thường giá rẻ mà hiệu quả thấp có thể làm gia tăng chi phí chữa bệnh. Nguyên nhân là vì người bệnh phải chi tiêu hai lần, lần đầu mua thuốc rẻ nhưng kết quả điều trị kém, dẫn tới việc phải mua thuốc lần hai, kéo dài thời gian điều trị bệnh, tăng gánh nặng kinh tế cho người bệnh nói riêng và xã hội nói chung.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên nhấn mạnh chiến lược phát triển ngành Dược của tương lai không nên tập trung vào sản xuất corticoid đơn thuần, mà phải “vượt tầm”, dành nguồn lực cho thuốc sinh học, thuốc gốc, và đẩy mạnh thuốc generic chất lượng cao.

Nhìn từ mô hình của các quốc gia, PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng cho biết, Trung Quốc đã trở thành công xưởng sản xuất thuốc generic của thế giới, còn Ấn Độ là siêu phòng thí nghiệm thuốc toàn cầu và Việt Nam hoàn toàn có thể đi theo hướng đó nếu có chính sách đủ mạnh.

“Giống như cách Việt Nam từng thu hút được tập đoàn Samsung, thì nay cũng cần có cơ chế mở để thuốc Việt vươn ra thế giới hoặc đưa thuốc generic chất lượng cao về Việt Nam”.

Từ thực tiễn đó, Đại biểu cho rằng, chiến lược phát triển ngành Dược cần được định hướng vượt tầm, chủ động đầu tư vào công nghệ cao, thuốc sinh học và thuốc gốc (originator drug). Việc khuyến khích sản xuất thuốc generic chất lượng cao, giá thành hợp lý chính là một hướng đi đúng và có thể tạo bước đột phá mạnh mẽ nếu được luật hóa, hỗ trợ bằng chính sách thuế, cơ chế hợp tác công – tư và thu hút đầu tư nước ngoài.

Ở vai trò đại biểu Quốc hội, PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng nhấn mạnh tinh thần kết nối thực tiễn bệnh viện - người bệnh, đến chính sách và luật định. Trong đó đặc biệt lưu ý Luật Dược cần xây dựng các khung khổ thể chế trong đó đảm bảo rằng thuốc generic được xem là chiến lược quốc gia.

PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, ĐBQH tỉnh Thái Nguyên kỳ vọng thông qua các diễn đàn thảo luận đa bên như Tọa đàm “Giá trị tương lai của thị trường thuốc generic chất lượng cao” của Báo Đại biểu Nhân dân sẽ góp phần tháo gỡ những nút thắt để giảm chi phí thuốc, bảo đảm người dân được tiếp cận thuốc tốt, giá hợp lý và hiệu quả điều trị cao, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

“Ngành Dược là ngành đặc biệt, thậm chí còn hơn cả ngành công nghiệp không khói, nếu làm tốt, không chỉ giúp người dân khỏe mạnh hơn, mà còn tạo động lực mới cho tăng trưởng bền vững của đất nước”, PGS.TS. Nguyễn Công Hoàng khẳng định.

Chi Nguyễn