Tòa án Mỹ cấm tạm thời sa thải nhân viên liên bang khi chính phủ đóng cửa

Bảo tàng lịch sử tự nhiên quốc gia ở Washington, D.C., Mỹ, đóng cửa ngày 12/10/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Thẩm phán Susan Yvonne Illston của Tòa án cấp quận khu vực Bắc California tại phiên điều trần ngày 15/10 đã ban hành lệnh cấm tạm thời nhằm ngăn chặn chính quyền của Tổng thống Donald Trump sa thải hàng loạt nhân viên liên bang trong thời gian chính phủ ngừng hoạt động, sau khi Nhà Trắng cho biết họ dự kiến sẽ sa thải 10.000 người.

Trước khi chính phủ ngừng hoạt động vào ngày 1/10, hai tổ chức công đoàn đã kiện chính quyền của ông Trump sau khi Nhà Trắng đưa ra kế hoạch sa thải nhân viên thông qua “cắt giảm biên chế” tại các cơ quan liên bang. Thẩm phán Illston đã chấp thuận yêu cầu của các công đoàn về việc ban hành lệnh cấm tạm thời nhằm ngăn chặn việc sa thải và lệnh cấm này sẽ có hiệu lực ngay lập tức.

Cùng ngày, Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng Russ Vought trong một cuộc phỏng vấn trước đó đã nói số lượng nhân viên sẽ bị sa thải trong thời gian chính phủ ngừng hoạt động có thể sẽ đến hơn 10.000 người. Ông xác nhận đã có hơn 4.000 nhân viên đã bị sa thải vào ngày 10/10, trong đó Bộ Tài chính, các Bộ Y tế, Giáo dục và Nhà ở bị ảnh hưởng lớn nhất. Ông cho biết đó chỉ là số liệu sơ bộ và sẽ còn có thêm nhân viên bị sa thải.

Thông thường, trong các đợt chính phủ ngừng hoạt động, các nhân viên liên bang sẽ bị cho nghỉ tạm thời chứ không bị sa thải, nhưng chính quyền của ông Trump đã tuyên bố, ngay cả trước khi chính phủ ngừng hoạt động, rằng một số người sẽ bị sa thải. Tổng thống Trump và các quan chức khác nói rằng họ sẽ nhắm mục tiêu vào các chương trình được đảng Dân chủ ưu tiên.

Bảng thông báo đóng cửa tại Phòng trưng bày Nghệ thuật quốc gia ở Washington, D.C., Mỹ ngày 5/10/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Việc đóng cửa chính phủ đã bước sang ngày thứ 15, khi Quốc hội vẫn chưa khơi thông được bất đồng trong vấn đề chi tiêu. Thượng viện lần thứ 9 bác bỏ dự luật tài trợ do Hạ viện thông qua, khiến khoảng 1,4 triệu nhân viên liên bang vẫn tiếp tục làm việc mà không được trả lương hoặc bị buộc phải nghỉ phép, cũng không có lương.

Đảng Cộng hòa vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy ý định nhượng bộ trong vấn đề trung tâm khiến chính phủ phải đóng cửa. Đảng Dân chủ yêu cầu gia hạn các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế theo Đạo luật chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền, đồng thời cũng muốn bãi bỏ một điều khoản y tế cốt lõi trong Đạo luật “To và Đẹp” của đảng Cộng hòa. Trong khi đó, đảng Cộng hòa nói rằng họ sẵn sàng thảo luận về yêu cầu đầu tiên sau khi chính phủ mở cửa trở lại, còn yêu cầu thứ hai thì hoàn toàn không thể chấp nhận.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson phát biểu với các phóng viên ngày 13/10 rằng Quốc hội đang "tiến gần đến một trong những đợt đóng cửa chính phủ dài nhất trong lịch sử nước Mỹ". Hạ viện đóng cửa kể từ giữa tháng 9/2025 và vẫn kiên quyết từ chối thông qua một dự luật độc lập để trả lương cho quân đội trong suốt thời gian đóng cửa.

Theo ước tính mới nhất của Trung tâm Chính sách Lưỡng đảng độc lập, ít nhất 688.000 nhân viên liên bang đang làm việc không lương. Hơn 706.000 nhân viên khác đang bị "cho nghỉ phép tạm thời", nghỉ phép bắt buộc không lương, trong khi 832.000 nhân viên vẫn đi làm và nhận lương.

Ngọc Quang/vnanet.vn