TP.HCM tạo 'bộ não số' cho y tế: Bước nhảy vọt quản lý khoa học

Trong bối cảnh y tế thế giới bước vào kỷ nguyên chuyển đổi số toàn diện, TP.HCM – trung tâm y tế lớn nhất cả nước – đã có một bước đi táo bạo bằng việc xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống quản lý số hóa toàn bộ các công trình nghiên cứu khoa học và sáng kiến cải tiến trong ngành y.

Đây không đơn thuần là một phần mềm quản lý, mà là sự hình thành của một “bộ não số” có khả năng tiếp nhận, xử lý và phân tích lượng dữ liệu khổng lồ từ hàng trăm đơn vị y tế trên địa bàn. Hệ thống này vừa được phát triển sau gần một năm phối hợp giữa Sở Y tế TP.HCM và Viện Nghiên cứu Phát triển Nguồn lực Việt (IRDM).

Tích hợp AI: Chìa khóa chống trùng lặp, lãng phí nguồn lực

Điều khiến hệ thống này trở nên đặc biệt là khả năng tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI). Đây là một bước tiến hiếm có trong quản lý khoa học cấp ngành tại Việt Nam.

TP.HCM tạo “bộ não số” cho ngành y tế - Ảnh: minh họa

AI được sử dụng để phát hiện sự trùng lặp giữa các đề tài nghiên cứu hoặc sáng kiến đã có trước đó , từ đó ngăn chặn tình trạng lãng phí nguồn lực – một vấn đề dai dẳng trong nhiều năm qua. Sự tích hợp AI giúp quản lý nghiên cứu trở nên minh bạch và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Theo Sở Y tế TP.HCM, với quy trình truyền thống, việc in ấn tài liệu cồng kềnh, chuyển hồ sơ giấy và tổng hợp văn bản đã gây “mất rất nhiều thời gian và công sức”, đồng thời khó kiểm soát sự trùng lặp đề tài. Hệ thống số hóa đã ra đời như một giải pháp mang tính “giải phóng sức lao động” và giảm mạnh thời gian xử lý hồ sơ.

Hệ thống được thiết kế để số hóa toàn bộ vòng đời của một đề tài – từ đăng ký đến nghiệm thu, giúp việc quản lý trở nên minh bạch hơn bao giờ hết.

Minh bạch là “chìa khóa vàng” chống lại tình trạng hình thức trong nghiên cứu khoa học. Quy trình đề xuất – thẩm định – phản biện – phê duyệt – nghiệm thu được chuẩn hóa và số hóa, hạn chế tối đa sai sót và sự can thiệp chủ quan. Điều này đảm bảo các nhà khoa học y tế tại TP.HCM được đánh giá công bằng hơn, dựa trên chất lượng chuyên môn.

Lần đầu tiên, khi tất cả nghiên cứu được đưa lên một nền tảng thống nhất , thành phố sở hữu một cơ sở dữ liệu tập trung, đồng bộ và dễ truy xuất. Điều này giúp nhà quản lý: theo dõi xu hướng nghiên cứu toàn ngành; phát hiện bệnh viện nào mạnh về lĩnh vực gì và đề tài nào có tiềm năng nhân rộng; xác định mảng chuyên môn đang thiếu đầu tư tri thức và đâu là những “lỗ hổng” cần đặt hàng nghiên cứu.

Sự ra đời của hệ thống là kết quả của một tư duy quản lý mới, nơi dữ liệu được xem là nền tảng để xây dựng chính sách dựa trên chứng cứ thực tế.

Nền tảng cho y tế thông minh

TP.HCM là nơi có lực lượng nghiên cứu y khoa lớn nhất cả nước. Tuy nhiên, sự phân tán và thiếu kết nối trong nhiều thập kỷ đã khiến tri thức trở nên manh mún. Hệ thống mới đã giải quyết tình trạng này bằng cách gom lại – chuẩn hóa – mở ra – phân tích – hỗ trợ hoạch định chính sách.

Theo các chuyên gia - trong tương lai, với sự phát triển của AI và Big Data, quỹ dữ liệu khổng lồ này có thể giúp TP.HCM: xây dựng bản đồ nghiên cứu khoa học theo thời gian thực; phát hiện xu hướng bệnh tật và tối ưu hóa nguồn lực đầu tư; dự báo các vấn đề sức khỏe cộng đồng.

Nếu ví ngành y tế là một cơ thể sống, thì hệ thống quản lý nghiên cứu khoa học chính là hệ thần kinh trung ương: tiếp nhận thông tin, xử lý dữ liệu, phát hiện bất thường và điều phối phản ứng.

Sự chuyển biến trong tư duy quản trị này là nhận thức rằng y tế của một đô thị lớn không thể vận hành theo cách cũ. Dữ liệu phải trở thành nhiên liệu, khoa học phải là ngôn ngữ chung, và minh bạch là giá trị cốt lõi.

Mục tiêu cuối cùng của hệ thống là phục vụ cho người dân, những người sẽ được hưởng lợi từ những sáng kiến y tế tốt hơn, quy trình khám chữa bệnh nhanh hơn, và một hệ thống y tế dựa trên tri thức thay vì thủ tục. Đây là nền tảng vững chắc để thành phố hướng đến mô hình “Smart Health – Y tế thông minh.

Bình Thuận