Trả mặt bằng hàng loạt tại Hà Nội, nhiều hộ kinh doanh nhỏ đang rút lui
Hàng loạt cửa hàng trên các tuyến phố sầm uất Hà Nội như Kim Mã, Tây Sơn, Trường Chinh, Đại La, Hàng Lược,… đồng loạt đóng cửa, treo biển cho thuê dù đang cao điểm mua sắm cuối năm. Giá thuê neo cao, sức mua suy giảm và áp lực chi phí khiến nhiều hộ kinh doanh buộc phải rút lui.
Phố lớn đóng cửa, cửa hàng “đuối sức”
Những ngày cuối năm, thay vì ánh đèn rực rỡ và biển hiệu chen chúc như thường lệ, nhiều tuyến phố từng được xem là “đất vàng” của Hà Nội như Trường Chinh, Tây Sơn, Đại La, Hàng Lược, Phan Đình Phùng… lại phủ đầy băng rôn “cho thuê cửa hàng”, “trả mặt bằng”. Một làn sóng rút lui âm thầm nhưng lan rộng của các hộ kinh doanh nhỏ đang diễn ra, phản ánh bức tranh đầy khó khăn của thị trường bán lẻ đô thị trong bối cảnh sức mua suy giảm và hành vi tiêu dùng thay đổi mạnh mẽ.
Theo ghi nhận của phóng viên Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam (VOV), nhiều tuyến phố sầm uất tại Hà Nội như Kim Mã, đường Láng, Trường Chinh, Tây Sơn, Đại La, Hàng Lược, Phan Đình Phùng… đang diễn ra cảnh nhiều cửa hàng đóng cửa im lìm, phía trước treo biển cho thuê. Không ít mặt bằng từng được săn đón nay rơi vào cảnh bỏ trống, dù đã bước vào cao điểm mua sắm cuối năm.
Chị Nguyễn Thị Linh, chủ một cửa hàng ở phố Tây Sơn, Hà Nội cho biết, sau nhiều năm thuê mặt bằng để mở rộng kinh doanh, chị buộc phải trả lại do không kham nổi chi phí. “Kinh tế khó khăn, khách giảm rõ rệt nhưng tiền thuê không giảm, thậm chí tăng theo từng năm. Mỗi tháng mở cửa là thêm một khoản lỗ”, chị Linh chia sẻ.
Tương tự, chị Nguyễn Thị Hạnh một chủ cửa hàng cắt tóc gội đầu trên phố Thái Thịnh, Đống Đa, Hà Nội gần 15 năm thuê cửa hàng nhưng đầu tháng 12/2025 chị đành ngậm ngùi trả lại cửa hàng cho chủ để về quê sinh sống. Chị Hạnh cho hay: “Kinh tế khó khăn, khách ngày càng ít, ngoài tiền thuê cao, người thuê còn phải gánh thêm nhiều chi phí khác như thuế, điện nước, nhân công. Vì thế thu không đủ chi, tôi đành phải trả lại cửa hàng để về quê”.
Theo chuyên gia kinh tế Hoàng Trọng Thủy, làn sóng trả lại mặt bằng không chỉ diễn ra tại Hà Nội, TP.HCM hay Đà Nẵng mà đã lan rộng trên phạm vi cả nước, đặc biệt ở các địa phương sau sáp nhập hành chính, khi nhiều cơ quan, đơn vị rời đi làm giảm mạnh nhu cầu dịch vụ. Đây là xu hướng mang tính hệ thống của thị trường bán lẻ, gắn với việc người tiêu dùng chuyển mạnh sang mua sắm trực tuyến, kéo theo nhu cầu đối với cửa hàng truyền thống suy giảm.
Bên cạnh đó, giá thuê mặt bằng tại nhiều nơi vẫn neo cao, không tương xứng với doanh thu của các cửa hàng nhỏ và vừa. Nhiều chủ nhà chưa hạ giá đủ sâu, trong khi chi phí nhân công, thuế và quản lý tăng lên khiến biên lợi nhuận của doanh nghiệp bán lẻ bị thu hẹp. Theo ông Thủy, đây không chỉ là câu chuyện thiếu khách thuê, mà là dấu hiệu của sự dịch chuyển sâu rộng trong cách thức kinh doanh và tiêu dùng.
Chi phí thuê cao là “điểm nghẽn” của kinh doanh nhỏ
Bên cạnh sức mua suy giảm, chi phí thuê mặt bằng được xem là nguyên nhân trực tiếp đẩy nhiều hộ kinh doanh vào thế buộc phải rút lui. Tại các tuyến phố trung tâm Hà Nội, giá thuê dao động từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng mỗi tháng. Trong khi đó, doanh thu của nhiều cửa hàng giảm 30-50% so với trước, khiến bài toán chi phí - lợi nhuận mất cân đối nghiêm trọng.
TS. Trần Xuân Lượng, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam nhận định: “Giá thuê mặt bằng tại Hà Nội vẫn được thiết lập theo kỳ vọng của giai đoạn tăng trưởng nóng, trong khi sức mua hiện nay đã thay đổi. Khi doanh thu không còn đủ bù chi phí cố định, đặc biệt là tiền thuê nhà, nên việc trả mặt bằng là lựa chọn của nhiều người”.
Theo TS. Lượng, các hợp đồng thuê dài hạn, tiền đặt cọc lớn càng khiến rủi ro dồn về phía người thuê. “Phần lớn hộ kinh doanh nhỏ hoạt động dựa trên dòng tiền ngắn hạn. Chỉ cần doanh thu sụt giảm vài tháng, chi phí thuê lập tức trở thành gánh nặng không thể xoay xở”, ông Lượng nói.
Các chuyên gia nhận định, làn sóng trả mặt bằng hiện nay không phải hiện tượng nhất thời mà là biểu hiện của một quá trình tái cấu trúc sâu hơn của thị trường bán lẻ đô thị. Những mô hình kinh doanh phụ thuộc hoàn toàn vào vị trí mặt tiền đang dần mất lợi thế trong thời đại mua sắm số.
Cuộc sàng lọc đang diễn ra khắc nghiệt, buộc cả người thuê lẫn chủ mặt bằng phải điều chỉnh kỳ vọng. Trong bối cảnh đó, “đất vàng” không còn nằm ở vị trí đắt đỏ, mà ở khả năng thích ứng linh hoạt với sự thay đổi của thị trường và hành vi tiêu dùng.
Còn ông Thủy đưa ra giải pháp, chủ mặt bằng cần giảm giá thuê xuống, linh hoạt chia nhỏ diện tích, áp dụng mô hình thuê theo doanh thu và nâng cao tiện ích để thu hút khách. Cơ quan quản lý nên xem xét hỗ trợ tạm thời về thuế, phí và cải thiện hạ tầng phụ trợ như bãi đỗ xe, không gian công cộng, wifi miễn phí nhằm thúc đẩy mua sắm offline thích ứng với bối cảnh mới.
Làn sóng trả mặt bằng tại Hà Nội cho thấy, mô hình kinh doanh truyền thống đang chịu sức ép lớn trước sức mua suy giảm và sự dịch chuyển sang mua sắm trực tuyến. Khi chi phí thuê vẫn neo cao, nhiều hộ kinh doanh nhỏ buộc phải rút lui, trong bối cảnh không thích ứng kịp với thị trường sẽ khó tồn tại.
