Tin thế giới 10/9: Châu Âu và NATO 'sôi sục' vì UAV lạ ở Ba Lan, Israel thanh minh vụ tấn công vào Qatar, Campuchia-Thái Lan công bố tin mới

Mảnh vỡ UAV rơi ở làng Czosnówka, miền Đông Ba Lan ngày 10/9. (Nguồn: Telegram)

Châu Âu

* Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk triệu tập cuộc họp khẩn cấp với các bộ trưởng phụ trách an ninh quốc gia vào ngày 10/9 sau khi cáo buộc nhiều thiết bị bay không người lái (UAV) xâm phạm không phận nước này vào đêm trước đó.

Ông Tusk đã chính thức yêu cầu Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) kích hoạt Điều 4 của Hiến chương NATO, tiến hành tham vấn tập thể giữa các nước thành viên.

Quân đội Ba Lan coi đây là “hành vi xâm phạm chưa từng có tiền lệ” đối với không phận Ba Lan bằng UAV, “gây ra mối đe dọa thực sự”. Vụ việc đã khiến quân đội Ba Lan phải huy động lực lượng phòng không của nước này và NATO để đánh chặn.

Người phát ngôn của NATO cho biết, Tổng thư ký Mark Rutte đang liên lạc chặt chẽ với lãnh đạo Ba Lan sau vụ việc trên. Dự kiến, phiên họp thường kỳ của liên minh quân sự này vào ngày 10/9 sẽ thảo luận cách thức ứng phó của NATO trước việc UAV xâm phạm không phận Ba Lan.

Do triển khai các hoạt động quân sự để ngăn chặn các UAV xâm phạm không phận, Ba Lan đã tạm thời đóng cửa 4 sân bay tại Warsaw, Modlin, Rzeszow và Lublin. (Reuters)

* Ba Lan triệu Đại biện lâm thời Nga tại Warsaw Andrei Ordash vì cáo buộc các UAV xâm phạm không phận Ba Lan là của Moscow.

Nhà ngoại giao Nga xác nhận đã được triệu tới Bộ Ngoại giao Ba Lan, song cho biết, Warsaw chưa đưa ra được bằng chứng khẳng định các thiết bị này có nguồn gốc từ Nga. “Chúng tôi coi những cáo buộc này là vô căn cứ. Không có bằng chứng nào cho thấy các thiết bị này có nguồn gốc từ Nga”, ông Ordash khẳng định. (RIA)

* Ukraine kêu gọi châu Âu thiết lập lá chắn phòng không chung, đồng thời cáo buộc Nga cố ý nhắm vào Ba Lan khi điều UAV qua không phận nước này trong đợt tập kích đêm, bất chấp sự bác bỏ của Moscow.

Trên mạng xã hội, Tổng thống Zelensky bày tỏ: “Ukraine từ lâu đã đề xuất với các đối tác thành lập hệ thống phòng không chung, bảo đảm bắn hạ các UAV Shahed, những loại UAV khác và tên lửa nhờ sức mạnh kết hợp của không quân và phòng không”.

Nhà lãnh đạo Ukraine cảnh báo hành vi xâm phạm không phận Ba Lan là “tiền lệ nguy hiểm” đối với châu Âu và “không phải tình cờ”. Ông cho rằng quy mô lần này lớn hơn nhiều so với các vụ UAV Nga trước đây lạc sang các nước láng giềng. (AFP)

* Liên minh châu Âu (EU) cần khẳng định tính độc lập trong một thế giới “thù địch", theo lời Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen ngày 10/9.

Trong thông điệp Liên minh thường niên trước Nghị viện châu Âu, bà von der Leyen nhấn mạnh: “Các chiến tuyến cho một trật tự thế giới mới dựa trên sức mạnh đang được vạch ra. Châu Âu phải chiến đấu cho vị trí của mình trong một thế giới mà nhiều cường quốc lớn hoặc thờ ơ hoặc công khai thù địch với châu Âu. Đây phải là thời khắc độc lập của châu Âu”.

Quan chức hàng đầu EU bảo vệ thỏa thuận thương mại đạt được với Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho rằng văn kiện này giúp tránh được nguy cơ “hỗn loạn” của cuộc chiến thương mại. Bà cũng khẳng định EU sẽ tiếp tục ủng hộ Kiev, gây sức ép để Moscow phải “trả giá”, trong đó có việc sử dụng tài sản Nga bị phong tỏa để cấp vốn cho khoản “vay bồi thường” mới. (Euronews)

* Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã chỉ định Bộ trưởng Quân đội Sebastien Lecornu làm Thủ tướng mới của nước này. Như vậy, ông Lecornu sẽ là Thủ tướng thứ 5 của Pháp chỉ trong vòng chưa đầy 2 năm trở lại đây.

Ông Lecornu, 39 tuổi, sẽ phải đối mặt nhiệm vụ khó khăn hàng đầu là thúc đẩy thông qua kế hoạch ngân sách quốc gia trong một Quốc hội chia rẽ sâu sắc. (AFP)

Châu Á-Thái Bình Dương

* Cuộc họp đặc biệt đầu tiên Ủy ban Biên giới chung (GBC) Campuchia-Thái Lan diễn ra sáng 10/9 tại tỉnh Koh Kong của Campuchia đã kết thúc với những kết quả tích cực, vạch ra các bước đi thiết thực cần thiết để thực hiện đầy đủ và hiệu quả thỏa thuận ngừng bắn.

Hai bên nhất trí cần cấp thiết giảm leo thang căng thẳng thông qua việc di dời vũ khí hủy diệt và hạng nặng trở về các cơ sở quân sự thông thường của mỗi bên, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc liên lạc thường xuyên giữa các quân khu và các đơn vị biên giới của hai nước cũng như kiềm chế phát tán thông tin sai lệch.

