Thuyên tắc phổi nguy kịch vì uống thuốc tránh thai hơn 10 năm
Một phụ nữ bị thuyên tắc phổi nguy kịch do sử dụng thuốc tránh thai dạng phối hợp (loại 28 viên) liên tục trong hơn 10 năm.
Ngày 18-8, Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM) cho biết đơn vị này vừa cấp cứu một phụ nữ bị thuyên tắc phổi nguy kịch do sử dụng thuốc tránh thai phối hợp kéo dài.
Đây là biến chứng tim mạch hiếm gặp nhưng có thể đe dọa tính mạng người bệnh.
Bệnh nhân (45 tuổi) có tiền sử sử dụng thuốc tránh thai dạng phối hợp (28 viên) liên tục hơn 10 năm. Trước khi nhập viện, người bệnh bất ngờ có tình trạng khó thở dữ dội, nặng ngực và choáng váng.
Bệnh nhân được người nhà nhanh chóng đưa vào khoa Cấp cứu (Bệnh viện Nhân dân 115). Tại đây, bác sĩ ghi nhận người bệnh bị tụt huyết áp, có dấu hiệu sốc nặng.
Kết quả điện tâm đồ và siêu âm tim của bệnh nhân cho thấy tình trạng quá tải cấp tính tim phải. Đây là dấu hiệu thường gặp trong thuyên tắc phổi cấp nặng.
Bệnh nhân bị thuyên tắc phổi nguy kịch do sử dụng thuốc tránh thai phối hợp kéo dài. Ảnh minh họa: BVCC
Bệnh nhân lập tức được chuyển đến khoa Hồi sức tích cực và Chống độc để được điều trị chuyên sâu, dự kiến can thiệp ECMO (tim phổi nhân tạo) nếu cần.
Sau hội chẩn, các bác sĩ xác định bệnh nhân bị sốc tắc nghẽn do thuyên tắc phổi nguy cơ cao, kèm huyết khối tĩnh mạch khoeo hai bên. Yếu tố nguy cơ được ghi nhận là việc sử dụng thuốc tránh thai phối hợp trong thời gian dài.
Cạnh đó, bệnh nhân làm công nhân may, thường xuyên phải ngồi lâu cũng góp phần vào yếu tố nguy cơ hình thành huyết khối tĩnh mạch và thuyên tắc phổi.
Lúc này, bệnh nhân được sử dụng thuốc tiêu sợi huyết nhằm làm tan cục máu đông đang bít tắc mạch máu phổi.
Sau 1 giờ truyền thuốc, bệnh nhân bắt đầu hồi phục rõ rệt, tỉnh táo hơn, hết khó thở, ngực nhẹ hơn, huyết áp cải thiện, thuốc vận mạch được giảm liều đáng kể. Kết quả siêu âm tim cho thấy chức năng tim cải thiện rõ rệt.
Bệnh nhân có sử dụng thuốc tránh thai phối hợp lâu năm. Ảnh minh họa: Internet
Hiện bệnh nhân đã tự thở, huyết áp ổn định, không cần thuốc vận mạch song vẫn cần tiếp tục sử dụng thuốc kháng đông, được theo dõi chặt chẽ tại khoa Hồi sức tích cực và Chống độc. Bệnh nhân cũng sẽ được gửi khám bác sĩ chuyên khoa sản để được tư vấn phương pháp tránh thai khác ít nguy cơ huyết khối hơn.
Theo các bác sĩ, thuốc tránh thai phối hợp (chứa estrogen và progestin) là một trong những biện pháp tránh thai phổ biến và hiệu quả.
Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chứng minh estrogen trong thuốc có thể làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi, đặc biệt ở những phụ nữ sử dụng kéo dài, hút thuốc lá, béo phì hoặc có bệnh lý nền tim mạch.
Hiện nay, ngoài thuốc tránh thai phối hợp, phụ nữ có thể lựa chọn nhiều biện pháp tránh thai khác với mức độ an toàn cao hơn, tùy tình trạng sức khỏe.
Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin, dạng viên uống hàng ngày, que cấy tránh thai hoặc vòng tránh thai nội tiết. Do không chứa estrogen, nguy cơ huyết khối thấp hơn đáng kể.
Vòng tránh thai bằng đồng không ảnh hưởng đến hệ đông máu, phù hợp cho phụ nữ có nguy cơ huyết khối hoặc chống chỉ định với nội tiết.
Bao cao su vừa tránh thai hiệu quả, vừa phòng tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Tiêm thuốc tránh thai progestin, triệt sản nam/nữ hoặc phương pháp tính ngày an toàn
Việc lựa chọn biện pháp tránh thai cần được cá thể hóa và có sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa sản. Các yếu tố như tuổi, tiền sử bệnh tim mạch - huyết khối, hút thuốc, béo phì, tiểu đường hay bệnh gan cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi dùng thuốc tránh thai nội tiết kéo dài.
Đặc biệt, không nên tự ý sử dụng thuốc tránh thai kéo dài mà không có chỉ định và theo dõi của bác sĩ; cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để chọn phương pháp tránh thai phù hợp, vừa hiệu quả, vừa đảm bảo an toàn sức khỏe lâu dài.
