TPHCM đẩy mạnh đột phá khoa học, công nghệ và chuyển đổi số

Ông Lâm Đình Thắng trình bày tại đại hội. Ảnh: BTC.

Đầu tàu đổi mới sáng tạo của vùng và cả nước

Ngày 15/10, tại phiên bế mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM Lâm Đình Thắng trình bày tham luận về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xác định là đột phá chiến lược của thành phố trong thời kỳ mới, theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về chuyển đổi số quốc gia.

Theo ông Lâm Đình Thắng, thế giới đang bước vào giai đoạn cạnh tranh gay gắt về tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong bối cảnh đó, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là công cụ hỗ trợ phát triển, mà đã trở thành động lực cốt lõi, định hình năng lực cạnh tranh và vị thế chiến lược của mỗi quốc gia, đô thị.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh, Nghị quyết 57 mở ra cơ hội để TPHCM phát huy vai trò đầu tàu phát triển vùng Đông Nam bộ, khu vực kinh tế năng động nhất cả nước và trở thành cực tăng trưởng đổi mới sáng tạo của quốc gia. Thành phố được giao trọng trách dẫn dắt quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế tri thức, kinh tế số, kinh tế xanh và tuần hoàn, gắn với mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững và hội nhập sâu rộng.

“TPHCM đang được định vị là địa phương tiên phong, không chỉ về quy mô kinh tế mà còn về năng suất, công nghệ và năng lực đổi mới, đóng vai trò lan tỏa trong chiến lược phát triển vùng và cả nước,” đồng chí Lâm Đình Thắng khẳng định.

Hiện TPHCM có hơn 21.000 cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, trên 135 nhóm nghiên cứu mạnh, tham gia hợp tác quốc tế và tạo ra nhiều sản phẩm có chất lượng, sức cạnh tranh cao trên thị trường trong nước và quốc tế.

Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của thành phố đang tiến gần Top 100 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp năng động nhất thế giới, với hơn 2.000 startup, hàng chục không gian sáng tạo, cùng các vườn ươm, tổ chức trung gian, quỹ đầu tư mạo hiểm và tư nhân hoạt động tích cực.

Thành phố đã hình thành 4 hệ sinh thái trọng điểm gồm: nông nghiệp công nghệ cao, Edtech, AI-IoT và y tế; tổ chức hàng trăm sự kiện huấn luyện, kết nối, hỗ trợ hàng ngàn lượt doanh nghiệp và cá nhân khởi nghiệp.

Dấu ấn chuyển đổi số

Ông Lâm Đình Thắng cho biết, lĩnh vực chuyển đổi số ghi nhận nhiều bước tiến rõ nét. TPHCM triển khai hiệu quả nền tảng chính quyền số, hoàn thiện kho dữ liệu dùng chung và dữ liệu mở trong các lĩnh vực y tế, giao thông, giáo dục, tài nguyên-môi trường.

Các đại biểu tham dự đại hội.

Việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến giúp cắt giảm gần 300 thủ tục hành chính, tương đương hơn 1.900 ngày làm việc, đồng thời thành lập các tổ công tác chuyên trách hỗ trợ nhà đầu tư chiến lược.

Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, lĩnh vực khoa học công nghệ thu hút 1,6 tỷ USD vốn FDI, chiếm 40% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào TPHCM. Thành phố hiện có hơn 140 doanh nghiệp khoa học, công nghệ, đứng thứ hai cả nước.

TPHCM đã hoàn thành các chỉ tiêu của Đề án phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021–2025, hình thành 18 trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, 55 cơ sở ươm tạo và 10 không gian đổi mới sáng tạo.

Đặc biệt, tòa nhà Trung tâm Đổi mới sáng tạo TPHCM đã đi vào hoạt động, là mô hình tích hợp nghiên cứu – thử nghiệm – tăng tốc khởi nghiệp – chia sẻ dữ liệu mở. Thành phố cũng tiếp tục vận hành nền tảng dữ liệu dùng chung và kho dữ liệu mở tại nhiều sở, ngành, tạo nền tảng cho chuyển đổi số trong quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công.

Bên cạnh kết quả đạt được, quá trình triển khai vẫn tồn tại một số hạn chế do cơ chế quản lý còn nặng tính hành chính, thiếu đồng bộ; chưa có mô hình hợp tác công – tư hiệu quả trong đầu tư và khai thác hạ tầng công nghệ cao.

Theo ông Lâm Đình Thắng, hướng tới năm 2030, TPHCM cần triển khai đồng bộ các giải pháp đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, trong đó xác định rõ vai trò trụ cột của khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong mô hình tăng trưởng mới, thúc đẩy chuyển dịch sang kinh tế số, kinh tế xanh và tuần hoàn.

Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030: Đóng góp năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đạt 60% GRDP; Kinh tế số chiếm 30–40% GRDP; Tổng chi xã hội cho R&D đạt 2–3% GRDP; Chi ngân sách cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đạt 3–4% tổng chi hàng năm; Phủ sóng 5G toàn vùng và hình thành ít nhất 5 tổ chức khoa học, công nghệ đạt chuẩn quốc tế.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đình Thắng khẳng định: “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không còn là lựa chọn, mà là con đường bắt buộc để TPHCM giữ vững vai trò đầu tàu phát triển, hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu Đông Nam Á. Đây là giai đoạn quyết định để TPHCM chuyển mình thành trung tâm tri thức và công nghệ khu vực, đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực tăng trưởng chủ yếu, nâng cao đời sống người dân, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và hiệu quả quản trị nhà nước”.

Minh Anh