Trải nghiệm du lịch ở Trấn Yên

Đón chúng tôi tại khu sản xuất dâu tằm, đồng chí Trần Anh Tuấn - Bí thư Đảng ủy xã Trấn Yên tự hào khi nói về định hướng phát triển của địa phương:

Chúng tôi mong muốn xây dựng Trấn Yên trở thành vùng dâu tằm và quế hữu cơ; phát triển du lịch cộng đồng, sinh thái, văn hóa tâm linh, đồng thời bảo tồn và tôn vinh những nghề truyền thống. Mục tiêu là hình thành thương hiệu riêng: Trấn Yên - điểm đến dâu tằm và quế hữu cơ.

Trấn Yên hiện là vùng nguyên liệu dâu tằm lớn nhất miền Bắc với 712 ha. Cùng với đó là 6.048 ha quế - loài cây đã làm nên thương hiệu, “căn cước” nhận diện của vùng đất. Từ những lợi thế ấy, người dân xã Trấn Yên đã biến nông nghiệp truyền thống thành trải nghiệm du lịch độc đáo. Mô hình “Trồng dâu - nuôi tằm - ươm tơ - dệt lụa” được triển khai như hành trình khám phá đầy thú vị: du khách tự tay hái lá dâu, cho tằm ăn, quan sát kén vàng xe tơ rồi có thể chạm vào những thước lụa mềm óng ánh…

Không chỉ tạo sinh kế mới, mô hình còn góp phần hồi sinh nghề truyền thống, tạo ra những sản phẩm đặc trưng như: trà dâu, siro dâu, rượu dâu; khăn lụa, cà vạt, chăn tơ tằm… Bên cạnh dâu tằm, vùng đất này còn mở rộng diện tích trồng quế hữu cơ, trồng sen Quan Âm và phát triển 16 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên. Tất cả tạo nên chuỗi giá trị bền vững từ nông nghiệp đến du lịch - hướng đi mà nhiều địa phương miền núi đang phấn đấu.

Không chỉ có thiên nhiên đẹp, Trấn Yên còn sở hữu 6 di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh, đây là “linh hồn” của chuỗi du lịch văn hóa - tâm linh: đền, chùa Hóp; đình Làng Xây; đền Việt Thành; đền Thác Thủ; đền Cửa Ngòi; đền Hóa Cuông. Những ngôi đền, ngôi đình cổ lưu giữ “hơi thở” thời gian, đưa du khách trở về miền ký ức ngàn xưa.

Đồng chí Phạm Huy Mai - Trưởng Phòng Văn hóa - Xã hội xã Trấn Yên chia sẻ: “Trấn Yên không chỉ giàu cảnh quan mà còn giàu bản sắc. Đồng bào dân tộc Dao và Cao Lan nơi đây vẫn gìn giữ các lễ hội, những làn điệu dân ca truyền thống - nguồn tài nguyên vô giá cho phát triển du lịch văn hóa”.

Lễ hội Cầu mưa của người Cao Lan diễn ra vào tháng 11 (âm lịch) khi đất trời chuẩn bị cho vụ gieo cấy. Trong tiếng trống, tiếng chiêng vang vọng, người dân cầu cho mùa màng tốt tươi, mưa thuận gió hòa. Những làn điệu hát giao duyên được các nghệ nhân ở Hòa Cuông 1, Hòa Cuông 2, Minh Quán 9 truyền dạy như sợi dây gắn kết thế hệ hôm nay với truyền thống cha ông. Với người Dao, Lễ Cấp sắc ở thôn Khe Đát, Khe Loóng là nghi lễ thiêng đánh dấu sự trưởng thành của nam giới. Các nghệ nhân như Đặng Hồng Quân ở thôn Khe Đát hay Nịnh Quang Thanh ở thôn Hòa Cuông 1 là những “báu vật sống” miệt mài truyền dạy tiếng nói, chữ viết và phong tục, tập quán của dân tộc mình. Nhờ vậy, đến Trấn Yên không chỉ là đến với thiên nhiên mà còn là hành trình khám phá bản sắc, tâm linh và văn hóa cộng đồng bền chặt qua thời gian.

Với nền tảng về thiên nhiên, nông nghiệp và văn hóa giàu có ấy, Trấn Yên đang xây dựng những bước đi chiến lược. Bí thư Đảng ủy xã Trần Anh Tuấn cho biết thêm: “Địa phương đặt mục tiêu đến năm 2030, du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, đón hơn 30.000 lượt khách/năm, trong đó có 3.000 khách quốc tế và tạo việc làm cho khoảng 1.000 lao động”.

Xã Trấn Yên hiện đang tập trung hình thành 3 tuyến du lịch chiến lược: Du lịch trải nghiệm dâu tằm tơ với lộ trình tham quan làng nghề, xem xe tơ thủ công, ươm tơ tự động, mua sắm lụa và các sản phẩm từ tơ tằm; du lịch cộng đồng - sinh thái trên rừng quế hữu cơ với trải nghiệm khám phá rừng quế, trải nghiệm chế biến tinh dầu quế, ngủ tại homestay, thưởng thức ẩm thực bản địa; du lịch văn hóa - tâm linh với hành trình qua các đền, đình nổi tiếng: Đền Hóa Cuông, đền Việt Thành, đền Cửa Ngòi…

Để tạo nền tảng vững chắc cho du lịch phát triển, xã Trấn Yên đã và đang đầu tư từ 3 - 5 cơ sở lưu trú đạt chuẩn, đồng thời, đẩy mạnh quảng bá thương hiệu “Lụa Trấn Yên”, “Quế hữu cơ Trấn Yên”, phấn đấu có 1 sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia. Xã cũng chủ động thu hút doanh nghiệp, huy động người dân tham gia trùng tu di tích, làm dịch vụ, đây là cách tiếp cận cộng đồng rõ nét, giúp người dân không chỉ hưởng lợi mà còn trở thành chủ thể của hoạt độ̣ng du lịch.

Hành trình làm du lịch, đặc biệt là du lịch trải nghiệm của Trấn Yên mới bắt đầu nhưng đã có những bước đi chắc chắn. Từ những vườn dâu xanh, đồi quế thơm, lễ hội đặc sắc đến sản phẩm OCOP tinh xảo, tất cả đang vẽ nên bức tranh du lịch cộng đồng đầy màu sắc. Trong tương lai không xa, Trấn Yên sẽ không chỉ là vùng đất nông nghiệp trù phú mà còn là điểm đến an toàn, thân thiện, hấp dẫn, đóng góp vào bản đồ du lịch sinh thái, văn hóa của tỉnh Lào Cai nói riêng và khu vực Tây Bắc nói chung.

Trần Ngọc Sơn