Trạm y tế gần dân, sát dân, vì sức khỏe cộng đồng

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại Hà Nội đã mang đến nhiều chuyển biến tích cực, trong đó nổi bật là sự ổn định và phát huy vai trò của các trạm y tế xã, phường trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.

Người dân trên địa bàn xã Tiến Thắng được khám sức khỏe miễn phí.

Không chỉ duy trì hiệu quả các hoạt động khám chữa bệnh thường quy, các trạm y tế còn là lực lượng nòng cốt triển khai các chương trình y tế cộng đồng, phòng chống dịch bệnh và bảo vệ sức khỏe nhân dân một cách toàn diện, sát thực và bền vững.

Một trong những điểm sáng nổi bật là xã Tiến Thắng (Hà Nội), nơi đã tiên phong triển khai chương trình khám, lập hồ sơ quản lý sức khỏe miễn phí cho toàn bộ hơn 60.000 người dân thuộc 22 thôn trên địa bàn.

Chương trình diễn ra từ ngày 13/9 đến hết 31/10 với tổng kinh phí hơn 20 tỷ đồng, được huy động từ ngân sách nhà nước và nguồn xã hội hóa.

Đặc biệt, toàn bộ người dân được khám miễn phí các danh mục quan trọng như xét nghiệm máu, siêu âm tổng quát, tầm soát sớm các bệnh lý về gan, mật, thận, tụy, bàng quang, tử cung, buồng trứng, tuyến tiền liệt...

Bên cạnh đó, người dân còn được khám chuyên sâu các chuyên khoa như nội, ngoại, tai, mũi họng, răng, hàm, mặt, mắt, và được lấy máu xét nghiệm nhằm phát hiện sớm các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, rối loạn mỡ máu, thiếu máu và bất thường tế bào máu.

Điểm nhấn đáng chú ý của chương trình là việc thiết lập hồ sơ sức khỏe điện tử cho từng người dân, lưu trữ trọn đời và tích hợp vào hệ thống quản lý sức khỏe toàn dân.

Nhờ đó, mỗi người có thể dễ dàng tra cứu kết quả khám qua ứng dụng trên điện thoại thông minh, tạo thuận lợi lớn trong theo dõi và chăm sóc sức khỏe lâu dài.

Đây chính là bước đi quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số của ngành y tế cơ sở, đặt nền móng cho một hệ thống chăm sóc sức khỏe dựa trên dữ liệu số, khoa học và hiệu quả.

Để đảm bảo chất lượng và tiến độ triển khai, xã Tiến Thắng đã huy động hơn 80 y, bác sỹ trực tiếp tham gia thăm khám, tư vấn sức khỏe; 30 nhân viên thực hiện nhập liệu, quản lý hồ sơ điện tử; cùng sự phối hợp tích cực của Ủy ban Mặt trận tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh và các tổ chức chính trị, xã hội.

Sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị địa phương đã giúp chiến dịch khám sức khỏe diễn ra một cách khoa học, trật tự và thuận tiện cho người dân. Bí thư Đảng ủy xã Tiến Thắng, ông Hoàng Anh Tuấn, nhấn mạnh rằng chương trình không chỉ là một hoạt động y tế đơn thuần, mà còn thể hiện tình cảm, trách nhiệm và cam kết của cấp ủy, chính quyền trong việc đặt sức khỏe và hạnh phúc của người dân lên hàng đầu.

Đồng thời, ông kêu gọi các tổ chức, cá nhân trong xã tiếp tục chung tay thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, đảm bảo mọi người dân đều được khám và quản lý sức khỏe theo đúng kế hoạch.

Cùng với xã Tiến Thắng, các trạm y tế tại nhiều địa phương khác trên địa bàn Hà Nội cũng đã nhanh chóng thích ứng và vận hành ổn định sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, góp phần đảm bảo chuỗi chăm sóc y tế không bị gián đoạn.

Ghi nhận tại Trạm Y tế xã Phúc Thịnh, người dân đến khám bệnh chỉ cần mang theo căn cước công dân có gắn chip đã tích hợp thông tin bảo hiểm y tế theo địa giới hành chính mới. Mọi quy trình được thực hiện thuận lợi, nhanh chóng và chuyên nghiệp.

Ông Nguyễn Đăng Phúc (65 tuổi), người dân địa phương, chia sẻ sự hài lòng khi được tiếp đón chu đáo và phục vụ tận tình tại trạm.

Tương tự, Trạm Y tế phường Giảng Võ cũng nhanh chóng ổn định bộ máy, triển khai hiệu quả các nhiệm vụ chuyên môn theo đúng chỉ đạo của Sở Y tế Hà Nội.

