Tiếp tục đầu tư hạ tầng, nhân lực cho y tế cơ sở

Đáng chú ý, với 10 nhóm bệnh có tỷ lệ nhập viện cao nhất như tim mạch, huyết áp, đái tháo đường… nếu được kiểm soát hiệu quả ngay từ tuyến y tế cơ sở, có thể giảm tới 80% số ca nhập viện. Những con số này cho thấy rõ vai trò không thể thay thế của mạng lưới y tế cơ sở trong hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn dân.

Hà Nội đã quyết liệt triển khai nhiều giải pháp mang tính hệ thống nhằm củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động y tế cơ sở.

Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn còn một bộ phận người dân chưa thực sự tin tưởng vào y tế tuyến đầu. Họ sẵn sàng chi trả khoản tiền lớn hơn để đến khám ở tuyến trên hoặc các phòng khám tư nhân, dù hoàn toàn có thể được chăm sóc ban đầu ngay tại địa phương.

Theo ông Trần Văn Chung, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, một trong những nguyên nhân chính là tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế, đặc biệt là bác sĩ tại các trạm y tế xã, phường. Ngay cả các phòng khám đa khoa của một số trung tâm y tế cũng gặp khó khăn trong đảm bảo nhân sự chuyên môn.

Bên cạnh đó, công tác đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế ở nhiều địa phương triển khai chậm so với kế hoạch; một số quận, huyện chưa đảm bảo tiến độ xây dựng, cải tạo, sửa chữa trạm y tế theo bộ tiêu chí quốc gia, dẫn đến việc triển khai các chương trình y tế bị ảnh hưởng.

Trước những thực trạng đó, Hà Nội đã quyết liệt triển khai nhiều giải pháp mang tính hệ thống nhằm củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động y tế cơ sở.

Đặc biệt, kể từ thời điểm chính quyền hai cấp bắt đầu hoạt động từ ngày 1/7/2025, Sở Y tế Hà Nội đã kịp thời ban hành Quyết định số 1192/QĐ-SYT về việc thành lập 4 tổ công tác chuyên môn, hỗ trợ trực tiếp cho 126 trạm y tế xã, phường trên toàn địa bàn thành phố.

Đồng thời, ngày 7/7/2025, Công văn số 3442/SYT-NVY được ban hành nhằm hướng dẫn cụ thể việc nộp hồ sơ xin cấp và điều chỉnh giấy phép hoạt động khám chữa bệnh đối với các trạm y tế.

Nhiều trạm y tế còn tích cực triển khai mô hình bác sĩ gia đình, ứng dụng công nghệ trong quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử, tổ chức khám sàng lọc bệnh không lây nhiễm, truyền thông giáo dục sức khỏe, những hoạt động không chỉ góp phần giảm tải cho tuyến trên mà còn nâng cao ý thức phòng bệnh cho người dân.

Y tế cơ sở chỉ có thể mạnh khi đội ngũ cán bộ y tế đủ chuyên môn và được đào tạo bài bản. Xác định rõ điều đó, Sở Y tế Hà Nội đã tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng chuyên môn, cập nhật kiến thức mới về y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng chống bệnh không lây nhiễm và kiểm soát dịch bệnh cho cán bộ y tế tuyến xã, phường.

Thực tế từ cơ sở cũng ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực. Trạm trưởng Trạm Y tế phường Long Biên, ông Nguyễn Khắc Thúy, cho biết, sau một tháng chính thức vận hành mô hình chính quyền hai cấp, các hoạt động chương trình y tế trên địa bàn được triển khai xuyên suốt và dần thích nghi với tình hình mới.

Một thuận lợi lớn là Trạm Y tế phường luôn nhận được sự quan tâm từ Đảng ủy, UBND phường; những đề xuất cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất đều được kiểm tra, phản hồi và có kế hoạch thực hiện trong thời gian tới.

Không dừng lại ở những kết quả trước mắt, thành phố Hà Nội đang kiên trì thực hiện các kế hoạch mang tầm chiến lược lâu dài. Thực hiện Quyết định số 281/QĐ-TTg ngày 5/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị số 25-CT/TW ngày 25/10/2023 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng y tế cơ sở, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 239/KH-UBND.

