TP.HCM và những nét son trong đối ngoại

Không chỉ dừng ở giao lưu, hữu nghị, TP.HCM định hướng công tác đối ngoại sẽ tạo động lực phát triển, biến ngoại giao thành lực kéo thực chất cho tăng trưởng và hội nhập quốc tế.

Đảng bộ TP.HCM đã chính thức bước vào một nhiệm kỳ mới với những kỳ vọng mới, hành động mới. Những dấu ấn trong công tác đối ngoại nhiệm kỳ 2020-2025 của TP.HCM tạo nền tảng quan trọng để TP tự tin bước vào nhiệm kỳ mới, đặc biệt là khi Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế đã đặt công tác ngoại giao địa phương vào vị trí ngày càng quan trọng.

Trao đổi với báo Pháp Luật TP.HCM, ông Phạm Dứt Điểm (ảnh), Quyền Giám đốc Sở Ngoại vụ TP.HCM, nhấn mạnh nhiệm kỳ 2025-2030, TP.HCM sẽ đổi mới tư duy đối ngoại, từ đối ngoại “giao lưu, hữu nghị” sang đối ngoại “tạo động lực phát triển”.

 Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang hội kiến Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez, tháng 10-2025. Ảnh: TRẦN LINH

Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang hội kiến Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez, tháng 10-2025. Ảnh: TRẦN LINH

Địa chỉ tin cậy của bạn bè quốc tế

. Phóng viên: Thưa ông, nhìn lại năm năm qua (2020-2025) của Đảng bộ TP.HCM, ông đánh giá vai trò và vị thế quốc tế của TP đã có những thay đổi ra sao?

+ Ông Phạm Dứt Điểm: Trong năm năm qua, vai trò và vị thế quốc tế của TP.HCM đã được nâng lên rõ rệt, thể hiện qua nhiều hoạt động đối ngoại chủ động, sáng tạo và hiệu quả.

Trước hết, TP đã chủ động thích ứng linh hoạt trong bối cảnh đại dịch COVID-19, triển khai hiệu quả ngoại giao vaccine, huy động mạnh mẽ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế.

TP.HCM tổ chức và đăng cai nhiều sự kiện đối ngoại tầm quốc tế như Diễn đàn Kinh tế TP.HCM, Đối thoại Hữu nghị, các hội nghị hợp tác chuyên đề với địa phương và tổ chức quốc tế. Tính đến nay, TP.HCM đã thiết lập quan hệ hữu nghị với 86 địa phương trên toàn thế giới; triển khai nhiều chương trình hợp tác thực chất với các đối tác chiến lược như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu và ASEAN.

Ngoại giao của TP.HCM cũng đóng vai trò cầu nối với các tập đoàn công nghệ hàng đầu, mở ra những hướng đi mới trong quá trình xây dựng trung tâm tài chính quốc tế và trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực.

Có thể nói những dấu ấn đối ngoại nổi bật trong nhiệm kỳ qua đã định vị rõ tầm vóc của TP.HCM - một đô thị toàn cầu đang vươn mình mạnh mẽ, vừa là điểm đến đầu tư hấp dẫn, vừa là cầu nối hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam và cộng đồng quốc tế.

Các hoạt động ngoại giao đã góp phần thu hút mạnh mẽ dòng vốn FDI, đặc biệt vào những lĩnh vực TP ưu tiên như công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, tài chính, y tế, giáo dục. Nhiều dự án hợp tác cụ thể đã ra đời từ các diễn đàn và chương trình xúc tiến của TP.

TP.HCM cũng có thêm cơ hội trao đổi tri thức, đào tạo nhân lực chất lượng cao, củng cố nền tảng cho phát triển lâu dài. Trong giai đoạn dịch COVID-19, TP đã vận động được hàng trăm tỉ đồng viện trợ quốc tế; hằng năm thu hút khoảng 10 tỉ USD kiều hối; đồng thời có sự tham gia của hơn 600 trí thức kiều bào trong các dự án đổi mới sáng tạo.

