Trách nhiệm trong quản lý vốn đầu tư tại Sở Y tế tỉnh Lạng Sơn

Tiết kiệm 40 nghìn đồng ở gói thầu chục tỷ đồng

Thời gian qua, vốn ngân sách và các nguồn vốn khác được Sở Y tế tỉnh Lạng Sơn đầu tư vào vật liệu y tế, các dự án xây dựng, cải tạo cơ sở y tế nhằm đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh và sử dụng các dịch vụ y tế của người dân địa phương… Để thực hiện nhiệm vụ trên theo quy định của pháp luật, Sở Y tế tỉnh Lạng Sơn phải thực hiện công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu, tiết kiệm tối đa tiền ngân sách, cũng như các nguồn vốn khác…

Theo phản ánh, các gói thầu do sở này làm chủ đầu tư đang bộc lộ nhiều vấn đề, hàng loạt các gói thầu lớn, nhỏ khác nhau đều diễn ra cùng một kịch bản là tiết kiệm kinh phí đầu tư ở mức rất thấp.

Trên cơ sở tài liệu do phụ huynh học sinh phản ánh, xác minh của GD&TD cho thấy, tại gói thầu xây lắp và lắp đặt thiết bị điều hòa, thang máy, trạm biến áp thuộc dự án: Cải tạo, sửa chữa Trung tâm Y tế huyện Bình Gia. Ông Lý Kim Soi, Phó Giám đốc Sở Y tế Lạng Sơn đã ký quyết định lựa chọn Liên danh Công ty TNHH MTV Nga Phong – Công ty TNHH MTV Tuấn Hậu LS trúng thầu với giá 19.758.727.111VND, gói thầu có giá 19.784.644.000 VND tiết kiệm 25 triệu đồng, tương ứng tỉ lệ 0,1%.

Tiếp đến gói thầu số 2, 3 thuộc Kế hoạch lựa chọn nhà thầu Mua sắm tập trung vật tư y tế cho các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn năm 2019. Ông Phan Lạc Hoài Thanh, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Lạng Sơn ký thông báo lựa chọn Công ty TNHH Thiết bị Y tế Hoàng Anh trúng thầu với giá 11.842.494.110 VND, gói thầu có giá 11.842.535.000 VND tiết kiệm 40 nghìn đồng.

Với kịch bản tương tự, Công ty TNHH Thiết bị Y tế Hoàng Anh được lựa chọn là đơn vị trúng gói thầu gói thầu số 02: Mua sắm vật tư y tế chạy thận nhân tạo, thuộc dự án Mua sắm tập trung vật tư y tế cho các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn năm 2019. Gói thầu có giá 16.995.510.000 VND, giá trúng thầu 16.989.145.278VND tiết kiệm 6 triệu đồng, tương ứng tỉ lệ 0,04%.

Tài liệu đã được GD&TĐ xác minh, Công ty TNHH Thiết bị Y tế Hoàng Anh có địa chỉ tại số 6, ngõ 6/12, Phố Đội Nhân, Phường Vĩnh Phúc, Quận Ba Đình, Hà Nội. Trong quá trình hoạt động kinh doanh, đơn vị đã trúng 169 gói thầu với tổng giá trị 518.985.373.874 VND. Doanh nghiệp cũng được biết đến là thầu quen khi tham gia nhiều gói thầu lớn ở các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn

Trách nhiệm thuộc về ai?

Chuyên gia đấu thầu nhận định, trong công tác đấu thầu sử dụng vốn ngân sách Nhà nước, tại các địa phương, các chủ đầu tư không chỉ cần lựa chọn nhà thầu có năng lực chuyên môn cao mà còn có trách nhiệm tiết giảm tối đa nguồn kinh phí đầu tư, giảm tải gánh nặng cho ngân sách Nhà nước.

Tuy nhiên, trong thực tế, vẫn xuất hiện nhiều gói thầu đầu tư công có mức giảm giá thấp, dẫn tới hiệu quả trong tiết giảm không đáng kể.

