Tiết kiệm nước phục vụ lúa đông xuân

Cục Thủy lợi kiểm tra công tác lấy nước trên địa bàn thành phố Hà Nội, tháng 2/2024. (Ảnh: Bảo Hân/Báo Nhân Dân)

Bước vào vụ đông xuân năm 2025-2026, dự kiến 6 địa phương khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, Hưng Yên, Phú Thọ và Ninh Bình lấy nước gieo cấy lúa đông xuân từ hệ thống sông Hồng-Thái Bình với diện tích khoảng 480.000ha.

Lịch lấy nước gieo cấy lúa đông xuân năm nay có thời gian là 12 ngày với hai đợt: đợt một từ 0 giờ ngày 16/1 đến 24 giờ ngày 20/1/2026 (5 ngày); đợt hai từ 0 giờ ngày 29/1 đến 24 giờ ngày 4/2 (7 ngày). Trong thời gian lấy nước, mực nước đợt một tại trạm Thủy văn Hà Nội duy trì không thấp hơn 1,6m, phấn đấu diện tích có nước đạt trung bình khoảng 30 đến 40%, một số tỉnh ven biển đạt từ 40 đến 50%.

Đợt hai, các nhà máy thủy điện sẽ vận hành tối đa công suất phát điện để tăng cường nguồn nước về hạ du với mực nước dự kiến trung bình đạt khoảng 1,7 đến 1,9m tại trạm Thủy văn Hà Nội. Kết thúc đợt hai, phấn đấu các địa phương lấy nước cơ bản hoàn thành kế hoạch.

Đánh giá khả năng lấy nước của các công trình thủy lợi, Phó Cục trưởng Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Nguyễn Hồng Khanh cho biết: “Lấy nước gieo cấy lúa đông xuân năm 2025-2026 gặp khó khăn do lòng dẫn sông Hồng tiếp tục bị hạ thấp ảnh hưởng đến mực nước hạ du, nhất là tác động khó lường do mưa, bão năm 2025. Trong đợt hai, các nhà máy thủy điện sẽ vận hành tối đa công suất phát điện nhưng khả năng mực nước vẫn ở mức thấp hơn so với năm trước".

"Các trạm bơm như: Trung Hà, Bạch Hạc (cũ), Đại Định (cũ), Ấp Bắc và các cống Cẩm Đình, Liên Mạc, Long Tửu tiếp tục không đủ điều kiện vận hành như các năm gần đây. Cùng với đó, xâm nhập mặn ở hạ du có xu hướng gia tăng trong mùa kiệt các năm gần đây, nhất là khu vực hạ lưu sông Thái Bình, ảnh hưởng đến khả năng lấy nước của các công trình thủy lợi”, đồng chí Nguyễn Hồng Khanh nhấn mạnh.

Để bảo đảm nguồn nước phục vụ gieo cấy, tưới dưỡng lúa vụ đông xuân năm 2025- 2026, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng: “Các địa phương cần rà soát, đánh giá khả năng lấy nước của các công trình thủy lợi dọc sông với mực nước dự kiến trong các đợt; lưu ý tình trạng mực nước sông có thể hạ thấp hơn dự kiến do lòng dẫn biến động sau các đợt lũ vừa qua; những công trình có nguy cơ lấy nước không hiệu quả cần có giải pháp bảo đảm bổ sung thay thế nguồn nước hoặc chuyển đổi cơ cấu sản xuất phù hợp”.

Bên cạnh đó, các địa phương cần xây dựng kế hoạch lấy nước chi tiết phù hợp lịch lấy nước, bảo đảm cung cấp đủ nước cho các diện tích gieo cấy; tăng cường giữ nước trên ruộng cho các diện tích lấy nước trong đợt một, hạn chế thất thoát, thiếu nước khi đến thời vụ gieo cấy; chỉ đạo các cơ quan chức năng quan trắc độ mặn, đánh giá, dự báo tình hình xâm nhập mặn ở hạ du các sông; chủ động thực hiện các giải pháp thích ứng xâm nhập mặn...

BẢO HÂN