Thụy Điển: Giáo dục mầm non phi giới tính để trẻ em có khả năng thành công hơn

Bên trong một số trường mẫu giáo công lập ở Thụy Điển, đồ chơi không bao giờ được phân chia theo giới tính theo truyền thống. Búp bê và xe đẩy em bé được tự do hòa mình vào xe hơi và các khối gỗ. Trên các tấm áp phích, xe ben chở đồ trang sức đính cườm, một con robot sinh học mặc váy tutu và không phải Barbie nam hay nữ rửa bát - việc đó được giao cho một bộ xương.

 Thụy Điển: Giáo dục mầm non phi giới tính để trẻ em có khả năng thành công hơn

Thụy Điển: Giáo dục mầm non phi giới tính để trẻ em có khả năng thành công hơn

Đây là những trường mẫu giáo phi giới tính của Thụy Điển, do Lotta Rajalin quản lý - người đã chia sẻ ảnh về các khu vui chơi và áp phích được mô tả ở trên trong một bài diễn thuyết Tedx gần đây. Cô cũng giải thích rằng tại trường của mình, trẻ em có thể tham gia vào đủ loại hoạt động và được khuyến khích khám phá toàn bộ cung bậc cảm xúc của mình. Các bé gái không bị ép phải kìm nén cơn giận và các bé trai không bị ép phải nuốt nước mắt. Tất cả học sinh đều được phép bừa bộn, gọn gàng, ồn ào hay thụ động tùy theo sở thích của mình.

"Những gì chúng tôi làm ở trường học là không dán nhãn cho trẻ em. Chúng tôi không nói, 'Frida, cô bé thật xinh đẹp, dễ thương và hữu ích' hay 'Mohammed thật hoang dã và mạnh mẽ".

Giáo viên cũng được đào tạo để tránh nói về con trai hay con gái, thay vào đó là nói về con người, trẻ em, bạn bè. "Hen", một đại từ trung tính về giới tính vẫn ít được sử dụng, lần đầu tiên được sử dụng vào những năm 1960, nhưng chỉ được đưa vào từ điển chính thức 2 năm trước, đã thay thế cho "han" (anh ấy) và "hon" (cô ấy).

Đồ chơi “phi giới tính” cho trẻ mầm non ở Thụy Điển

Đồ chơi “phi giới tính” cho trẻ mầm non ở Thụy Điển

Những nỗ lực như vậy có lẽ đang được đền đáp. Trong một nghiên cứu nhỏ được công bố trên Tạp chí Tâm lý học Trẻ em Thực nghiệm, các nhà nghiên cứu tại Đại học Uppsala ở Thụy Điển báo cáo rằng trẻ em theo học tại một trường mầm non trung lập về giới tính có nhiều khả năng chơi với những trẻ em lạ thuộc giới tính khác và ít có khả năng bị ảnh hưởng bởi những khuôn mẫu giới tính do văn hóa áp đặt, so với những trẻ em theo học tại các trường mầm non khác. Các thử nghiệm cho thấy trẻ em từ trường trung lập về giới tính có khả năng phân loại mọi người theo giới tính như những trẻ em khác nhưng không gắn các liên tưởng truyền thống với khái niệm trẻ em "nam" hay "nữ" ở cùng mức độ. Ví dụ, trong một nhiệm vụ ghép đôi, chúng ít có khả năng đưa ra lựa chọn phù hợp với các chuẩn mực văn hóa khi được xem hình ảnh con trai hay con gái và quần jean hay váy.

Hen Kenward, nhà nghiên cứu tâm lý học tại Đại học Uppsala và Đại học Oxford Brookes, đồng thời là tác giả chính của bài báo, giải thích trong một thông cáo báo chí của Uppsala: "Các kết quả cho thấy mặc dù phương pháp sư phạm trung lập về giới tính tự nó có thể không làm giảm xu hướng sử dụng giới tính để phân loại mọi người của trẻ em, nhưng nó làm giảm xu hướng định kiến giới tính và phân biệt giới tính của chúng, điều này có thể mở rộng các cơ hội dành cho chúng... Vì trẻ em phát triển thông qua vui chơi và tương tác với bạn bè, và nhiều hoạt động vui chơi (như chơi xếp hình) thúc đẩy sự phát triển theo truyền thống mang tính giới tính, nên có thể giả định rằng điều này có khả năng cải thiện sự phát triển và thành công trong tương lai của các em".