Việc TP chủ động tổ chức các sự kiện quốc tế và triển khai các sáng kiến hợp tác mới đã tạo dựng hình ảnh về một đô thị cởi mở, trách nhiệm và tiên phong trong giải quyết các vấn đề toàn cầu. Điều này giúp TP nâng cao tiếng nói, gia tăng uy tín, đồng thời mở rộng vai trò là cầu nối giữa Việt Nam với các nền kinh tế, các tổ chức quốc tế và các phong trào nhân dân tiến bộ trên thế giới.

 Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được và quyền Giám đốc Sở Ngoại vụ TP.HCM Phạm Dứt Điểm cùng tham quan triển lãm ảnh về ngành ngoại giao, tháng 8-2025. Ảnh: TRẦN LINH

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được và quyền Giám đốc Sở Ngoại vụ TP.HCM Phạm Dứt Điểm cùng tham quan triển lãm ảnh về ngành ngoại giao, tháng 8-2025. Ảnh: TRẦN LINH

TP.HCM - nơi kết nối sâu với các trung tâm quốc tế

. Từ những thành tựu nêu trên, theo ông, TP.HCM cần làm gì trong nhiệm kỳ tới để biến ngoại giao thành một trong những trụ cột phát triển?

+ Trong bối cảnh TP.HCM vừa mở rộng địa giới hành chính sau sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu, TP xác định việc triển khai Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị là kim chỉ nam để nâng tầm công tác hội nhập quốc tế.

Đi vào cụ thể, TP.HCM sẽ tập trung vào ba định hướng lớn. Đầu tiên, gắn kết chặt chẽ đối ngoại với phát triển kinh tế - xã hội. Ngoại giao trở thành kênh huy động nguồn lực mạnh mẽ để phát triển các cực tăng trưởng mới, thu hút đầu tư vào những lĩnh vực mũi nhọn như trung tâm tài chính quốc tế, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, kinh tế số, kinh tế xanh và logistics.

Cùng với đó, phát huy lợi thế đối ngoại địa phương với tầm vóc mới. TP sẽ mở rộng hợp tác không chỉ trên nền tảng 86 địa phương kết nghĩa, mà còn gắn kết với các địa phương trong vùng để tạo sức mạnh tổng hợp, xây dựng hình ảnh TP.HCM mới là một cực phát triển có tính liên vùng, có khả năng kết nối sâu hơn với các trung tâm quốc tế.

Cuối cùng, đổi mới phương thức làm đối ngoại. TP sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý và xúc tiến, xây dựng hình ảnh một nền ngoại giao vừa hiện đại vừa gần gũi với người dân và doanh nghiệp.

 Toàn quyền Australia Sam Mostyn đã có nhiều hoạt động tại TP.HCM trong chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam vào tháng 9 vừa qua. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Toàn quyền Australia Sam Mostyn đã có nhiều hoạt động tại TP.HCM trong chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam vào tháng 9 vừa qua. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Những hướng đột phá chưa từng có tiền lệ

. Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 nêu rõ ngoại giao số, ngoại giao năng lượng, ngoại giao bán dẫn và ngoại giao văn hóa được xem là những hướng đột phá mới. Theo ông, điều này có gì khác biệt so với nhiệm kỳ trước và TP.HCM sẽ triển khai thế nào?

+ Điểm khác biệt quan trọng nhất là trước đây, công tác đối ngoại của TP chủ yếu tập trung vào giao lưu hữu nghị, xúc tiến thương mại - đầu tư truyền thống thì nay chúng tôi chủ động mở rộng sang những lĩnh vực mới gắn trực tiếp với các động lực phát triển của TP.HCM trong giai đoạn tới.

Với ngoại giao số, TP không chỉ quảng bá hình ảnh trên nền tảng số, mà còn tận dụng ngoại giao để kết nối với các đối tác cung cấp hạ tầng dữ liệu, công nghệ quản trị đô thị thông minh, chính phủ điện tử, qua đó phục vụ chuyển đổi số toàn diện.

Với ngoại giao năng lượng, TP.HCM hướng tới các tập đoàn, tổ chức tài chính quốc tế có thế mạnh về năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, điện mặt trời và mô hình đô thị phát thải thấp, nhằm bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển xanh.

