Tiềm năng xuất khẩu cá tra sang Nhật Bản

Ảnh minh họa: VGP

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Việt Nam xuất khẩu cá tra sang Nhật Bản đạt 34 triệu USD trong 9 tháng đầu năm 2025, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước. Riêng tháng 9/2025, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này ghi nhận tăng 12% so với cùng kỳ.

VASEP cho rằng, điều này thể hiện nhu cầu nhập khẩu cá tra của Nhật Bản gia tăng, nhất là khi nguồn cá đánh bắt tự nhiên như cá minh thái, cá tuyết đang chịu áp lực giảm sản lượng do siết hạn ngạch khai thác.

Trong cơ cấu mặt hàng, phile cá tra đông lạnh vẫn là sản phẩm chủ lực xuất khẩu sang Nhật với kim ngạch đạt gần 30 triệu USD trong 9 tháng, tăng 11% so với cùng kỳ.

Nhóm cá tra chế biến giá trị gia tăng cũng tăng mạnh 47%; cá tra tươi, đông lạnh, nguyên con, cắt khúc khác tăng tới 39% so với cùng kỳ.

Theo VASEP, trong cơ cấu tiêu dùng cá thịt trắng tại Nhật Bản, phile cá tra hiện chỉ đứng sau phile và thịt cá minh thái Alaska, trở thành lựa chọn thay thế ngày càng phổ biến trong ngành thực phẩm chế biến, chuỗi nhà hàng và siêu thị.

Sự tăng trưởng này một phần đến từ Hiệp định CPTPP, giúp cá tra Việt Nam nhận được các ưu đãi thuế quan từ đó có mức giá cạnh tranh hơn so với các sản phẩm nhập khẩu khác. Đặc biệt, khi kinh tế Nhật Bản đang chững lại, người tiêu dùng có xu hướng lựa chọn các sản phẩm có giá hợp lý, nguồn gốc ổn định và dễ chế biến.

Không chỉ phổ biến trong siêu thị, cá tra của Việt Nam vừa được đưa vào thực đơn tại chuỗi nhà hàng Kura Sushi – một trong những thương hiệu sushi nổi tiếng tại Nhật Bản. Sự xuất hiện của sushi cá tra đã khẳng định vị thế thủy sản Việt Nam tại thị trường khó tính này, khi doanh nghiệp có thể đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm, quy trình nuôi trồng và chế biến.

Tuy nhiên, VASEP cũng lưu ý, áp lực cạnh tranh đang gia tăng khi Nga thể hiện rõ ý định đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản sang các thị trường châu Á, trong đó có Nhật Bản, nhằm bù đắp suy giảm xuất khẩu sang châu Âu. Nếu nguồn cung từ Nga gia tăng, đặc biệt là các sản phẩm chế biến từ cá minh thái và cá tuyết, khoảng cách cạnh tranh về giá có thể bị thu hẹp.

Các doanh nghiệp Việt Nam được khuyến nghị tăng cường đa dạng hóa sản phẩm giá trị gia tăng, đầu tư vào các dòng sản phẩm tiện lợi như phile cắt miếng, tẩm bột, đóng gói sẵn hoặc chế biến cho dịch vụ ăn uống.

Doanh nghiệp cũng cần đẩy mạnh, đáp ứng các chứng nhận chất lượng và tiêu chuẩn về truy xuất nguồn gốc, minh bạch trong quy trình sản xuất để củng cố uy tín với các nhà nhập khẩu Nhật, hướng đến sự phát triển ổn định, lâu dài ở thị trường này.

Với đà tăng trưởng ổn định, sự hỗ trợ thuế quan từ Hiệp định CPTPP và nhu cầu chuyển dịch sang nguồn thủy sản nuôi bền vững, Nhật Bản tiếp tục là thị trường tiềm năng cho cá tra Việt Nam. Việc phát triển các sản phẩm chế biến sâu không chỉ giúp mở rộng thị phần, mà còn nâng cao giá trị thương hiệu thủy sản Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu, theo VASEP.

Dương Anh