Tổng Bí thư Tô Lâm: Phải quyết liệt hơn, hiệu quả hơn, bền vững hơn!

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Trong phát biểu kết luận, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, Hội nghị có ý nghĩa rất quan trọng, không chỉ đánh giá tình hình, kết quả trong nhiệm kỳ Đại hội XIII, mà còn nhìn lại 20 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí - một trong 4 nguy cơ ảnh hưởng đến sự tồn vong của Đảng, chế độ và của đất nước.

Quan trọng hơn, theo Tổng Bí thư, là rút ra những bài học kinh nghiệm và thống nhất những định hướng lớn về công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong thời gian tới. Đây là công việc hệ trọng được cán bộ, đảng viên và Nhân dân rất quan tâm, yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao.

Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực có bước tiến mạnh, đột phá lớn

Nhìn lại công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng và sau 20 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khóa X, Tổng Bí thư khẳng định: Công tác này đã có những bước tiến mạnh, cơ bản hoàn thành các mục tiêu yêu cầu Nghị quyết đã đề ra, nhất là tại nhiệm kỳ Đại hội XIII, trong bối cảnh đất nước ta gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhiều vấn đề mới, chưa có tiền lệ.

Tổng Bí thư nêu rõ, sự ra đi của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là mất mát rất lớn của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta. Có thời điểm cán bộ, đảng viên và nhân dân băn khoăn, lo lắng, kể cả dư luận nước ngoài cũng quan tâm theo dõi công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có được tiếp tục hay là chững lại, chùng xuống (?).

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Trong bối cảnh đó, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, Đảng ta đã thể hiện một khối đoàn kết thống nhất, bản lĩnh, vững vàng, lãnh đạo đất nước ta vượt qua những khó khăn, bằng những kết quả cụ thể, đã khẳng định công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực không chững lại mà còn có bước tiến mạnh, đột phá lớn, đạt nhiều kết quả rất quan trọng, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ XHCN.

4 kết quả lớn nổi bật

Tổng Bí thư nêu rõ 4 kết quả lớn nổi bật.

Thứ nhất, nhận thức lý luận về các phương châm, nguyên tắc, biện pháp công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực có sự trưởng thành vượt bậc và ngày càng hoàn thiện; đã mở rộng từ chống tham nhũng sang chống tiêu cực, lãng phí; tổ chức Ban Chỉ đạo cấp tỉnh bảo đảm "trên dưới đồng lòng dọc ngang thông suốt", khắc phục tình trạng "trên nóng dưới lạnh"; khẳng định cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ngày càng trưởng thành và đi vào chiều sâu. "Điều đó chứng minh một cách rõ ràng rằng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực không kìm hãm mà thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, xử lý cán bộ sai phạm không làm yếu đảng mà làm Đảng ta ngày càng mạnh hơn", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Thứ hai, công tác phát hiện, xử lý là điểm sáng.

Qua các vụ án, vụ việc, Tổng Bí thư cho biết, đã "vạch mặt, chỉ tên" đối tượng tham nhũng, đã chứng minh bản chất tư lợi và đưa ra ánh sáng nhiều thủ đoạn tham nhũng tinh vi trên các lĩnh vực, nhất là sự câu kết hình thành các nhóm lợi ích để trục lợi đã thu hồi tối đa tài sản cho nhà nước.

Nhiều vụ án đã thu hồi 100% tài sản bị thất thoát, bị chiếm đoạt. Một số vụ án điều tra truy tố xét xử vắng mặt cả bị can, bị cáo bỏ trốn, phân hóa, xử lý các đối tượng vi phạm bảo đảm vừa nghiêm khắc, vừa nhân văn; người bị xử lý tâm phục, khẩu phục.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Thứ ba, công tác phòng ngừa đã được triển khai toàn diện và thực chất hơn, tạo ra nhiều chuyển biến rõ rệt. Chúng ta đã hoàn thiện thể chế theo tư duy mới. Cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã tiết kiệm nguồn lực rất lớn và loại bỏ nhiều nguyên nhân, điều kiện phát sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Chuyển đổi số, công khai, minh bạch được đẩy mạnh, giảm tiếp xúc trực tiếp, thu hẹp “đất” cho tham nhũng vặt, nhũng nhiễu, phiền hà nhân dân, Tổng Bí thư nêu rõ.

Công tác cán bộ có bước đổi mới quan trọng, lần đầu tiên bố trí 100% Bí thư, Chủ tịch UBND cấp tỉnh và một số chức danh không là người địa phương, góp phần phòng ngừa hiệu quả lợi ích nhóm.

Cùng với xây dựng văn hóa liêm chính và từng bước cải cách chính sách tiền lương, chúng ta đã tạo nền tảng để cán bộ “không muốn”, “không cần” tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ đã được nâng cao.

Thứ tư, niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ được nâng cao - Đây là thước đo quan trọng nhất của công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Tổng Bí thư khẳng định.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Tổng Bí thư biểu dương, khen ngợi, đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của những thành tích, kết quả đã đạt được trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng trong suốt thời gian qua.

