Tình chị em, tình đồng chí với liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm
VHO – Ở tuổi 77, ký ức về một thời hoa lửa vẫn sáng rõ trong tâm trí cựu chiến binh Trần Đình Tâm, đặc biệt là lần được liệt sỹ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm cứu sống.

Cựu chiến binh Trần Đình Tâm được bác sĩ Đặng Thùy Trâm nhắc đến trong của cuốn Nhật ký
Cựu binh Trần Đình Tâm là thương binh 2/4, quê ở xã Phổ Cường, thị xã Đức Phổ, hiện đang sinh sống cùng gia đình ở phường Trần Phú, TP Quảng Ngãi. Nguyên lính Đại đội 120 đặc công huyện, là một trong những chiến sĩ may mắn thoát chết trong trận đánh ác liệt ngày ấy. Ông cũng chính là người được bác sĩ Đặng Thùy Trâm nhắc đến trong của cuốn nhật ký nổi tiếng.
Trong cuốn Nhật ký Đặng Thùy Trâm có đoạn: “… Nhưng vừa xuống đến nơi gặp Thuận, em báo tin chuẩn bị đón thương của đơn vị 120 sau đêm đánh quận. Ba ca thương nặng trong đó có Tâm. Nghe báo, đầu óc mình chỉ còn tập trung vào có chuyện đó… Còn Tâm… cậu bé Phổ Cường với giọng hát rất hay với đôi mắt to và tính nết rất dễ thương thì… một chân đã bị mìn gíp tiện cụt…”.

Cuốn Nhật ký Đặng Thùy Trâm
Ông Tâm kể lại, năm 1964 ông bắt đầu tham gia kháng chiến làm du kích xã. Đến tháng 12.1967, đứng trong đội hình Đại đội 120 đặc công huyện lúc bấy giờ.
“Tháng 4.1969 – đêm 12.6.1969, trong trận đánh ác liệt ở huyện Đức Phổ tôi bị thương nặng ở chân, sau đó được đồng đội đưa xuống Phổ Vinh. Đến chiều 13.6 mới đưa đến Phổ Cường. Lúc đó có 3 người bị thương, trong đó tôi là bị thương nặng nhất.
Khoảng 9 giờ sáng 14.6, tôi được chính bác sĩ Đặng Thùy Trâm cắt bỏ chân bị thương trong điều kiện không có thuốc mê, chỉ có thuốc tê. Tôi bị mất máu rất nhiều, thời điểm này bệnh xá chỉ còn 2 bình máu khô bác sĩ đã truyền hết cho tôi”, ông Tâm cho hay.
Trải qua nhiều cương vị học tập, công tác cống hiến cho ngành giáo dục, ông Tâm về công tác tại Trường Chính trị tỉnh Quảng Ngãi. Hiện ông đã nghỉ hưu và mang trong mình những di chứng do chiến tranh để lại.
“Ngày ấy, bệnh xá chỉ là cái láng trại, những chiến sĩ bị thương nhẹ thì nằm trên võng, còn nặng nằm trên những vạt tre để điều trị. Bác sĩ Trâm có giọng nói rất hay, luôn quan tâm, gần gũi với thương binh. Lúc tôi nghe tin bác sĩ Đặng Thùy Trâm mất, lòng tôi nghẹn lại”, ông Tâm xúc động nói.
Tròn 55 năm kể từ khi liệt sĩ Đặng Thùy Trâm mãi nằm lại với đất mẹ Quảng Ngãi, nhưng trong lòng bà Tạ Thị Ninh, những hồi ức về người liệt sĩ kiên trung vẫn luôn hiện lên rõ mồn một, như mới vừa hôm qua.

Bà Tạ Thị Ninh bên di ảnh của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm tại Bệnh xá Đặng Thùy Trâm, ở xã Phổ Cường
Bà Tạ Thị Ninh (em kết nghĩa của bác sĩ Đặng Thùy Trâm), ở xã Phổ Cường, thị xã Đức Phổ nhớ lại, tháng 3.1967, anh Thuận (tên có ghi trong nhật ký, hy sinh năm 1971) đưa chị Trâm đến nhà bà giới thiệu chị là bác sĩ, vừa từ ngoài Bắc vào đây phụ trách Bệnh xá Đức Phổ và sẽ tạm thời ở lại nhà bà.
Gần gũi, gặp gỡ bác sĩ Đặng Thùy Trâm thường xuyên trong những lần chị ghé thăm nhà lúc đi cơ sở để cứu chữa cho quân và dân ta; nên khi nghe bác sĩ Trâm mở lớp đào tạo y tá, cô gái quê ở vùng đất lửa Phổ Cường Tạ Thị Ninh đã khăn gói lên bệnh xá học nghề.
Tình chị em giữa hai người con gái không cùng máu mủ đã phát triển lên thành tình đồng chí, khi cả hai cùng có chung một lý tưởng cách mạng và hoài bão trở thành người thầy thuốc giỏi để phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
“Chị Trâm gan dạ lắm. Dù quân lính, máy bay trực thăng Mỹ quần đảo khắp nơi nhưng chị vẫn vượt qua nhiều đồn bốt của địch, đi về xóm làng để trị bệnh, hướng dẫn cho người dân những bài thuốc quý từ cây lá. Khi nghe tin chị Trâm hy sinh, gia đình tôi cùng nhiều người dân Phổ Cường bàng hoàng đau đớn. Vào ngày 22.6 hằng năm, gia đình tôi cùng nhiều người dân xã Phổ Cường đều thắp nén hương tưởng nhớ chị”, bà Ninh cho hay.

Thắp hương nơi Anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm hy sinh
Sự hy sinh của Anh hùng, bác sĩ Đặng Thùy Trâm trên mảnh đất Quảng Ngãi tạo nên sợi dây gắn kết vô hình giữa chị và người dân nơi đây. Mỗi khi nhắc đến chị, họ không chỉ nói về một liệt sĩ, bác sĩ mà còn nói về người con tinh thần hòa mình vào cuộc sống, vào nỗi đau và niềm hy vọng của Quảng Ngãi.
“Anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm sinh ngày 26.11.1942 trong một gia đình trí thức có truyền thống về ngành Y. Chị tốt nghiệp Trường Đại học Y khoa - Hà Nội, nhưng đã xung phong theo học khóa huấn luyện đặc biệt để đi miền Nam, phục vụ cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước của dân tộc ta. Tháng 3.1967, chị vào đến chiến trường Quảng Ngãi, được phân công về huyện Đức Phổ. Ngày 22.6.1970, trên đường đi kiếm thức ăn cho thương binh, không may bị lọt vào ổ phục kích của kẻ thù và chị anh dũng hy sinh, khi chưa đầy 28 tuổi. Năm 2006, Nhà nước ta đã truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sĩ Đặng Thùy Trâm”.