Tiếp cận gần hơn các tiêu chuẩn cao của OECD

Nhân dịp này, Đại sứ Đinh Toàn Thắng đã chia sẻ về ý nghĩa của việc Việt Nam là thành viên của MLI và quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và OECD.

Đại sứ Việt Nam tại Pháp Đinh Toàn Thắng ký Công ước MLI tại trụ sở OECD ở Paris.

Xin Đại sứ chia sẻ ý nghĩa của việc Việt Nam ký Công ước đa phương về thực hiện các biện pháp liên quan đến Hiệp định nhằm ngăn ngừa xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển dịch lợi nhuận (MLI)?

Tham gia MLI là bước đi quan trọng nhằm cập nhật các nguyên tắc mới về thuế quốc tế, đưa hệ thống chính sách, quản lý thuế của Việt Nam tiếp cận các tiêu chuẩn, thông lệ tốt của quốc tế.

Với sự hội nhập ngày càng sâu rộng của Việt Nam vào nền kinh tế thế giới, đặc biệt thông qua các hiệp định thương mại, đầu tư đa phương như Hiệp định Thương mại tự do và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA-IPA), Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP)…, hệ thống thuế của chúng ta đang đứng trước các yêu cầu quản lý mới.

Trong bối cảnh trên, vấn đề mở rộng cơ sở thuế đã được xác định là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong chiến lược cải cách thuế giai đoạn 2020-2030, trong đó thực hiện các cam kết quốc tế liên quan đến Hiệp định thuế là nhiệm vụ trọng tâm cụ thể được nêu trong Quyết định 2072/QĐ-TTg ngày 10/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Rà soát đánh giá hiệu quả của các Hiệp định tránh đánh thuế hai lần, tác động đối với không gian chính sách thuế của Việt Nam và định hướng điều chỉnh”. MLI là một trong số các văn kiện quan trọng đã được Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính chuẩn bị, trao đổi với phía OECD trong nhiều năm qua nhằm cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ trên.

Chương trình chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển lợi nhuận (BEPS) là sáng kiến chung của OECD và G20 với 15 chương trình hành động, giải pháp BEPS, trong đó MLI liên quan đến Hiệp định thuế, bổ sung các quy tắc thuế quốc tế và giảm thiểu cơ hội trốn tránh thuế của các công ty đa quốc gia, chống tránh hình thành cơ sở thường trú và chống lợi dụng sự khác biệt chính sách thuế giữa các nước. Đến nay, Hiệp định thuế đa phương đã có 99 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia ký kết, trong đó có Việt Nam và bao gồm hơn 1.800 hiệp định thuế song phương.

MLI đem lại giải pháp toàn diện cho các nước trong việc áp dụng các quy tắc thuế quốc tế mới, trực tiếp áp dụng các giải pháp của Dự án BEPS vào trong các hiệp định thuế song phương trên toàn thế giới. Việc tham gia MLI là biện pháp nhanh chóng, nhất quán, giúp sửa đổi toàn bộ các hiệp định thuế hiện hành mà không cần đàm phán song phương lại từng hiệp định đã ký kết (tính đến tháng 11/2018, Việt Nam đã ký kết 80 hiệp định thuế song phương).

Việc tham gia MLI cũng thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc thực hiện các tiêu chuẩn của Diễn đàn BEPS toàn cầu mà Việt Nam là thành viên từ năm 2017 với mục tiêu giảm thiểu và ngăn ngừa việc trốn, tránh thuế và nâng cao tính tuân thủ của người nộp thuế, tạo cơ sở pháp lý và môi trường đầu tư ổn định, minh bạch cho các nhà đầu tư nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam cũng như giúp các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài.

Việc Việt Nam tham gia sâu vào các cơ chế, công cụ pháp lý của OECD phải chăng cũng là một thông điệp, cam kết của Việt Nam trong hợp tác với OECD trong thời gian tới?

Việc tham gia MLI góp phần tăng cường quan hệ hợp tác và đưa Việt Nam tiếp cận gần hơn với các tiêu chuẩn cao của OECD. Bên cạnh là một tổ chức nghiên cứu chính sách phát triển kinh tế - xã hội, OECD cũng đóng vai trò quan trọng trong việc trao đổi, xác lập tiêu chuẩn, giải pháp đa phương cho các vấn đề toàn cầu (như các vấn đề liên quan đến hỗ trợ phát triển, cải cách thuế, biến đổi khí hậu, kinh tế số…) thông qua các công cụ/văn kiện pháp lý của tổ chức.

MLI là văn kiện pháp lý thứ bảy mà Việt Nam tham gia trong khuôn khổ OECD (trên tổng số 251 văn kiện/công cụ pháp lý đang có hiệu lực), mặc dù chưa phải là thành viên của tổ chức này. Điều này thể hiện tính chủ động, thực chất và hiệu quả trong hợp tác giữa Việt Nam với các cơ chế đa phương, trong đó có OECD, thực hiện một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác đối ngoại đã được xác định trong Chỉ thị số 25-CT/TW về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030.