Bên cạnh các kết quả đạt được, Tổng Bí thư cũng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, đồng thời đề nghị, xác định rõ trách nhiệm, có kế hoạch, biện pháp để khắc phục hiệu quả, không để nhắc lại và tuyệt đối không được để tái diễn trong thời gian tới.

"Kiên trì, quyết tâm, đồng thuận, toàn diện và đột phá"

Đồng tình với các bài học nêu trong báo cáo tổng kết, Tổng Bí thư đã khái quát thành 10 chữ dễ nhớ, dễ thực hiện, đó là: "Kiên trì, quyết tâm, đồng thuận, toàn diện và đột phá".

Tham nhũng là khuyết tật bẩm sinh của quyền lực, là “giặc nội xâm” đe dọa sự trong sạch của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Đây là cuộc đấu tranh ngay trong mỗi con người, mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương - rất khó khăn, phức tạp, đòi hỏi quyết tâm chính trị cao và hành động quyết liệt, kiên trì, liên tục. Trong giai đoạn tới nhiều công trình, dự án lớn sẽ được triển khai, nhiều chủ trương, chính sách mới được áp dụng với cơ chế “thông thoáng” hơn để phát triển kinh tế - xã hội, bên cạnh mặt tích cực sẽ tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Nhấn mạnh bối cảnh trên, Tổng Bí thư nhấn mạnh, tuyệt đối không được chủ quan, không được thỏa mãn với kết quả đã đạt được; tinh thần chung là phải quyết liệt hơn, hiệu quả hơn, bền vững hơn; kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực không có vùng cấm, không có ngoại lệ, với quyết tâm chính trị cao nhất, từ Trung ương đến cơ sở, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị thật sự trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

3 yêu cầu, 5 trọng tâm và 3 đột phá

Tổng Bí thư nêu rõ 3 yêu cầu chung, đó là:

Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải đặt lợi ích quốc gia dân tộc, lợi ích của nhân dân lên trên hết; góp phần xây dựng Đảng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả thực sự liêm chính phục vụ nhân dân và thúc đẩy phát triển đất nước.

Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, phải kiên quyết, kiên trì, thường xuyên, liên tục xử lý nghiêm nhưng nhân văn, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, đồng thời bảo vệ cán bộ đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lẽ chung, không để "sợ sai, sợ trách nhiệm," cản trở sự phát triển.

Chuyển mạnh sang phòng ngừa, lấy phòng ngừa là chính, là trọng tâm, phát huy vai trò, tính chiến đấu của các tổ chức, cơ sở đảng và sự giám sát của nhân dân để đề cao trách nhiệm, nêu gương của người đứng đầu, chủ động nhận diện, dự báo, cảnh báo, vi phạm từ sớm, từ xa, từ cơ sở chi bộ, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, không để tái diễn các sai phạm cũ.

Về 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, Tổng Bí thư đề nghị:

Thứ nhất, thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng ngừa từ sớm, từ xa, từ gốc để "không thể" tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Phòng ngừa phải trở thành yêu cầu bắt buộc trong mọi chương trình kế hoạch, nhiệm vụ xây dựng đảng, hệ thống chính trị, phát triển kinh tế-xã hội của mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị địa phương ở từng chi bộ; tiếp tục hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực trong mọi lĩnh vực, quyền lực càng cao thì giám sát phải càng chặt chẽ, xóa bỏ triệt để cơ chế xin cho, bịt kín những "kẽ hở," không để "lợi ích nhóm" cài cắm, thao túng trong các cơ chế chính sách, quy hoạch, các văn bản pháp luật. Triển khai thực chất, nâng cao hiệu quả các biện pháp công khai, minh bạch, trách nhiệm, giải trình, kiểm soát tài sản, thu nhập.

Đổi mới mạnh mẽ công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán theo hướng chủ động phòng ngừa, giám sát thường xuyên ngay từ khi ban hành chủ trương, chính sách. Tăng cường tự kiểm tra, giám sát ngay từ cơ sở, từ chi bộ…

Thứ hai, kiên trì tuyên truyền, giáo dục, thực hành văn hóa liêm chính và thúc đẩy các điều kiện đảm bảo để cán bộ, đảng viên “không cần”, “không muốn” tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Phải đưa giáo dục liêm chính trở thành việc làm thường xuyên, “tự giác”, “tự nguyện”, “như cơm ăn, nước uống, áo mặc hàng ngày”; trở thành nội dung, yêu cầu bắt buộc ở tất cả các cấp học, cơ sở giáo dục, trong từng tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị. Xây dựng Chiến lược hành động, quyết tâm thực hiện bằng được mục tiêu xây dựng quốc gia liêm chính, xã hội liêm chính với 3 trụ cột trọng tâm: thể chế liêm chính - nền công vụ liêm chính - đội ngũ cán bộ, công chức liêm chính.

