Tiềm năng lớn trong đào tạo nguồn nhân lực bán dẫn ở Việt Nam
Chia sẻ với báo giới tại Hà Nội, các chuyên gia Nhật Bản và Việt Nam đã đưa ra những nhận định tích cực về lĩnh vực bán dẫn ở Việt Nam cũng như các cơ hội hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực này.
Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam tổ chức buổi họp báo với sự tham gia của các chuyên gia về lĩnh vực bán dẫn.
Chiều 14/10, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam đã tổ chức buổi họp báo với sự tham gia của Giáo sư Usagawa Tsuyoshi - chuyên gia hàng đầu của Nhật Bản trong lĩnh vực chất bán dẫn và đào tạo nguồn nhân lực, cố vấn đặc biệt của Trường Đại học Việt Nhật; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Nguyên Quốc Trình - Giám đốc chương trình đào tạo công nghệ kỹ thuật chip bán dẫn, Trường Đại học Việt Nhật, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Trao đổi với báo chí tại buổi họp báo, Giáo sư Usagawa Tsuyoshi dẫn chứng kết quả một khảo sát gần đây tại Nhật Bản cho thấy, chỉ riêng 8 tập đoàn hàng đầu của nước này đã cần tới khoảng 40.000 kỹ sư bán dẫn mới trong vòng 10 năm tới, tương đương 20.000 người mỗi 5 năm. Con số này phản ánh nhu cầu rất lớn về nguồn nhân lực trong lĩnh vực bán dẫn ở Nhật Bản. Điều này cũng xảy ra tương tự ở các nền kinh tế công nghiệp khác.
Trong khi đó, Giáo sư Usagawa Tsuyoshi nhận định tiềm năng đào tạo nguồn nhân lực bán dẫnở Việt Nam là rất cao; đồng thời cho rằng mục tiêu đào tạo ít nhất 50.000 nhân lực bán dẫn trình độ đại học trở lên mà Chính phủ Việt Nam đặt ra cho giai đoạn đến năm 2030 là hoàn toàn khả thi, nếu được triển khai đồng bộ giữa nhà nước, doanh nghiệp và các trường đại học.
Giáo sư Usagawa Tsuyoshi trao đổi với báo giới tại buổi họp báo.
Theo ông, Việt Nam đang ở thời điểm thuận lợi để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Hiện Việt Nam mới có hơn 40 doanh nghiệp hoạt động trong chuỗi giá trị bán dẫn, tập trung chủ yếu tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Các doanh nghiệp này phần lớn tham gia ở các khâu: thiết kế, nghiên cứu-phát triển, đóng gói-thử nghiệm,…Việt Nam cần mở rộng ở những công đoạn phức tạp hơn.
Đánh giá ngành bán dẫn là lĩnh vực cạnh tranh lớn và công nghệ phát triển nhanh chóng, Giáo sư Tsuyoshi đề xuất 3 kỹ năng cốt lõi mà một kỹ sư bán dẫn tương lai cần có: có hứng thú với một số môn như: Toán học, Vật lý, Khoa học máy tính, Điện tử; có khả năng tư duy logic để giải quyết những vấn đề phức tạp; có động lực mạnh mẽ để tiếp tục học hỏi sau khi tốt nghiệp.
Giáo sư đã dẫn chứng kết quả điều tra thống kê Chương trình đánh giá học sinh quốc tế (Pisa) tại Nhật Bản cho thấy, càng học lên cao, số học sinh nữ theo khối khoa học tự nhiên ngày càng giảm đi, tới bậc đại học con số nữ học ngành khoa học kỹ thuật chỉ đạt 10%. Điều này cho thấy ở Nhật Bản, sự tham gia sinh viên nữ vào ngành khoa học kỹ thuật không được cao như nam giới. Trong khi đó, ông đánh giá cao về sự tham gia của nguồn nhân lực nữ ở Việt Nam trong ngành này.
Tại Việt Nam, năm 2025 có 7 trường đại học tuyển sinh ngành bán dẫn, trong đó Trường Đại học Việt Nhật với 100 chỉ tiêu cho ngành Công nghệ kỹ thuật chip bán dẫn trong năm đầu tuyển sinh. Khóa sinh viên này sẽ ra trường vào năm 2030.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Nguyên Quốc Trình phát biểu tại buổi họp báo.
Tại buổi họp báo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Nguyên Quốc Trình cho biết đây là chương trình đào tạo trực tiếp công nghệ kỹ thuật bán dẫn đầu tiên của Việt Nam. Sau hai năm đầu học kiến thức cơ bản, từ năm thứ ba, sinh viên bắt đầu học chuyên ngành. Ba chương trình khác liên quan đến chip bán dẫn là Khoa học và kỹ thuật máy tính, Cơ điện tử thông minh và sản xuất theo phương thức Nhật Bản, Điều khiển thông minh và tự động hóa.
Đây là một trong những chương trình tiên phong ở Việt Nam được thiết kế với sự tham gia của các đối tác học thuật như Đại học Tokyo và Đại học Kumamoto (hai cơ sở đào tạo hàng đầu về công nghệ bán dẫn tại Nhật Bản), cùng sự hỗ trợ từ liên minh bán dẫn với thành viên là các trường đại học chuyên ngành của Nhật Bản.
Các chuyên gia tại họp báo cũng đưa ra nhận định: mô hình hợp tác “đại học-doanh nghiệp-viện nghiên cứu” là chìa khóa giúp Việt Nam phát triển nguồn nhân lực bán dẫn một cách bền vững. Việc liên kết đào tạo, học tập thông qua dự án và thực hành tại doanh nghiệp được xem là giải pháp hiệu quả để sinh viên có thể làm việc ngay sau khi ra trường.