Từ công tác giám sát, khoanh vùng, xử lý ca bệnh, tổ chức tiêm chủng định kỳ, đến truyền thông y tế trong các dịp như Ngày Dân số Thế giới, mọi hoạt động đều được xây dựng kế hoạch cụ thể, phân công rõ ràng và thực hiện nghiêm túc.

Dẫu vậy, quá trình vận hành mô hình chính quyền hai cấp cũng gặp một số khó khăn nhất định tại các trạm y tế, đặc biệt ở những địa phương mới sáp nhập.

Tại Trạm Y tế phường Long Biên, Trạm trưởng Nguyễn Khắc Thúy cho biết hiện trạm đang thiếu hụt nhân lực, nhiều cán bộ y tế phải đảm nhận đồng thời nhiều chương trình, hoạt động. Bên cạnh đó, các phần mềm quản lý dân số, hồ sơ sức khỏe điện tử còn chưa được cập nhật đồng bộ, gây khó khăn trong quản lý và vận hành.

Trạm Y tế xã Dương Hòa cũng đang đối mặt với tình trạng cơ sở vật chất xuống cấp, thiếu trang thiết bị, ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh và phòng chống dịch. Trạm đề xuất Sở Y tế sớm hỗ trợ công tác đấu thầu, cung ứng thuốc và vật tư y tế, đồng thời ban hành hướng dẫn kịp thời để trạm thực hiện tốt các nhiệm vụ chuyên môn.

Để kịp thời hỗ trợ các trạm y tế cơ sở trong giai đoạn đầu thực hiện mô hình mới, Sở Y tế Hà Nội đã thành lập các tổ công tác, trực tiếp đến làm việc tại 126 trạm y tế cấp xã trên địa bàn nhằm hướng dẫn, hỗ trợ về chuyên môn, nghiệp vụ và tháo gỡ khó khăn phát sinh tại chỗ.

Trên phạm vi toàn quốc, Bộ Y tế cũng đã có hướng dẫn cụ thể về tổ chức và hoạt động của trạm y tế trong bối cảnh sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức lại chính quyền địa phương hai cấp.

Theo Công văn số 5962/BYT-TCCB năm 2025, các trạm y tế xã, phường tiếp tục được duy trì, hoặc sắp xếp lại thành một trạm chính tại xã mới, kèm theo các điểm trạm tại các xã cũ để bảo đảm phục vụ đầy đủ cho người dân.

Trạm y tế vẫn trực thuộc Trung tâm Y tế, chịu sự chỉ đạo chuyên môn của ngành y tế tuyến trên, đồng thời chịu sự quản lý điều hành trực tiếp của UBND cấp xã.

Đặc biệt, Hà Nội là một trong ba địa phương (cùng Hưng Yên và Phú Thọ) thực hiện mô hình trạm y tế do UBND cấp xã trực tiếp quản lý, điều này tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc điều phối, chỉ đạo phòng chống dịch, cung ứng vật tư, bố trí nhân sự và luân chuyển cán bộ y tế linh hoạt giữa các tuyến.

Bộ Y tế cũng đang tích cực xây dựng Thông tư mới thay thế Thông tư 33/2015/TT-BYT, trong đó dự kiến trạm y tế xã, phường sẽ trở thành đơn vị sự nghiệp công lập có tư cách pháp nhân, có trụ sở, con dấu và tài khoản riêng, đồng thời đảm nhận thêm một số chức năng mới tiếp nhận từ các ngành khác như lao động, thương binh và xã hội.

Đồng thời, Bộ Y tế đang hoàn thiện các chính sách về điều động, luân phiên, luân chuyển cán bộ y tế từ tuyến trên về tuyến xã, nâng cao năng lực chuyên môn tại trạm y tế; xây dựng cơ chế thu hút và duy trì nguồn nhân lực y tế cơ sở; đẩy mạnh Đề án đưa 1.000 bác sĩ về công tác tại tuyến y tế cơ sở; và nghiên cứu đề xuất các chính sách hỗ trợ thành lập đơn vị sự nghiệp thuộc UBND cấp xã theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại Kết luận số 179-KL/TW.

Có thể khẳng định rằng, trong bối cảnh đổi mới mạnh mẽ về tổ chức bộ máy và mô hình quản lý, các trạm y tế cấp xã, phường vẫn đang khẳng định vai trò không thể thay thế trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Những nỗ lực không ngừng từ cơ sở, cùng với sự chỉ đạo kịp thời từ ngành y tế và chính quyền các cấp, sẽ là nền tảng vững chắc để phát triển hệ thống y tế cơ sở theo hướng hiện đại, nhân văn và bền vững, phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân Thủ đô và cả nước.

D.Ngân