Tìm về chiều sâu văn hóa Hồ Chí Minh

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân dâng hoa tưởng niệm trước tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh và thăm Không gian Hồ Chí Minh tại thành phố Montreuil, Pháp, ngày 11/6. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Việc xây dựng không gian đặc biệt về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại các Đại sứ quán, Tổng lãnh sự quán là định hướng xuyên suốt, nhất quán của Bộ Ngoại giao, góp phần thực hiện Chỉ thị của Ban Bí thư về đẩy mạnh giới thiệu, lan tỏa tư tưởng, di sản của Chủ tịch Hồ Chí Minh ra thế giới, đồng thời triển khai Chiến lược ngoại giao văn hóa đến năm 2030 một cách thiết thực, hiệu quả.

Không gian trong bối cảnh mới

Thời gian qua, Bộ Ngoại giao phối hợp với các ban, bộ, ngành địa phương, các cá nhân, tổ chức và mạng lưới hơn 90 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đã triển khai nhiều hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở khắp các châu lục, nhận được sự hưởng ứng của các nước, với các hình thức phong phú như dựng tượng, đặt tên đường, tổ chức triển lãm, chiếu phim tư liệu, xây dựng phòng lưu niệm và giao lưu văn hóa.

Một điểm nhấn đáng chú ý là Bộ chủ trì thiết kế mẫu Không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Mô hình này không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng với chân dung, Quốc kỳ, khu trưng bày ảnh và tư liệu, tủ sách đa ngữ… mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa giá trị lịch sử, bản sắc văn hóa dân tộc và cách tiếp cận ngoại giao hiện đại.

Mới đây, Bộ Ngoại giao đã phối hợp tổ chức khánh thành Phòng lưu niệm Hồ Chí Minh và ngành dầu khí Việt Nam - Azerbaijan tại thủ đô Baku, với sự hiện diện của Tổng Bí thư Tô Lâm. Công trình minh chứng rõ nét cho sự quan tâm sâu sắc của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đối với công tác tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở phạm vi quốc tế.

Trong bối cảnh mới, việc chuẩn hóa nội dung và phương thức triển khai Không gian văn hóa Hồ Chí Minh ở nước ngoài trở nên cấp thiết, nhằm nâng cao hiệu quả, tính tương tác và phù hợp với từng quốc gia sở tại.

Bởi vậy, tại Hội thảo quốc tế “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài” được Bộ Ngoại giao tổ chức ngày 9/6, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam Nguyễn Minh Vũ cho rằng trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, việc xây dựng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh không chỉ nhằm tri ân đóng góp to lớn của Người, mà còn truyền tải hình ảnh Việt Nam hội nhập, năng động, sáng tạo.

Để hiện thực hóa sứ mệnh đó, Thứ trưởng đề ra một số định hướng: Chuẩn hóa nội dung, đổi mới hình thức, ứng dụng công nghệ số nhằm tăng tính tương tác cho Không gian văn hóa Hồ Chí Minh; phát huy vai trò của nghệ thuật như văn học, âm nhạc, điện ảnh trong truyền cảm hứng và kết nối cộng đồng; đẩy mạnh sưu tầm tư liệu, kết nối nhân chứng và nghiên cứu liên ngành, làm giàu chiều sâu nhân văn; nâng cao vai trò chủ động của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong gìn giữ và quảng bá hình ảnh Bác Hồ; tăng cường xã hội hóa, huy động sự tham gia của địa phương, doanh nghiệp và kiều bào để xây dựng không gian văn hóa phong phú, lan tỏa và bền vững.

Thiết chế văn hóa truyền cảm hứng

Chung tinh thần ấy, các cơ quan đại điện Việt Nam ở nước ngoài ý thức rõ vai trò trong việc không ngừng sáng tạo để Không gian văn hóa Hồ Chí Minh trở thành thực thể văn hóa sống động và truyền cảm hứng.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Bỉ Nguyễn Văn Thảo, cần phải chuẩn hóa nội hàm và ý nghĩa của Không gian văn hóa Hồ Chí Minh một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng cơ quan đại diện Việt Nam.

Đặc biệt, trong khuôn khổ không gian ấy cần tổ chức phong phú hình thức hoạt động như hội thảo, tọa đàm, các cuộc thi tìm hiểu về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, với sự tham gia của cán bộ, nhân viên các cơ quan đại diện, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế.

Tháng Năm vừa qua, buổi chiếu phim “Hồ Chí Minh: Hành trình kiến tạo văn hóa, hòa bình” cùng với việc ra mắt cuốn sách “Tiểu sử Hồ Chí Minh” bằng tiếng Hy Lạp được Đại sứ quán Việt Nam tại Hy Lạp tổ chức, để lại những ấn tượng sâu đậm ở nước sở tại.

