Tổng thống Bulgaria kêu gọi chính phủ từ chức ngay lập tức

Tổng thống Bulgaria Rumen Radev ngày 2/12 bày tỏ quan điểm rằng chính phủ hiện tại đã mất đi sự tín nhiệm cần thiết và việc nội các từ chức là điều "khẩn cấp và khó tránh khỏi", nhấn mạnh con đường hợp lý nhất lúc này là tổ chức bầu cử quốc hội trước thời hạn.

Các tuyên bố của ông Radev, nằm trong bài phát biểu được phát sóng trực tiếp trên Truyền hình Quốc gia Bulgaria, được đưa ra trong bối cảnh nhiều cuộc biểu tình nổ ra tại thủ đô Sofia và các thành phố lớn khác, khi người dân bày tỏ sự không đồng tình với cách chính phủ xử lý dự thảo ngân sách năm 2026 cũng như một số vấn đề quản trị khác.

"Bulgaria cần một sự thay đổi thực sự để khôi phục lại nhà nước pháp quyền. Đó là điều mà liên minh cầm quyền hiện tại không thể đạt được", Tổng thống Radev phát biểu, theo hãng tin BTA.

Ông kêu gọi người dân cùng nắm bắt "cơ hội lịch sử" để đất nước làm mới mình, đồng thời cần có sự đoàn kết, trách nhiệm và tỉnh táo trong giai đoạn căng thẳng hiện nay.

Theo Novinite, Tổng thống Bulgaria mô tả các cuộc biểu tình là kết quả của sự bất bình tích tụ từ lâu, với sự tham gia của nhiều thế hệ.

Ông cảnh báo rằng sự đoàn kết sẽ rất quan trọng để ngăn chặn các hành động khiêu khích và âm mưu lôi kéo phong trào biểu tình.

Tổng thống Bulgaria Rumen Radev. Ảnh: Euractiv

Trước đó, biểu tình trong nhiều ngày đã bùng phát thành bạo lực hôm 1/12. Tại thủ đô Sofia, một số người biểu tình đã đụng độ với cảnh sát, sử dụng đá, chai lọ và pháo hoa, sau khi phần lớn cuộc biểu tình diễn ra trong hòa bình.

Hàng chục nghìn người trên khắp quốc gia Đông Nam Âu đã biểu tình phản đối kế hoạch ngân sách năm 2026, đặc biệt là đề xuất tăng đóng góp an sinh xã hội và thuế cổ tức để tài trợ cho chi tiêu cao hơn.

Ở Bulgaria, ngân sách năm 2026, ngân sách đầu tiên được lập bằng đồng Euro, dự kiến mức đóng góp lương hưu sẽ tăng 2 điểm phần trăm từ 14,8% lên 16,8% kể từ tháng 1. Thuế cổ tức dự kiến tăng gấp đôi lên 10%.

Các nhóm đối lập cũng chỉ trích phần chi tiêu của ngân sách, vốn đưa tổng chi ngân sách nhà nước lên mức kỷ lục gần 46% GDP. Nhiều ý kiến cho rằng nguồn thu tăng thêm sẽ chỉ làm gia tăng nguy cơ tham nhũng trong khu vực công.

Bên cạnh đó, kế hoạch chính thức áp dụng đồng Euro từ ngày 1/1/2026 cũng gây tranh cãi lớn. Khoảng một nửa người dân Bulgaria phản đối việc thay thế đồng Lev bằng đồng Euro, lo ngại chi phí sinh hoạt sẽ tăng vọt do các nhà bán lẻ làm tròn giá lên.

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu Christine Lagarde từng cảnh báo vào tháng 11 rằng Bulgaria có thể đối mặt với lạm phát cao hơn khi gia nhập khu vực đồng Euro (Eurozone), đồng thời giá bất động sản được dự báo tăng 10-20% trong vài năm đầu.

Những yếu tố này càng củng cố quan điểm của phe đối lập rằng chi phí chuyển đổi sang đồng tiền chung châu Âu sẽ chủ yếu do người dân thường gánh chịu.

Về phía chính phủ, Thủ tướng Rosen Zhelyazkov thừa nhận có một số thiếu sót trong dự thảo ngân sách 2026 và cam kết sẽ chỉnh sửa, nhưng vẫn cho rằng Nội các cần tiếp tục làm việc để hoàn tất quá trình gia nhập khu vực đồng Euro trong bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay.

Minh Đức (Theo Novinite, Anadolu, TVP World)