Tổng Bí thư dự Lễ kỷ niệm 80 năm ngành Bưu chính Viễn thông, 66 năm ngành Khoa học và Công nghệ

Từ "mạch máu" kết nối tiền tuyến và hậu phương

Ngày 29/9/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm ngành Bưu chính và Viễn thông, 66 năm ngành Khoa học và Công nghệ và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I. Tổng Bí thư Tô Lâm dự buổi lễ.

Buổi lễ còn có sự tham dự của các đồng chí: Nông Đức Mạnh, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ; Phan Diễn, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư; Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban tuyên giáo và Dân vận Trung ương...

Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các lãnh đạo Đảng, Nhà nước tới dự Lễ kỷ niệm 80 năm ngành Bưu chính và Viễn thông, 66 năm ngành Khoa học và Công nghệ và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I. Ảnh Quang Vinh

Tại buổi lễ, các đại biểu đã cùng ôn lại lịch sử truyền thống ngành Khoa học và Công nghệ gắn liền với các thời kỳ phát triển của đất nước. Trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954), Ban Giao thông chuyên môn được thành lập tại Tân Trào, đảm bảo thông tin liên lạc xuyên suốt các chiến dịch. Người giao liên, tín hiệu moóc-xơ đã trở thành mạch máu kết nối tiền tuyến và hậu phương. Lời dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Việc liên lạc là một việc quan trọng bậc nhất trong công tác cách mệnh” trở thành kim chỉ nam cho toàn ngành.

Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, gần 1.200km đường dây hữu tuyến được dựng nên, góp phần quan trọng vào thắng lợi. Cũng trong thời kỳ này, GS. Trần Đại Nghĩa chế tạo súng Bazooka, SKZ; GS. Đặng Văn Ngữ sản xuất Penicillin trong điều kiện thiếu thốn, cứu sống hàng vạn thương binh.

Năm 1959, sự ra đời của Ủy ban Khoa học Nhà nước đã mở đường để khoa học trở thành vũ khí quan trọng của kháng chiến và kiến thiết. Trên bầu trời, các kỹ sư cải tiến tên lửa SAM-2 thành “rồng lửa Thăng Long”, góp phần làm nên thắng lợi trong trận “Điện Biên Phủ trên không”. Dưới mặt nước, đội đặc nhiệm GK1 xử lý thành công thủy lôi từ tính, bảo đảm huyết mạch giao thông vận tải chi viện miền Nam. Ngoài đồng ruộng, giống lúa IR8 của GS. Bùi Huy Đáp giúp tăng năng suất, củng cố hậu phương lương thực.

Ngành Bưu điện duy trì thông tin liên lạc trong bom đạn, với tinh thần “Đứt dây như đứt ruột, gãy cột như gãy xương”. Trong xây dựng kinh tế, các công trình như Thủy điện Thác Bà, Khu gang thép Thái Nguyên đánh dấu bước tiến công nghiệp hóa ở miền Bắc. Những thành tựu này cho thấy bản lĩnh và sáng tạo trong gian khó, đặt nền móng cho sự phát triển khoa học và công nghệ sau này.

Ngay sau ngày thống nhất, ngành Bưu điện xây dựng tuyến viba Bắc - Nam, bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt và kết nối đất nước. Trạm vệ tinh mặt đất Hoa Sen I đi vào hoạt động, đánh dấu bước mở cửa liên lạc đầu tiên với thế giới.

Khoa học và công nghệ có nhiều bước tiến quan trọng. Anh hùng Phạm Tuân trở thành người Việt Nam đầu tiên bay vào vũ trụ; lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt được khởi động lại, mở đường cho nghiên cứu năng lượng nguyên tử và y học hạt nhân; các nhà khoa học hoàn thành hệ thống bản đồ địa chất, khoáng sản, tài nguyên đất, phục vụ quy hoạch phát triển đất nước. Đây là giai đoạn tích lũy nền tảng, chuẩn bị cả hạ tầng và tư duy, để lại bài học lớn về tầm nhìn và khát vọng cho các thế hệ sau.

Công cuộc đổi mới, hội nhập sâu rộng

Năm 1997, Internet chính thức vào Việt Nam, mở cánh cửa kết nối tri thức toàn cầu. Từ đó, nhiều dấu mốc quan trọng được xác lập: phóng vệ tinh VINASAT-1 và VINASAT-2, khẳng định chủ quyền trên không gian vũ trụ; làm chủ công nghệ 5G “Make in Vietnam”; đưa nông nghiệp từ thiếu lương thực trở thành một trong những cường quốc xuất khẩu gạo; thi công thành công những công trình thế kỷ như đường dây 500kV Bắc - Nam, thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Chuyển đổi số giai đoạn 2020-2025 đã đạt nhiều kết quả nổi bật: Hạ tầng số bứt phá, Internet vào top 13 và 18 thế giới, trung tâm dữ liệu quốc gia đầu tiên đi vào hoạt động. Dịch vụ công trực tuyến ghi nhận hàng triệu hồ sơ với giá trị giao dịch lớn. 84 nền tảng số quốc gia được ban hành, nhiều nền tảng trọng điểm đã được triển khai.

Tổng Bí thư Tô Lâm tham quan triển lãm thành tựu ngành Khoa học và Công nghệ được tổ chức bên lề Lễ kỷ niệm. Ảnh: Quang Vinh

Kinh tế số tăng trưởng mạnh, doanh thu ngành hơn 3,2 triệu tỷ đồng, xuất khẩu phần cứng điện tử trên 111 tỷ USD, doanh nghiệp công nghệ số đạt gần 78.000. Xã hội số phát triển, hơn 22 triệu chứng thư số được cấp, trên 36% dân số trưởng thành có chữ ký số.

Trong công tác hoàn thiện thể chế, Bộ Khoa học và Công nghệ quán triệt và triển khai xây dựng các văn bản bảo đảm nguyên tắc loại bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; chủ động chuyển từ “quản lý cách làm” sang “quản lý mục tiêu”; từ tiền kiểm sang hậu kiểm; từ cách quản lý siết chặt để tránh rủi ro sang chấp nhận rủi ro có kiểm soát; từng bước đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; loại bỏ một số rào cản, vướng mắc; chất lượng môi trường đầu tư, kinh doanh được cải thiện; tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp; góp phần khơi thông nguồn lực đầu tư cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, tạo đột phá để phát triển, phát huy mọi nguồn lực, kiến tạo không gian phát triển mới, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hội nhập quốc tế.

Với Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị làm kim chỉ nam, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ là động lực trung tâm, là đột phá chiến lược để Việt Nam bứt phá, vượt qua bẫy thu nhập trung bình, trở thành quốc gia phát triển, hùng cường.

Quỳnh Nga-Phong Lâm