Hay ngoại giao bán dẫn là hướng đột phá chưa từng có tiền lệ ở cấp địa phương. TP sẽ đi đầu trong việc triển khai các cam kết quốc gia, từ kế hoạch đào tạo 9.000 kỹ sư bán dẫn đến hợp tác với những tên tuổi hàng đầu thế giới để hình thành hệ sinh thái bán dẫn, trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.

 Các đại biểu quốc tế cùng uống cà phê trứng, tham quan biểu tượng hữu nghị TP.HCM khi tham dự Đối thoại Hữu nghị lần 2 năm 2024. Ảnh: NGUYỆT NHI

Các đại biểu quốc tế cùng uống cà phê trứng, tham quan biểu tượng hữu nghị TP.HCM khi tham dự Đối thoại Hữu nghị lần 2 năm 2024. Ảnh: NGUYỆT NHI

Song song đó, TP sẽ vận động đối tác quốc tế xây dựng các trung tâm R&D, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực chất lượng cao, phù hợp với định hướng Nghị quyết 57 và 59 của Bộ Chính trị.

Về ngoại giao văn hóa, chúng tôi chủ động biến văn hóa thành sức mạnh mềm, thông qua việc tổ chức các lễ hội, không gian sáng tạo, biểu tượng ngoại giao hữu nghị; qua đó gắn kết cộng đồng quốc tế và lan tỏa hình ảnh về TP.HCM mới - một đô thị năng động, hội nhập nhưng vẫn giàu bản sắc.

Trong tương lai, TP hướng đến mô hình “Lễ hội TP.HCM ở nước ngoài” và đăng cai các sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch tầm quốc tế, khẳng định thương hiệu “TP.HCM - TP sự kiện quốc tế, công nghiệp văn hóa”.

Khác biệt ở đây chính là tư duy: Từ đối ngoại “giao lưu, hữu nghị” sang đối ngoại “tạo động lực phát triển”. TP.HCM sau sáp nhập sẽ triển khai các hướng ngoại giao đột phá này một cách đồng bộ, với sự tham gia của Nhà nước - doanh nghiệp - viện, trường để đưa ngoại giao thành lực kéo thực chất cho tăng trưởng và hội nhập quốc tế.

. Xin cảm ơn ông.

Trong nhiệm kỳ 2020 – 2025, TP.HCM đã ban hành “Chiến lược nâng tầm công tác đối ngoại đến năm 2030, tầm nhìn 2045”, xây dựng “Đề án hợp tác với các địa phương trọng điểm thuộc các nước đối tác chiến lược”.

TP cũng thành lập “Tổ công tác chung TPHCM – Ngân hàng Thế giới, Tổ công tác Hoa Kỳ”, khai trương “Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư (C4IR) đầu tiên tại Việt Nam”. Đây là những dấu ấn mang tính thể chế và đột phá mới của TP trong công tác đối ngoại.

-----

Ngoại giao mở đường cho phát triển

Nghị quyết 59 nhấn mạnh “ngoại giao kinh tế là ưu tiên của ưu tiên” trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước. Với TP.HCM, địa phương đang thực hiện chiến lược phát triển kép là kinh tế xanh và kinh tế số thì ngoại giao kinh tế sẽ tiếp tục là trụ cột then chốt để mở đường, tạo đột phá.

Chúng tôi định hướng khai thác theo các hướng trọng tâm. Cụ thể, ngoại giao kinh tế phải trở thành cầu nối chiến lược với các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới.

TP.HCM sẽ tăng cường đối thoại, xúc tiến đầu tư ở cấp cao để thu hút những nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, fintech và trung tâm tài chính quốc tế…, qua đó hình thành những hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quy mô lớn tại TP.HCM.

Đồng thời, thúc đẩy các cơ chế hợp tác mới nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp và chính quyền. Xây dựng hình ảnh TP.HCM mới sau sáp nhập như một thị trường hấp dẫn, năng động và có quy mô lớn.