Nhiều nghiên cứu đã khám phá những cách mà các giả định về giới tính trong lớp học gây hại như nhau cho cả nam và nữ. Ví dụ, trong nghiên cứu này, các tác giả chỉ ra rằng cũng giống như nam sinh, chứ không phải nữ sinh, thường được khuyến khích chơi xếp hình, giúp phát triển kỹ năng không gian, thì nữ sinh được kỳ vọng sẽ tuân theo sự chỉ đạo của người lớn, một đặc điểm liên quan đến kết quả học tập tốt hơn. Các nhà tâm lý học cũng xác định rằng khi một giáo viên hoặc học sinh tin rằng hầu hết nam sinh không thể ngồi yên đủ lâu để đọc, hoặc có thể không có đủ tính tự giác cần thiết để phát triển trong một môi trường có cấu trúc, thì điều đó dường như ảnh hưởng tiêu cực đến điểm số của nam sinh .

Kenward thừa nhận rằng quy mô mẫu của nghiên cứu Upssala còn nhỏ. Các trường mẫu giáo phi giới tính rất hiếm, ngay cả ở quốc gia được đánh giá là xã hội bình đẳng giới thứ tư trên thế giới. Các nhà nghiên cứu đã phỏng vấn 80 học sinh từ 3 đến 6 tuổi; 30 em theo học tại trường phi giới tính và 50 em tại hai trường mẫu giáo điển hình khác.

Các nghiên cứu trước đây dường như ủng hộ kết luận của nghiên cứu. Ví dụ, trong một bài báo được công bố trên tạp chí Child Development, trẻ em chú ý nhiều hơn đến giới tính và ít có khả năng chơi với những trẻ không cùng giới tính với mình khi giáo viên của các em cố gắng nhấn mạnh sự khác biệt giữa bé gái và bé trai.

Đồ chơi cho trẻ mầm non ở Thụy Điển

Đồ chơi cho trẻ mầm non ở Thụy Điển

Năm 1998, một sửa đổi trong luật giáo dục của Thụy Điển yêu cầu các trường công lập ở mọi cấp học bắt đầu thúc đẩy các chính sách và phong cách giảng dạy trung lập về giới. Kể từ đó, Rajalin đã tiên phong trong việc áp dụng các chính sách lấy chuẩn mực làm nền tảng cho các trường mẫu giáo của mình.

Dù có kết quả tích cực, vẫn có tranh luận trong xã hội Thụy Điển. Một số phụ huynh và chuyên gia lo ngại trẻ có thể bị "bối rối về giới tính". Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng mục tiêu là mở rộng lựa chọn hành vi và sở thích, chứ không xóa bỏ giới tính.

Song, đối với các nhà giáo dục, việc xóa bỏ những giới hạn tùy tiện về những gì trẻ em được tiếp cận và tưởng tượng là điều hoàn toàn có thể bàn cãi. Giữ cho trẻ em cởi mở với tất cả những gì cuộc sống mang lại là một nguyên lý cốt lõi trong triết lý sư phạm của các trường mầm non. "Chúng tôi không lấy đi bất cứ điều gì", Rajalin chia sẻ, "Chúng tôi chỉ bổ sung thêm".

Nguồn: lovingfamily, Uppsala University

Minh Tú (tổng hợp)

Nguồn Phụ Nữ VN: https://phunuvietnam.vn/thuy-dien-giao-duc-mam-non-phi-gioi-tinh-de-tre-em-co-kha-nang-thanh-cong-hon-20250913215422015.htm