Đặc biệt, tại sự kiện này, những người bạn Hy Lạp đã bày tỏ tình yêu và lòng tôn kính Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng những bài thuyết trình về lịch sử hào hùng của cách mạng Việt Nam dưới sự dẫn dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh và đọc một số bài thơ của Người vừa thể hiện chí khí cách mạng vừa thấm đẫm tính nhân văn và tâm hồn nghệ sĩ.

Tại Venezuela, Đại sứ quán Việt Nam tích cực phối hợp, kết nối bạn bè quốc tế nhằm tạo dựng một không gian văn hóa đặc sắc nhân kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bên cạnh Lễ mít tinh trang trọng, Đại sứ quán đã phối hợp với Văn phòng Tổng thống Venezuela tổ chức tọa đàm “Thân thế và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, thu hút sự quan tâm của nhiều đại biểu và bạn bè sở tại. Đặc biệt, trong chương trình nghệ thuật “Mãi mãi Hồ Chí Minh”, Thứ trưởng Bộ Văn hóa Venezuela Alí Alejandro Primera đã trực tiếp biểu diễn nhiều ca khúc nổi tiếng ca ngợi Người, như một lời tri ân sâu sắc của nhân dân đất nước Nam Mỹ đối với vị lãnh tụ vĩ đại của phong trào cách mạng thế giới.

Tọa đàm “Thân thế và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh” tại Venezuela, ngày 20/5. (Nguồn: Đại sứ quán Việt Nam tại Venezuela)

Cảm nhận sâu sắc tinh thần Việt

Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước, nhằm tiếp tục lan tỏa những giá trị to lớn về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng và đạo đức của Người đến bạn bè quốc tế.

Nhấn mạnh những điểm tương đồng giữa tư tưởng Hồ Chí Minh gắn liền các giá trị phổ quát của UNESCO, ông Jonathan Baker, Trưởng Văn phòng UNESCO tại Hà Nội, khẳng định cam kết hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để tôn vinh và phát huy di sản của Hồ Chí Minh, nhằm thúc đẩy lý tưởng của Người về học tập suốt đời, đoàn kết toàn cầu, phát triển bền vững và tiến bộ của con người, thông qua các Không gian văn hóa Hồ Chí Minh ở nước ngoài.

Từ góc nhìn quốc tế, ông Cảnh Hiểu Hàm, Bí thư thứ ba Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội cho biết, các di tích lịch sử cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Trung Quốc được nhân dân bảo tồn chu đáo, trở thành minh chứng sống động cho tình hữu nghị truyền thống giữa hai nước lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Nhấn mạnh dấu chân cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Trung Quốc và các nguồn tài nguyên di sản đỏ trong giao lưu giữa hai Đảng là sợi dây tinh thần quan trọng kết nối tình hữu nghị truyền thống, ông Cảnh Hiểu Hàm đề xuất một số giải pháp thiết thực như tăng cường hợp tác giữa các bảo tàng, các cơ quan đại diện của hai bên; bổ sung các bộ sưu tập kỷ vật, tư liệu lịch sử về Chủ tịch Hồ Chí Minh; thúc đẩy giao lưu và tìm hiểu lịch sử giữa thanh niên hai nước…

Theo bà Lê Thị Hồng Vân, Cục trưởng Cục Ngoại vụ và Ngoại giao văn hóa (Bộ Ngoại giao), Tổng thư ký Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, Không gian văn hóa Hồ Chí Minh chính là nơi để bạn bè trên khắp thế giới cảm nhận sâu sắc tinh thần Việt Nam thông qua hình ảnh một con người vĩ đại.

“Chúng tôi mong tiếp tục nhận được những ý kiến, chia sẻ quý báu để ngày càng hoàn thiện mô hình không gian ấy cả về nội dung, hình thức và cách thức triển khai, sao cho vừa phù hợp với từng địa bàn, vừa bảo đảm chiều sâu văn hóa và hiệu quả lan tỏa”, bà Lê Thị Hồng Vân chia sẻ.

Ở bất cứ nơi nào trên thế giới, Không gian văn hóa Hồ Chí Minh mang trong mình ý nghĩa vượt lên trên yếu tố hình thức. Mỗi không gian ấy đều là một ngọn lửa thắp lên tình yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc và khát vọng hòa bình, như chính di sản tinh thần mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho dân tộc và nhân loại tiến bộ thế giới.

TRỌNG VŨ