TP cũng đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, thực thi hiệu quả các hiệp định FTA để thu hút FDI, ODA chất lượng cao, đồng thời giúp doanh nghiệp địa phương tham gia sâu vào các chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu.

Về phần mình, ngành ngoại giao sẽ tập trung quảng bá lợi thế của TP như nguồn nhân lực dồi dào, thị trường gần 14 triệu dân, vị trí cửa ngõ quốc tế để tạo niềm tin và thu hút dòng vốn đầu tư dài hạn.

Tôi tin rằng khi ngoại giao kinh tế được khai thác đúng hướng, TP.HCM sẽ vừa thu hút được những nhà đầu tư chiến lược, vừa kiến tạo môi trường thuận lợi để kinh tế số và đổi mới sáng tạo thực sự trở thành động lực tăng trưởng mới của TP.

Ông PHẠM DỨT ĐIỂM, Quyền Giám đốc Sở Ngoại vụ TP.HCM

*****

Ý KIẾN:

TS TRẦN HẢI LINH, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân và đầu tư Việt Nam - Hàn Quốc:

Xây dựng TP.HCM thành đô thị toàn cầu

TP.HCM hôm nay không chỉ là trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam mà còn là biểu tượng của sự năng động, sáng tạo và bản lĩnh hội nhập quốc tế. TP đã khẳng định hình ảnh một đô thị mở, sẵn sàng tiếp nhận cái mới, thúc đẩy hợp tác toàn cầu và ứng dụng khoa học công nghệ trong phát triển.

Trong mắt quốc tế, TP.HCM không chỉ là “TP của cơ hội” mà còn là TP của niềm tin và khát vọng vươn tầm thế giới. Nhiều đối tác Hàn Quốc, nơi tôi đang sinh sống và làm việc, đánh giá rất cao năng lực điều hành, môi trường đầu tư và tinh thần cầu thị của chính quyền TP.

Bước vào giai đoạn mới, TP cần xác định ngoại giao kinh tế là ưu tiên trọng tâm, từ đó xây dựng hệ sinh thái ngoại giao kinh tế hiện đại, kết nối chính quyền - doanh nghiệp - hiệp hội - kiều bào thành mạng lưới liên thông.

TP.HCM cũng cần tiếp tục xây dựng hình ảnh một đô thị đáng sống, đáng đầu tư, với chính quyền minh bạch, cởi mở, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số trong quản lý và dịch vụ công, có chiến lược để thu hút, phát huy hiệu quả hơn nguồn lực Việt kiều.

Việc TP.HCM xác định những hướng đi đối ngoại mới như ngoại giao số, ngoại giao năng lượng xanh, ngoại giao bán dẫn và ngoại giao văn hóa cũng thể hiện sự đổi mới trong tư duy hội nhập chủ động, phù hợp xu thế chuyển đổi xanh và chuyển đổi số toàn cầu.

Để triển khai hiệu quả, TP cần chuẩn bị nền tảng thể chế, tri thức và nhân lực. Trong đó, TP.HCM nên tận dụng vị thế là trung tâm đổi mới sáng tạo, đồng thời kết nối mạnh mẽ với các tập đoàn công nghệ hàng đầu ở Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu và Mỹ. Việc thu hút nhà đầu tư trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, sản xuất chip, linh kiện điện tử hay pin xanh… không chỉ giúp chuyển giao công nghệ mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế TP.

Nếu thực hiện đồng bộ, TP.HCM hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu đô thị đối ngoại của Việt Nam - hiện đại, xanh, sáng tạo và nhân văn - qua đó khẳng định vị thế “TP toàn cầu”, trung tâm hội tụ trí tuệ và nguồn lực người Việt trên khắp thế giới.

-----

TS NGÔ PHẨM TRÂN, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam - Đài Loan (Trung Quốc):

Từ TP năng động đến biểu tượng hội nhập

Nhìn lại năm năm qua, tôi cảm nhận rất rõ sự thay đổi trong hình ảnh và vị thế của TP.HCM trên trường quốc tế. Nếu trước đây, TP được biết đến chủ yếu là trung tâm kinh tế năng động nhất Việt Nam thì nay TP.HCM đã trở thành biểu tượng của sự cởi mở, sáng tạo và hội nhập.