Trong vòng một tuần, hai nước sẽ thành lập một Lực lượng Đặc nhiệm điều phối chung để phối hợp rà phá bom mìn, với sự tham gia của Trung tâm Hành động bom mìn Campuchia (CMAC) và Trung tâm Hành động bom mìn Thái Lan (TMAC).

Về vấn đề quản lý biên giới, hai bên xác định Ủy ban Biên giới hỗn hợp (JBC) là cơ chế then chốt để giải quyết các vấn đề khảo sát và phân định. Hai bên cũng cam kết giải quyết các sự vụ biên giới nhằm cải thiện đời sống người dân.

Cuộc họp đặc biệt GBC lần thứ 2 sẽ được tổ chức tại Thái Lan trong vòng 30 ngày tới. (AKP)

* Tình hình tại thủ đô Kathmandu và nhiều thành phố lớn của Nepal đang dần ổn định trở lại sau làn sóng biểu tình mạnh mẽ do giới trẻ khởi xướng, khi quân đội nắm quyền kiểm soát an ninh toàn quốc. Từ sáng sớm 10/9, quân đội Nepal đã được triển khai trên khắp các tuyến phố tại Kathmandu, Lalitpur và Bhaktapur, thực hiện các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt nhằm vãn hồi trật tự.

Theo thông báo từ Bộ Quốc phòng Nepal, các biện pháp hạn chế tụ tập đông người và lệnh giới nghiêm cục bộ đã được áp dụng ở nhiều khu vực trọng điểm. Các tuyến đường chính dẫn vào trung tâm thủ đô hiện đang được kiểm soát chặt chẽ, trong khi các lực lượng phản ứng nhanh vẫn túc trực tại những điểm có nguy cơ tái diễn biểu tình. (The Economic Times)

* Singapore mua 4 máy bay tuần tra biển P-8A Poseidon của Boeing, theo thông báo của Bộ Quốc phòng nước này. Đơn đặt hàng nằm trong giai đoạn đầu tiên của kế hoạch nâng cấp năng lực an ninh hàng hải của Lực lượng vũ trang Singapore.

Số máy bay này sẽ thay thế phi đội Fokker 50 đã phục vụ từ năm 1993. Giá trị hợp đồng không được tiết lộ. Boeing hiện chưa đưa ra bình luận. (CNA)

Trung Đông-châu Phi

* Nếu phong trào Hamas không chấp nhận các điều kiện của Israel để chấm dứt xung đột là thả tất cả con tin và giải giáp hoàn toàn. “Họ sẽ bị tiêu diệt, Gaza sẽ bị tàn phá”, theo lời cảnh báo cứng rắn của Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz sau khi nước này tiến hành vụ tấn công các quan chức Hamas ở Doha, Qatar.

Trong khi đó, Đại sứ Israel tại Liên hợp quốc Danny Danon tuyên bố, Israel không phải lúc nào cũng hành động theo lợi ích của Mỹ, sau cuộc không kích ở Qatar khiến Tổng thống Donald Trump lên tiếng chỉ trích.

Đại sứ Danon khẳng định: “Đây không phải là tấn công Qatar, mà là tấn công nhóm Hamas. Chúng tôi không chống lại Qatar hay bất kỳ nước Arab nào”.

Vụ tấn công của Israel vào các quan chức của lực lượng Hamas ở Doha, Qatar ngày 9/9 khiến hàng loạt tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Đại hội đồng Liên hợp quốc, Liên đoàn Arab, Liên minh châu Âu (EU) cùng nhiều quốc gia trên thế giới như Trung Quốc, Pakistan, Iraq, Jordan, Nhật Bản, Australia, Mỹ... lên tiếng chỉ trích. (Times of Israel)

* Iran nối lại hợp tác với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) sau khi Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi thông báo đã ký thỏa thuận với Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi ngày 9/9.

Theo ông Grossi, khuôn khổ hợp tác mới của Iran với IAEA bao gồm “tất cả cơ sở và công trình lắp đặt tại Iran” cũng như “bao hàm quy định báo cáo bắt buộc về tất cả các cơ sở từng bị tấn công, kể cả vật liệu hạt nhân hiện diện tại đó”. (RIA)

Châu Mỹ

* Chính phủ Brazil phản đối mạnh mẽ phát biểu của người phát ngôn Nhà Trắng về việc Tổng thống Mỹ Donald Trump “không loại trừ” khả năng áp dụng biện pháp kinh tế hoặc thậm chí quân sự nếu cựu Tổng thống Jair Bolsonaro (2019-2023) bị kết án.

Thông cáo của Bộ Ngoại giao Brazil nhấn mạnh: “Chính phủ Brazil lên án mọi hình thức trừng phạt kinh tế hay đe dọa sử dụng vũ lực chống lại nền dân chủ của chúng tôi”. (Al Mayadeen)

* Sự hiện diện của tàu chiến, tên lửa và một tàu ngầm hạt nhân Mỹ tại vùng biển Caribbean là mối đe dọa trực tiếp đối với một quốc gia và một khu vực hòa bình, theo Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro.

Ông cáo buộc Mỹ đang chơi "lá bài cực đoan" bằng cách tạo ra "câu chuyện sai sự thật". Theo ông, thay vì đe dọa người dân, lập trường quân sự bất thường do Washington thúc đẩy chỉ khơi dậy sự phẫn nộ, giận dữ, chủ nghĩa dân tộc và lòng yêu nước của người dân Venezuela. (THX)

Hoàng Hà