Thứ ba, tiếp tục xu thế chủ động tiến công, phát hiện, xử lý nghiêm minh, đồng bộ các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo nguyên tắc “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, “bất vị thân”, không ai được phép vượt quá “lằn ranh đỏ”.

Tập trung kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán các lĩnh vực, địa bàn dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, có nhiều thông tin, dư luận “bức xúc”. Chủ động nhận diện, kịp thời phát hiện, xử lý các vụ, việc nghiêm trọng, phức tạp, dư luận quan tâm, xảy ra trong các lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế; kiên quyết ngăn chặn, không để hình thành “nhóm lợi ích”, sự câu kết, móc nối giữa “quan chức - doanh nhân - tội phạm” để trục lợi.

Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Nghiêm cấm việc lợi dụng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực để trục lợi hoặc can thiệp, cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân; phải xử lý đúng bản chất các quan hệ kinh tế, dân sự, hành chính, hình sự. Tăng cường hợp tác quốc tế, đảm bảo xử lý đến cùng, đối tượng tham nhũng không thể trốn tránh trách nhiệm và sự trừng phạt của pháp luật.

Thứ tư, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở địa phương, cơ sở; đảm bảo xây dựng bộ máy chính quyền địa phương hai cấp thực sự liêm chính, gần dân, phục vụ Nhân dân. Phải thường xuyên nắm tình hình, nhận diện đầy đủ, chính xác những sơ hở, bất cập có thể phát sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực để khắc phục; không để xảy ra tình trạng chậm trễ, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp...

Thứ năm, tiếp tục kiện toàn tổ chức, bộ máy và nâng cao năng lực, hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan chức năng phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Nghiên cứu, hoàn thiện các thiết chế phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực bảo đảm không chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, hoạt động thật sự hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả từ Trung ương tới địa phương…

Đặc biệt, phải phòng, chống tham nhũng ngay trong các cơ quan chống tham nhũng; xây dựng đội ngũ cán bộ thật sự liêm chính, bản lĩnh, trong sạch, vững vàng, đủ sức gánh vác trọng trách mà Đảng và Nhân dân giao phó.

Tổng Bí thư cũng chỉ rõ 3 đột phá.

Thứ nhất, đột phá về thể chế. Cần tập trung khắc phục ngay những sơ hở, thiếu sót trong các quy định pháp luật và quy định của Đảng để không chấp nhận việc đổ lỗi do cơ chế, pháp luật khi xảy ra vi phạm… Đồng thời, sớm hoàn thiện Bộ chỉ số đánh giá hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực áp dụng thống nhất trong cả nước, phải chỉ rõ địa chỉ yếu kém và người chịu trách nhiệm trong công tác này.

Thứ hai, đột phá về công tác cán bộ. Tập trung triển khai có hiệu quả các quy định mới của Bộ Chính trị về công tác cán bộ. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường quản lý, giám sát cán bộ; kiên quyết loại khỏi bộ máy những cán bộ tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, không dám làm.

Mỗi cán bộ đảng viên nhất là người đứng đầu các cấp ủy phải gương mẫu tự giác khép mình vào tổ chức tuân thủ các quy định vượt qua những cám dỗ nhận thức rất rõ công quỹ là của dân công quyền là vì dân.

Nên mọi việc đều phải xuất phát từ dân vì dân, không được vì riêng tư, không làm ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân. Bất kỳ ai có hành vi tham nhũng, lãng phí tiêu cực, cản trở đổi mới, cản trở sự phát triển của đất nước không chỉ có lỗi rất lớn mà còn có tội với Đảng, Nhà nước và nhân dân và chắc chắn sẽ bị xử lý nghiêm khắc.

Thứ ba, đột phá về ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, bảo đảm công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình. Tập trung xây dựng Chính quyền số, xã hội số, công dân số; hoàn thiện các cơ sở dữ liệu, mở rộng hóa đơn điện tử, đấu thầu - đấu giá công khai trên nền tảng số, kiểm soát tài sản, thu nhập bằng công nghệ; có cơ chế, lộ trình bảo đảm minh bạch tài sản trong toàn xã hội; đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, kiểm soát các giao dịch lớn qua hệ thống Ngân hàng…

Tổng Bí thư đề nghị, mỗi cán bộ đảng viên hãy gương mẫu tự soi, tự sửa rèn luyện liêm chính. Mỗi cơ quan hãy xây dựng một môi trường làm việc minh bạch, kỷ luật. Mỗi người dân hãy tiếp tục đồng hành, giám sát và góp sức vào công cuộc quan trọng này.

Với quyết tâm chính trị cao nhất, sự đồng hành, đồng lòng ủng hộ của nhân dân, Tổng Bí thư tin tưởng sẽ tiếp tục đẩy lùi tham nhũng, lãng phí tiêu cực để góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIV của Đảng. Xây dựng Đảng ta thật sự là đạo đức, là văn minh, đất nước ta giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Tại Hội nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm và các lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã trao Huân chương các loại cho 35 tập thể và 56 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

T. Trung