Những nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, mở rộng hợp tác với các tập đoàn đa quốc gia, tổ chức quốc tế hay việc tổ chức thành công nhiều diễn đàn kinh tế, văn hóa lớn đã giúp TP.HCM tạo được dấu ấn mạnh mẽ và chuyên nghiệp hơn trong mắt thế giới.

Trong giai đoạn phát triển mới, tôi cho rằng việc quan trọng nhất của TP là tạo dựng niềm tin và sự thuận tiện cho nhà đầu tư. TP.HCM cần tiếp tục phát huy lợi thế của Nghị quyết 98, đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, minh bạch thông tin và duy trì kênh đối thoại thường xuyên với doanh nghiệp. TP cũng cần đẩy mạnh quảng bá hình ảnh qua các kênh truyền thông quốc tế, tận dụng mạng lưới kiều bào để giới thiệu cơ hội đầu tư và kết nối đối tác chiến lược.

Tôi cũng mong TP.HCM có thêm những chương trình cụ thể để phát huy sức mạnh cộng đồng người Việt ở nước ngoài, không chỉ ở khía cạnh kinh tế mà cả tri thức, sáng tạo và kết nối quốc tế.

-----

Ông NGUYỄN PHÚC BÌNH, Chủ nhiệm mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt - Úc:

Kết nối nguồn lực toàn cầu để phát triển TP.HCM

Năm năm qua, TP.HCM đã thay đổi mạnh mẽ, từ một địa bàn thu hút đầu tư trở thành đô thị kết nối chiến lược của khu vực. Nhờ chính sách mở cửa, môi trường đầu tư cải thiện, TP trở thành nơi tạo ra sức hấp dẫn về dòng vốn, thu hút chất xám, công nghệ và các chuỗi giá trị sáng tạo.

Thời gian tới, TP.HCM cần tiếp tục chuyển các mối quan hệ hợp tác thành liên kết giá trị cụ thể, tập trung vào chuyển giao công nghệ, phát triển công nghiệp phụ trợ và đào tạo nhân lực chất lượng cao để tạo nền tảng cạnh tranh bền vững.

Khi triển khai Nghị quyết 59, TP xác định ngoại giao kinh tế là ưu tiên hàng đầu để thúc đẩy phát triển và thu hút nhà đầu tư chiến lược. Muốn làm được điều đó, TP cần chuyển từ tư duy “mời gọi” sang “kết nối có chọn lọc”, thiết lập bàn kết nối chuyên ngành, giúp doanh nghiệp trong nước hợp tác trực tiếp với các nhà đầu tư, viện và trường quốc tế.

Đối với cộng đồng kiều bào, TP.HCM nên xây dựng cơ chế kết nối rõ ràng, thuận tiện hơn, sớm hình thành cổng kết nối kiều bào và các trung tâm chuyên gia theo ngành để tập hợp thông tin, nhu cầu và dự án hợp tác.

TP cũng nên phát huy vai trò của chuyên gia, doanh nhân kiều bào thông qua các chương trình tư vấn khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, biến họ thành “đại sứ năng lực” góp phần lan tỏa tri thức, công nghệ và cơ hội quốc tế.

Tôi cho rằng TP.HCM cần chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chế, nhân lực và hạ tầng số để triển khai hiệu quả các định hướng mới như ngoại giao số, ngoại giao năng lượng, ngoại giao bán dẫn và ngoại giao văn hóa. Việc kết hợp công nghệ với đối ngoại sẽ giúp TP.HCM quảng bá hình ảnh, thu hút đầu tư và trở thành đô thị hiện đại, xanh, sáng tạo, khẳng định vai trò trung tâm hội nhập quốc tế hàng đầu của Việt Nam.

BẢO PHƯƠNG ghi

BẢO PHƯƠNG thực hiện

Nguồn PLO: https://plo.vn/tphcm-va-nhung-net-son-trong-doi-ngoai-post875950.html