TP Hồ Chí Minh: Đến năm 2030, đào tạo được 9.000 nhân lực bán dẫn

Quang cảnh tọa đàm. Ảnh: Nghiêm Ý

Phát biểu tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Văn Hiếu, Chủ tịch Hội Công nghệ vi mạch bán dẫn thành phố thông tin, năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu ngành điện tử của Việt Nam đạt hơn 134,5 tỷ USD, chiếm trên 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu quốc gia; trong 5 tháng đầu năm 2025, con số này tiếp tục tăng trưởng 39% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, phần lớn giá trị gia tăng hiện nay tập trung tại các doanh nghiệp FDI.

Trong bối cảnh đó, nếu các doanh nghiệp bán dẫn Việt Nam sớm thành công trong thiết kế và chế tạo các dòng chip phục vụ ngành công nghiệp điện tử, thì thị trường tiêu thụ ngay trong nước vô cùng rộng mở, đồng thời góp phần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, gia tăng giá trị sản xuất và năng lực cạnh tranh quốc gia.

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Hiếu, việc thành lập Liên minh về nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn, vi điện tử là một nhu cầu cấp thiết, xuất phát từ thực tế phát triển của nền kinh tế số, nơi công nghiệp bán dẫn - điện tử không thể phát triển hiệu quả nếu thiếu một cơ chế phối hợp giữa nhiều tổ chức, doanh nghiệp, viện và trường.

Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Hữu Yên cho biết, UBND thành phố đã ban hành hai văn bản chỉ đạo mang tính định hướng then chốt. Trong đó, Kế hoạch số 4354/KH-UBND ngày 14-6-2025 đặt ra các mục tiêu đến năm 2030 kinh tế số chiếm ít nhất 30% GRDP và tỷ lệ đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng đạt trên 55%. Trong đó, nhiệm vụ phát triển công nghiệp bán dẫn được xác định là một trong những ưu tiên cốt lõi.

Bên cạnh đó, Kế hoạch số 1231/KH-UBND ngày 24-2-2025 tập trung trực tiếp vào việc triển khai Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn của quốc gia tại thành phố. Cụ thể, đến năm 2030, đào tạo ít nhất 9.000 nhân lực trình độ đại học trở lên; xây dựng ít nhất một trung tâm R&D đạt chuẩn quốc tế, mở rộng Khu công nghệ cao và thu hút các dự án FDI lớn; thúc đẩy nghiên cứu, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, tăng cường hợp tác quốc tế.

Cũng theo ông Nguyễn Hữu Yên, sự ra đời của Liên minh được kỳ vọng sẽ trở thành một "ngôi nhà chung", nơi các thành viên hợp tác, chia sẻ trách nhiệm, cùng nhau thúc đẩy nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và đặc biệt là đào tạo ra một thế hệ nhân lực vàng cho ngành công nghiệp bán dẫn của thành phố.

Các đơn vị ký kết Liên minh về nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn, vi điện tử. Ảnh: Nghiêm Ý

Giám đốc Trung tâm Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (HCMC C4IR) Lê Trường Duy cho biết, ngành bán dẫn đang trở thành trụ cột chiến lược của mọi nền kinh tế hiện đại. Từ trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây đến công nghệ quốc phòng - tất cả đều phụ thuộc vào năng lực sản xuất và thiết kế vi mạch bán dẫn.

Theo báo cáo của Deloitte, quy mô thị trường bán dẫn toàn cầu dự kiến sẽ vượt 1.000 tỷ USD vào năm 2030, trong khi thế giới đang đối mặt với nguy cơ thiếu hụt hơn 1 triệu kỹ sư trong lĩnh vực này. Tại Việt Nam, ngành bán dẫn tuy còn ở giai đoạn ban đầu nhưng đang bước vào thời kỳ chuyển mình.

Các tập đoàn công nghệ hàng đầu như: Samsung, Amkor, Nvidia, Qualcomm đã chọn Việt Nam làm điểm đến chiến lược. Đồng thời, các doanh nghiệp trong nước như Viettel cũng đang đẩy mạnh hoạt động thiết kế vi mạch. Đây là thời điểm quan trọng để Việt Nam tiến sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Thanh Tàu