Tổng thống Trump tiếp Thái tử Arab Saudi tại Nhà Trắng, công bố loạt thỏa thuận chiến lược

Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp đón Thái tử Arab Saudi tại Nhà Trắng. Ảnh Getty Images.

Tại cuộc gặp ngày 18/11 (giờ địa phương) ở Phòng Bầu dục, Tổng thống Trump và Thái tử bin Salman đã trao đổi về hợp tác chiến lược giữa Mỹ và Arab Saudi, bao gồm quốc phòng, năng lượng, trí tuệ nhân tạo và khoáng sản quan trọng. Tổng thống Mỹ tuyên bố sẽ chỉ định Arab Saudi là “đồng minh lớn ngoài NATO”, qua đó mở rộng đặc quyền quân sự và kinh tế dành cho Riyadh.

Theo Nhà Trắng, trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên đã ký Thỏa thuận phòng thủ chiến lược nhằm tăng cường khả năng răn đe tại Trung Đông và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các tập đoàn quốc phòng Mỹ hoạt động tại Arab Saudi. Nhà Trắng cũng cho biết Tổng thống Trump đã phê duyệt kế hoạch chuyển giao máy bay chiến đấu F-35 trong tương lai, còn Riyadh đồng ý mua 300 xe tăng Mỹ.

Nếu được triển khai, việc Mỹ bán F-35 cho Arab Saudi sẽ là bước ngoặt lớn, lần đầu tiên Washington cung cấp dòng máy bay chiến đấu tàng hình tiên tiến này cho Riyadh.

Ngoài lĩnh vực quốc phòng, Mỹ và Arab Saudi cũng ký tuyên bố chung về hợp tác năng lượng hạt nhân dân sự, đặt nền tảng pháp lý cho quan hệ đối tác dài hạn trong lĩnh vực này.

Trong cuộc gặp, Thái tử bin Salman cho biết Arab Saudi sẽ nâng tổng mức đầu tư vào Mỹ lên 1.000 tỷ USD, tăng so với mức cam kết 600 tỷ USD trước đó, dù không nêu rõ thời gian thực hiện. Hai nước đồng thời ký kết biên bản ghi nhớ về hợp tác trí tuệ nhân tạo và khuôn khổ hợp tác liên quan đến các khoáng sản quan trọng.

Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Riyadh đang triển khai chương trình chuyển đổi kinh tế đầy tham vọng trong khuôn khổ Tầm nhìn 2030, bao gồm nhiều dự án siêu đô thị có chi phí lớn và yêu cầu nguồn lực đầu tư khổng lồ.

Ngay khi đặt chân tới Nhà Trắng, Thái tử bin Salman được chào đón bằng nghi thức quân đội, màn bắn đại bác và trình diễn máy bay chiến đấu. Buổi tối cùng ngày, Tổng thống Trump chủ trì tiệc chiêu đãi trọng thể nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.

Tại Phòng Bầu dục, khi được hỏi về các khoản đầu tư của gia đình ông tại Arab Saudi, Tổng thống Trump bác bỏ mọi nghi ngờ về xung đột lợi ích, khẳng định ông không còn tham gia vào hoạt động kinh doanh của gia đình kể từ khi nhậm chức.

Chuyến thăm của Thái tử Mohammed bin Salman diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Arab Saudi đang được củng cố sau nhiều biến động những năm qua. Việc Washington tăng cường hợp tác quân sự, năng lượng và công nghệ với Riyadh cho thấy hai bên đang hướng tới một giai đoạn hợp tác sâu rộng hơn, trong đó lợi ích chiến lược tại khu vực Trung Đông tiếp tục là trọng tâm.

Tiến Duy