Điều đáng vui mừng là việc ký kết MLI diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Việt Nam và OECD thời gian qua đang phát triển rất nhanh chóng theo hướng thực chất và hiệu quả. OECD hiện coi Đông Nam Á là trọng tâm trong chiến lược mở rộng hợp tác trên toàn cầu, trong đó Việt Nam được xác định là đối tác ưu tiên. Việt Nam là thành viên tích cực của Chương trình Khu vực Đông Nam Á của OECD (SEARP) từ năm 2014 và tại Hội nghị Bộ trưởng SEARP tại Seoul, Hàn Quốc vừa qua đã chính thức được chọn là đồng Chủ tịch SEARP nhiệm kỳ 2022-2025 cùng Australia.

Về song phương, OECD hiện đã trở thành đối tác quan trọng của Việt Nam trong lĩnh vực tư vấn, hỗ trợ chính sách, với nhiều báo cáo, khuyến nghị chính sách đã được sử dụng trong công tác xây dựng các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam như Báo cáo Quốc gia đa chiều (MDCR), Báo cáo Chính sách đầu tư và tài chính năng lượng sạch... Tháng 11/2021, nhân dịp Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm song phương Pháp, hai bên chính thức ký kết Biên bản ghi nhớ (MOU) về tăng cường hợp tác Việt Nam - OECD giai đoạn 2021-2025 tạo khuôn khổ hợp tác mới trên các lĩnh vực, nhất là chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, ứng phó biến đổi khí hậu, hoàn thiện thể chế…

Việt Nam và OECD hiện cũng đang đàm phán xây dựng Chương trình quốc gia, bao gồm 8-10 dự án hợp tác cụ thể. Chương trình quốc gia là cấp độ cao hơn trong hợp tác của OECD với một nước không phải thành viên. Các dự án hợp tác không chỉ gồm khuyến nghị, tư vấn chính sách mà còn hỗ trợ quá trình thực thi chính sách.

Đại sứ Việt Nam tại Pháp Đinh Toàn Thắng ký Công ước MLI. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Pháp)

Theo Đại sứ, với việc là thành viên của MLI, trong ngắn hạn và dài hạn Việt Nam sẽ có được những lợi thế đáng kể như thế nào?

Trước hết, như đã nêu ở trên, việc thực hiện các cam kết quốc tế liên quan điến Hiệp định thuế, trong đó có việc triển khai thực hiện MLI, sẽ góp phần đảm bảo thực hiện các tiêu chuẩn tối thiểu liên quan đến Hiệp định của Diễn đàn BEPS toàn cầu mà Việt Nam là thành viên gồm chống lợi dụng Hiệp định và nâng cao hiệu quả xử lý tranh chấp.

Đây cũng sẽ là tiền đề để Việt Nam tiếp tục tham gia, triển khai các công cụ/văn kiện pháp lý khác về thuế đang được Bộ Tài chính tích cực trao đổi trong khuôn khổ OECD như Hiệp định đa phương về hỗ trợ hành chính trong các vấn đề thuế (MAAC) và Hiệp định chung giữa các nhà chức trách có thẩm quyền (MCAA) hay đề xuất khác của OECD và Liên hợp quốc về quy định đối với thu nhập từ hoạt động kinh tế kỹ thuật số.

Thứ hai, tham gia MLI thể hiện thiện chí và trách nhiệm của Việt Nam trong việc giải quyết tranh chấp với cơ quan thuế các nước, hướng tới tạo môi trường kinh doanh minh bạch và ổn định cho người nộp thuế.

Điều này sẽ góp phần nâng cao uy tín và vị thế của Việt Nam trên các diễn đàn thuế, đầu tư và thương mại quốc tế. Như chúng ta đã biết, các thành viên của OECD đa số đều là các nước phát triển, đồng thời là các đối tác thương mại, đầu tư hàng đầu của Việt Nam. Việc tích cực tham gia, thực hiện các công cụ, khuôn khổ pháp lý của OECD sẽ góp phần cải thiện hình ảnh của Việt Nam trong mắt các đối tác, nhà đầu tư quốc tế, góp phần thu hút thêm các nguồn lực từ bên ngoài nhằm thực hiện các mục tiêu phát triển trong các giai đoạn tới.

Thứ ba, việc tham gia MLI nói riêng và các cơ chế của OECD nói chung cho thấy các nước đang phát triển như Việt Nam hoàn toàn có thể đóng góp cho các chương trình nghị sự quốc tế liên quan đến các vấn đề toàn cầu, khẳng định vai trò của Việt Nam là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế và tương lai xa hơn có thể hướng đến tư cách thành viên của các tổ chức tiêu chuẩn cao như OECD.

(thực hiện)

Phương Hằng