Điểm qua một số gói thầu do Sở Y tế tỉnh Lạng Sơn thực hiện với số vốn ngân sách đã lên đến trăm tỷ đồng, nhưng qua hoạt động đấu thầu, lựa chọn nhà thầu chỉ tiết giảm cho vốn đầu tư ngân sách là những con số giảm giá nhỏ, tình trạng nhà thầu trúng thầu sát giá vẫn đang tiếp diễn và trở thành “điệp khúc” tại đơn vị này.

Theo luật sư Diệp Năng Bình, Đoàn Luật sư TP HCM, có thể nói đầu thầu là một phương thức giao dịch đặc biệt, là một hình thức kinh doanh dựa vào tính chất cạnh tranh của thị trường. Khi có một thương vụ mua bán hay kinh doanh xây dựng các công trình có liên quan đến nhiều người hoặc nhiều bên khác nhau người ta sẽ áp dụng hình thức đầu thầu để có thể cạnh tranh một cách công khai và công bằng.

Như vậy, đấu thầu là quá trình lựa chọn các ứng viên nhà thầu có thể đáp ứng được hết những yêu cầu đưa ra của bên mời thầu. Bên mời thầu là chủ của một dự án, chủ đầu tư hoặc đại diện hợp pháp của dự án. Chủ đầu tư có trách nhiệm thực hiện công việc đấu thầu.

Nhà thầu là nhà xây dựng trong đấu thầu xây lắp, là nhà cung cấp trong đấu thầu mua sắm hàng hóa, nhà tư vấn trong đấu thầu tuyển chọn tư vấn.Hành vi đấu thầu là một hình thức cạnh tranh văn minh trong nền kinh tế thị trường phát triển nhằm lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu kinh tế kỹ thuật của chủ đầu tư. Đấu thầu phải đảm bảo bốn nội dung: hiệu quả – cạnh tranh – công bằng – minh bạch.

Hiệu quả có thể về mặt tài chính hoặc về thời gian hay một tiêu chí nào khác tùy thuộc vào mục tiêu của dự án. Với các dự án có tổng đầu tư lớn, có giá trị về mặt kinh tế hoặc xã hội thì công tác đấu thầu là một khâu quan trọng không thể thiếu và đấu thầu phải tuân thủ theo quy định của nhà nước hoặc tổ chức tài chính cho vay vốn.

“Tuy nhiên, hiện tượng có quá nhiều gói thầu có tỉ lệ tiết kiệm thấp hay một số nhà thầu “quen mặt” với bên mời thầu là việc cần phải được xem xét, người chịu trách nhiệm sẽ là người đứng đầu đơn vị”, luật sư Bình nhấn mạnh.

Thực tế, như đã thấy, cơ quan điều tra đã và đang điều tra nhiều vụ án khủng, làm sáng tỏ và xử lý các nhóm lợi ích trục lợi tiền của Nhà nước thông qua các hoạt động đấu thầu, lựa chọn nhà thầu. Không có vùng cấm trong vấn đề xử lý vi phạm pháp luật (nếu có) của bất cứ tổ chức, cá nhân nào”, chuyên gia pháp lý nêu quan điểm khi được hỏi.

Cựu trưởng phòng "nhúng chàm"

Trước đó, ngày 21/9/2022, TAND tỉnh Lạng Sơn xét xử sơ thẩm vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” và tuyên án đối với bị cáo Trần Hoàng Lộc, cựu Trưởng phòng Kế hoạch- Tài chính thuộc Sở Y tế Lạng Sơn.

Theo cáo trạng, ông Trần Hoàng Lộc đã có nhiều năm giữ chức Trưởng phòng Kế hoạch -Tài chính, Sở Y tế tỉnh Lạng Sơn.

Năm 2018, ông đã được lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Lạng Sơn ủy quyền thực hiện các gói thầu mua sắm thiết bị cho hệ thống y tế cơ sở khám chữa bệnh công lập trong tỉnh.

Trong quá trình thực hiện các gói thầu, ông Lộc đã vi phạm quy định về đấu thầu, mua sắm vật tư, trang thiết bị y tế, bằng việc thông tin gói thầu đối với người khác không công khai, công bằng, gây hậu quả thiệt hại nghiêm trọng trên 8 tỷ đồng.

Ngày 26/11/2021, Công an tỉnh Lạng Sơn đã bắt tạm giam ông Trần Hoàng Lộc để điều tra về tội danh “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Bảo Hân