Tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu cơ bản, nâng cao chất lượng tư vấn chính sách
Năm 2026, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tập trung đẩy mạnh nghiên cứu cơ bản, nâng cao hàm lượng khoa học trong các báo cáo tư vấn chính sách, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Chiều 19/12, Đảng ủy Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025, triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2026.
Báo cáo tại hội nghị, ông Đỗ Xuân Lân, Phó Bí thư Đảng ủy Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm) cho biết: Ngay từ đầu năm, Viện Hàn lâm đã chủ động triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu theo kế hoạch, tập trung ưu tiên nguồn lực cho những đề án quan trọng trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Thủ tướng Chính phủ.
GS.TS. Lê Văn Lợi, Bí thư, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội phát biểu tại hội nghị.
Trong năm 2025, Viện Hàn lâm đã tổ chức nghiệm thu cấp cơ sở và chuẩn bị nghiệm thu cấp Viện đối với đề án trọng điểm cấp quốc gia “Nghiên cứu khu di tích khảo cổ học Óc Eo – Ba Thê, Nền Chùa”; phê duyệt Kế hoạch công bố sản phẩm Đề án “Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam” giai đoạn 2014–2023.
Các chương trình khoa học trọng điểm cấp Bộ (gồm 6 chương trình, thời hạn 5 năm và 2 dự án) cùng các nhiệm vụ khoa học cấp cơ sở được triển khai đúng tiến độ, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan chủ quản, đơn vị chủ trì và chủ nhiệm nhiệm vụ. Hoạt động nghiên cứu tại các viện chuyên ngành được duy trì thường xuyên; sinh hoạt học thuật, hội thảo, tọa đàm chuyên môn được tổ chức đa dạng, góp phần nâng cao chất lượng nghiên cứu và thúc đẩy ứng dụng kết quả vào thực tiễn.
Một số nghiên cứu đã trực tiếp cung cấp luận cứ khoa học quan trọng phục vụ tham mưu chính sách, góp phần hỗ trợ giải quyết những vấn đề cấp bách trong lĩnh vực văn hóa, xã hội và phát triển bền vững.
Cùng với đó, công tác quản lý khoa học được tăng cường toàn diện. Viện Hàn lâm đã xử lý các tồn tại theo kết luận thanh tra, kiểm tra; rà soát, sửa đổi và bổ sung hệ thống quy chế, đặc biệt là Quy chế quản lý nhiệm vụ khoa học. Hệ thống đánh giá hiệu quả công việc (KPI) tiếp tục được hoàn thiện; Hội đồng Khoa học Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025–2030 và Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ được thành lập, góp phần nâng cao chất lượng quản lý và tổ chức hoạt động nghiên cứu.
Hoạt động hợp tác nghiên cứu với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục được đẩy mạnh theo hướng thực chất, gia tăng khả năng ứng dụng và đóng góp thiết thực cho công tác hoạch định chính sách và phát triển kinh tế xã hội.
Quang cảnh hội nghị.
Đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của Trung ương, Chính phủ và các cơ quan hoạch định chính sách, trong năm 2025, Đảng ủy Viện Hàn lâm tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao số lượng và chất lượng các báo cáo tư vấn chính sách. Ban Thường vụ Đảng ủy và Ban Lãnh đạo Viện Hàn lâm đã triển khai nhiều giải pháp đổi mới phương thức tổ chức, nâng cao chất lượng nội dung báo cáo.
Bên cạnh các báo cáo định kỳ về tình hình kinh tế thế giới và Việt Nam phục vụ các phiên họp của Chính phủ, Viện Hàn lâm đã gửi 28 báo cáo tư vấn trên nhiều lĩnh vực tới lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các cơ quan Trung ương, địa phương, phục vụ kịp thời công tác lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành vĩ mô.
Phát biểu kết luận hội nghị, GS.TS Lê Văn Lợi, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nhấn mạnh: Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt đối với Viện Hàn lâm, là năm của sự “vượt khó” và “tái thiết”. Đảng bộ Viện Hàn lâm đã thể hiện bản lĩnh chính trị vững vàng khi xử lý dứt điểm nhiều vấn đề tồn đọng kéo dài, đồng thời triển khai đồng bộ các nhiệm vụ chiến lược, dài hạn. Đặc biệt, Đại hội Đảng bộ Viện Hàn lâm lần thứ XX đã được tổ chức thành công, trở thành kỳ đại hội của sự đoàn kết và niềm tin, tạo nền tảng tư tưởng vững chắc cho hơn 700 đảng viên trong toàn Đảng bộ.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Hội nghị cũng thẳng thắn nhìn nhận một số hạn chế, như: một số đơn vị sau sáp nhập còn lúng túng trong vận hành; tiến độ một số nhiệm vụ khoa học còn chậm; vẫn còn hiện tượng nể nang, né tránh, chưa nêu gương, chưa quyết liệt trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị. Đây là những vấn đề mà cấp ủy, người đứng đầu các đơn vị cần tập trung khắc phục triệt để trong thời gian tới.
Bước sang năm 2026, GS.TS Lê Văn Lợi đề nghị toàn Đảng bộ tập trung thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác chính trị, tư tưởng; đưa các quan điểm, chủ trương của Đảng vào từng đề tài nghiên cứu, từng sản phẩm khoa học. Hoàn thiện tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả, phân định rõ chức năng, trách nhiệm; chuẩn hóa vị trí việc làm và quy trình công tác, gắn trách nhiệm cá nhân với sản phẩm cụ thể. Cùng với đó, chú trọng công tác xây dựng đội ngũ, đặc biệt là bồi dưỡng, phát triển đảng viên mới theo hướng thực chất, lấy chất lượng làm trọng tâm, ưu tiên các trí thức trẻ, nhà khoa học có triển vọng.
Đáng chú ý, Viện Hàn lâm tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu cơ bản, nâng cao hàm lượng khoa học trong tư vấn chính sách. Các chương trình nghiên cứu trọng điểm cần bám sát những vấn đề lớn, cấp bách của đất nước như quản trị quốc gia, an ninh phi truyền thống, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số; qua đó cung cấp những luận cứ khoa học tin cậy phục vụ công tác hoạch định chính sách của Đảng và Nhà nước. Chuyển đổi số được xác định là nhiệm vụ đột phá, không thể trì hoãn. Năm 2026 phải là năm số hóa toàn diện hoạt động của Viện Hàn lâm, từ quản lý, điều hành đến xây dựng các cơ sở dữ liệu dùng chung, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng các mặt công tác, trong đó có công tác Đảng.
Kết thúc hội nghị, thay mặt Ban Thường vụ Đảng ủy, GS.TS Lê Văn Lợi phát động phong trào thi đua năm 2026 trong toàn Đảng bộ với chủ đề: “Đoàn kết, kỷ cương, gương mẫu, đột phá, phát triển”, tạo động lực đưa Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới.
