TPHCM: Xử lý nghiêm các sàn kinh doanh thương mại điện tử vi phạm về an toàn thực phẩm

Theo báo cáo, trong 10 tháng đầu năm 2025, Sở Công thương TPHCM đã phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và đơn vị liên quan tổ chức nhiều hoạt động bảo đảm ATTP trên địa bàn TP. Sở cũng đã thực hiện đăng tải thông tin tuyên truyền và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn... trên Cổng thông tin điện tử. Qua đó giúp doanh nghiệp, người dân dễ dàng tiếp cận và thực hiện đúng quy định pháp luật về ATTP.

Kết quả cho thấy, trong 10 tháng đầu năm 2025, Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) TP đã kiểm tra, xử lý 156 vụ vi phạm, tạm giữ 187.166 đơn vị sản phẩm và 20,17 tấn thực phẩm các loại với tổng trị giá ước tính hơn 3,7 tỷ đồng, xử phạt với tổng số tiền hơn 2,8 tỷ đồng, chuyển Cơ quan điều tra 8 vụ việc có dấu hiệu tội phạm.

Theo nhận định của cơ quan chức năng, hành vi vi phạm chủ yếu là kinh doanh hàng hóa nhập lậu; kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ; không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; chế biến thực phẩm, dụng cụ, vật liệu bao gói, chứa đựng tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm không có giấy xác nhận tập huấn kiến thức về ATTP theo quy định của pháp luật.

Giám sát chặt chẽ việc kinh doanh các mặt hàng thực phẩm

Ngoài ra, các Đội QLTT tham gia Đoàn kiểm tra liên ngành ATTP của TP, UBND cấp xã đã kiểm tra 317 vụ, không có vụ vi phạm. Đồng thời, đã phối hợp với các ngành chức năng thực hiện tuyên truyền, giám sát ATTP bằng hình thức test nhanh mẫu thực phẩm tại các chợ trên địa bàn TP. Kết quả, đã test nhanh 290 mẫu (gồm: mì sợi vàng, chả lụa các loại, bún, bánh phở, nước ngâm mực, măng chua, cải chua, chả chay, nem, tôm khô, khô bò, mứt các loại...), phát hiện 13 mẫu dương tính với chất cấm là hàn the (không được dùng trong thực phẩm).

Ông Nguyễn Nguyên Phương - Phó Giám đốc Sở Công thương TPHCM cho biết, thời gian qua các đoàn kiểm tra liên ngành từ TP đến địa phương được triển khai đồng bộ, hiệu quả, đặc biệt trong "Tháng hành động vì an toàn thực phẩm năm 2025". UBND các địa phương cũng đã tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành nhiệm vụ, góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh hợp pháp. Hơn nữa, công tác hậu kiểm được chỉ đạo quyết liệt, kịp thời rà soát, nắm tình hình và xử lý vi phạm tại các cơ sở không bảo đảm điều kiện ATTP. Đồng thời, chính quyền địa phương chủ động tham gia tuyên truyền pháp luật, phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm, nâng cao văn minh thương mại. Thêm một điểm nhấn đáng chú ý là các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh nâng cao ý thức chấp hành quy định; người tiêu dùng có chuyển biên tích cực trong lựa chọn sản phẩm uy tín; các doanh nghiệp áp dụng công nghệ thông tin, từng bước chuyển đổi số trong quản lý và sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn.

Sữa giả được rao bán trên mạng bị cơ quan chức năng phát hiện

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hiện hoạt động kinh doanh thực phẩm trực tuyến trên mạng xã hội (Facebook, TikTok, Twitter...) phát triển mạnh, khó kiểm soát, gây thách thức trong công tác giám sát, xử lý vi phạm. Các đối tượng không còn mở cửa hàng hoặc tự chứa trữ hàng hóa mà chứa trữ tại các kho bãi được thuê nằm ở khu vực xa trung tâm, ít dân cư để tránh sự chú ý của người dân và lực lượng chức năng, sau đó sẽ tận dụng các hoạt động thương mại điện tử để quảng bá, bán hàng. Hàng hóa có thể được đóng gói ngay tại kho và vận chuyển qua các đơn vị giao hàng thu hộ (COD). Việc này gây khó khăn rất lớn cho công tác giám sát, theo dõi và bắt quả tang vì không có địa chỉ kinh doanh cụ thể, giao dịch hoàn toàn là trực tuyến. Bên cạnh đó, các đối tượng cũng đã sử dụng bao bì, tem nhãn giả để đánh lừa người tiêu dùng. Thêm một trở ngại nữa là trong công tác thanh tra, kiểm tra, các công chức chưa được bồi dưỡng nghiệp vụ lấy mẫu dẫn đến khó khăn trong việc triển khai thực hiện lấy mẫu sản phẩm để kiểm nghiệm, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác hậu kiểm...

Do đó, theo Phó Giám đốc Sở Công thương TP, trong thời gian tới, Sở đã đề xuất một số kiến nghị cụ thể để sửa đổi quy định liên quan đến công tác bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Cụ thể, cần phải quy định bắt buộc định danh, xác thực người bán trên sàn thương mại điện tử, trong đó người bán cung cấp CCCD, mã số thuế cá nhân/doanh nghiệp, địa chỉ kho hàng thực tế (nếu có); sàn thương mại điện tử chịu trách nhiệm kiểm tra, hậu kiểm định kỳ, cung cấp dữ liệu cho cơ quan quản lý khi yêu cầu; đồng thời yêu cầu đăng ký địa chỉ kho bãi thuê với chính quyền địa phương và tích hợp vào hệ thống quản lý số hóa quốc gia.

Song song đó, cần xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành thông suốt, như: thiết lập kênh chia sẻ thông tin trực tuyến giữa Chi cục Quản lý thị trường - Công an - Y tế - Hải quan - Bộ đội Biên phòng với thời hạn xử lý từng khâu; xử lý vi phạm kịp thời, nghiêm minh, công khai, không vùng cấm; áp dụng chế tài mạnh (hành chính và hình sự) đối với cả đối tượng vi phạm và sàn thương mại điện tử không tuân thủ định danh, nhằm răn đe, phòng ngừa chung; có cơ chế công khai danh sách đối tượng vi phạm trên Cổng thông tin điện tử quốc gia về ATTP.

Trung Hiếu