TP.HCM sẽ có thêm nhiều cơ sở 2 của các bệnh viện

Một số TTYT có giường bệnh sẽ chuyển thành cơ sở 2 của bệnh viện. Ảnh: TTYTQ3.

Thực hiện Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về đổi mới hệ thống y tế cơ sở, cùng các chủ trương của Trung ương và Chính phủ, TP.HCM đang đẩy mạnh chuyển đổi y tế tuyến đầu. Mục tiêu là đảm bảo mọi người dân, dù ở phường hay xã nào, đều tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng và toàn diện.

Mô hình “bệnh viện cơ sở”

Ngày 13/11, Ban Văn hóa - Xã hội (Hội đồng Nhân dân TP.HCM) đã tổ chức buổi công bố kết quả khảo sát hoạt động của các cơ sở giáo dục, y tế cơ sở và các thiết chế văn hóa, thể thao, tôn giáo, di tích lịch sử trên toàn thành phố.

Bên lề cuộc họp, bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Minh Chín, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho biết, ngành đang xây dựng đề án chuyển các trạm y tế phường, xã thành đơn vị sự nghiệp y tế công lập. Đồng thời chuyển một số trung tâm y tế có giường bệnh thành cơ sở 2 của các bệnh viện, nhằm củng cố năng lực khám chữa bệnh và dự phòng tại địa phương.

Theo đề án, TP.HCM sẽ lấy ý kiến các sở, ngành để hoàn thiện việc chuyển 168 trạm y tế về trực thuộc UBND phường, xã, thay vì đặt dưới trung tâm y tế như hiện nay. Mỗi địa phương sẽ có đơn vị sự nghiệp y tế đa chức năng, thực hiện cả dự phòng và khám chữa bệnh.

“Những trung tâm y tế không có giường bệnh sẽ được giải thể, sáp nhập về phường, xã để thống nhất quản lý. Những trung tâm có giường bệnh sẽ được tách bạch chức năng, phần dự phòng duy trì, phần khám chữa bệnh sẽ chuyển thành cơ sở 2 của bệnh viện hoặc trực thuộc bệnh viện khác, đồng thời chuẩn bị kinh phí hoạt động trong dự toán ngân sách năm 2026.", bác sĩ Chín cho biết.

Thành phố dự kiến phân bổ 120 tỷ đồng mua sắm trang thiết bị cho 38 trung tâm y tế. Ảnh: Quỳnh Danh.

Đây là bước ngoặt trong tổ chức y tế cơ sở, giúp nâng cao chất lượng phục vụ và mở rộng khả năng tiếp cận y tế ngay tại địa phương, đồng thời tinh gọn bộ máy, tránh chồng chéo giữa các tuyến.

Trong báo cáo gửi UBND TP.HCM, Sở Y tế nêu ba nhóm giải pháp trọng tâm nhằm củng cố hệ thống y tế cơ sở. Thứ nhất, tăng cường năng lực y tế cơ sở thông qua việc rà soát toàn bộ nhu cầu đầu tư, củng cố cơ sở vật chất và phân bổ ngân sách theo các hạng mục ưu tiên.

Thứ hai, sắp xếp lại hệ thống trung tâm và trạm y tế bằng cách giải thể hoặc chuyển đổi những trung tâm không có hoạt động điều trị, đồng thời bổ sung nhân lực về phường, xã để hình thành một mạng lưới y tế cơ sở đa chức năng, đáp ứng cả nhu cầu dự phòng lẫn khám chữa bệnh.

Thứ ba, tháo gỡ những khó khăn liên quan đến mua sắm, đấu thầu thuốc và vật tư y tế thông qua việc triển khai gói thầu tập trung cho toàn thành phố, đảm bảo nguồn cung thuốc thiết yếu cho mọi đối tượng người dân, bao gồm cả những người có và không có bảo hiểm y tế.

Theo Sở Y tế, năm 2026, thành phố dự kiến phân bổ 120 tỷ đồng mua sắm trang thiết bị cho 38 trung tâm y tế, trong đó 25 đơn vị sẽ được hoàn thiện và bàn giao cuối năm nay.

TP.HCM cũng đang liên thông đấu thầu thuốc với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu cũ, tối ưu hóa nguồn cung. Các bệnh viện chuyên khoa tuyến thành phố được phân cấp đấu thầu theo đặc thù chuyên môn, ví dụ Bệnh viện Tâm thần phụ trách thuốc tâm thần, Bệnh viện Nhi phụ trách thuốc nhi khoa.

Khó khăn ở nhân lực và kinh phí

Sau chuyến khảo sát của Ban Văn hóa - Xã hội tại Trạm Y tế phường Phú An, Sở Y tế đã điều chỉnh thiết kế và bổ sung trang thiết bị để phù hợp với nhu cầu thực tế. Nhiều cán bộ cơ sở bày tỏ sự phấn khởi, mong được tiếp tục hỗ trợ trong giai đoạn chuyển đổi.

Đối với Trung tâm Y tế Thủ Đức 1, không có khu nội trú và hoạt động điều trị, Sở Y tế đang xem xét phương án sắp xếp theo mô hình mới, hoạt động thuần túy dự phòng.

Dù có nhiều bước tiến, ngành y tế TP.HCM vẫn đối mặt với thách thức về nhân lực và tài chính. Nhiều trạm y tế thiếu bác sĩ, đặc biệt lĩnh vực y học cổ truyền. Nhân viên phải kiêm nhiệm nhiều chương trình, trong khi chế độ bồi dưỡng cho cộng tác viên dân số và y tế khu phố tạm dừng từ tháng 7/2025.

Một số trạm tại Cần Giờ mức thù lao cho cộng tác viên chỉ 550.000 đồng/tháng, khiến việc giữ chân nhân lực khó khăn. Cơ sở vật chất nhiều nơi xuống cấp, chật hẹp, thiếu trang thiết bị, thậm chí phải thuê mặt bằng để hoạt động.

Tài chính cũng là trở ngại, kinh phí khám chữa bệnh BHYT từ năm 2017 của Trung tâm Y tế Thủ Dầu Một (3,38 tỷ đồng) vẫn chưa thanh toán. Một số đơn vị gặp khó trong duy trì bệnh án điện tử sau sáp nhập do thiếu nguồn lực.

Kết luận cuộc họp, ông Cao Thanh Bình, Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội, cho biết Sở Y tế cần tham mưu với UBND và báo cáo Thành ủy để có cơ chế hỗ trợ linh hoạt, đặc biệt ở những trung tâm không có giường bệnh, nhằm tránh gây bất tiện cho người dân và khó khăn cho đơn vị vận hành.

Về cơ sở vật chất, ông Bình đề nghị rà soát các trạm y tế, xác định điểm nào giữ lại, điểm nào sáp nhập hoặc chuyển đổi, đồng thời lập danh mục nhu cầu sửa chữa, nâng cấp và bổ sung trang thiết bị.

Về nhân lực, ông Bình cho rằng ngành y tế cần đánh giá tổng thể đội ngũ bác sĩ và nhân viên sau sáp nhập để xây dựng chính sách thu hút, bổ sung đào tạo. Về chính sách 2026, TP.HCM phấn đấu 100% học sinh và người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ miễn phí.

Đồng thời rà soát cơ chế hỗ trợ cộng tác viên và nhân viên y tế cộng đồng, tránh khoảng trống pháp lý khi các nghị quyết tạm thời hết hiệu lực.

Nguyễn Thuận