Mục tiêu đến năm 2030 là mỗi trạm y tế xã, phường, thị trấn có ít nhất một bác sĩ cơ hữu; mỗi thôn, bản có một nhân viên y tế được đào tạo chuyên môn; 100% xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế; trên 95% dân số tham gia bảo hiểm y tế; trên 95% người dân sử dụng dịch vụ chăm sóc ban đầu tại y tế cơ sở được BHYT chi trả.

Bên cạnh đó, toàn bộ dân số sẽ được quản lý sức khỏe, trong đó người có nguy cơ cao mắc bệnh được khám ít nhất một lần/năm, hướng tới kiểm tra sức khỏe định kỳ toàn dân. Đây là những mục tiêu thể hiện rõ định hướng chuyển từ “chữa bệnh” sang “chăm sóc sức khỏe chủ động và toàn diện”.

TP.Hà Nội cũng đã phê duyệt Đề án nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập thuộc UBND TP Hà Nội đến năm 2030.

Theo đó, Hà Nội sẽ phát triển hệ thống bệnh viện phân tầng chuyên môn, hình thành 4 bệnh viện vùng gồm: Tim Hà Nội, Ung Bướu Hà Nội, Phụ Sản Hà Nội và Đa khoa Xanh Pôn. Đồng thời, phát triển các bệnh viện hạng I, hạng II và hệ thống trạm y tế, phòng khám đa khoa phục vụ khám chữa bệnh ban đầu, đảm bảo chất lượng phục vụ và giảm tải cho tuyến cuối.

Trong giai đoạn 2021-2025, Hà Nội đã bố trí đầu tư 198 dự án y tế cơ sở từ ngân sách thành phố, bao gồm 9 trung tâm y tế, 11 phòng khám đa khoa và 178 trạm y tế. Tính đến quý II/2024, đã có 106 dự án hoàn thành, 63 dự án đang triển khai và thêm 54 dự án được đầu tư bằng ngân sách cấp huyện.

Tuy nhiên, đầu tư hạ tầng là chưa đủ nếu thiếu nguồn nhân lực chất lượng. Đây chính là tiêu chí then chốt, quyết định sự thành công của y tế cơ sở.

Do đó, Sở Y tế Hà Nội đang tích cực đề xuất chính sách tuyển dụng, thu hút, hỗ trợ đội ngũ cán bộ y tế làm việc tại tuyến đầu.

Trên phạm vi cả nước, theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, giữ chân bác sỹ công tác lâu dài tại các cơ sở y tế công lập đã khó, để giữ họ lại các cơ sở y tế ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn càng khó hơn. Vì vậy, khi Nghị quyết 72 ra đời nhấn mạnh sẽ thực hiện chính sách đãi ngộ đặc biệt với nghề y, mọi người đều rất vui mừng.

Cụ thể, Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị nêu rõ, bác sỹ, bác sỹ y học dự phòng, dược sỹ được xếp lương từ bậc 2 của chức danh nghề nghiệp được tuyển dụng.

Nâng mức phụ cấp ưu đãi nghề lên tối thiểu 70% cho người thường xuyên trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế xã, cơ sở y tế dự phòng; lên 100% cho người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế xã, cơ sở y tế dự phòng ở khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo, lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh và một số đối tượng đặc thù khác.

Nghị quyết 72 cũng đề ra mục tiêu phải đổi mới toàn diện phong cách, tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân, người bệnh của đội ngũ nhân viên y tế.

Thầy thuốc và nhân viên y tế phải phấn đấu sâu y lý, giỏi y thuật, giàu y đức, tận tụy với nghề nghiệp, xứng đáng với sự tin cậy và tôn vinh của xã hội.

Cùng với đó, sẽ cải thiện môi trường làm việc, bảo đảm an toàn, giảm áp lực cho nhân viên y tế. Ưu tiên thu hút đầu tư nước ngoài, đội ngũ trí thức, chuyên gia có chất lượng cao trong lĩnh vực y tế từ nước ngoài vào Việt Nam đầu tư và làm việc; đưa sinh viên giỏi, cán bộ y tế đi đào tạo chuyên sâu ở các nước có thế mạnh, kinh phí được chi trả từ các chương trình học bổng.

D.Ngân