Trẻ vui hè, người lớn đừng quên lo xa

Mỗi dịp hè về, trẻ em đều háo hức mong chờ những ngày nghỉ ngơi, vui chơi sau một năm học tập vất vả, căng thẳng.

Công an xã, Đoàn Thanh niên xã, Trường TH&THCS Kim Bôi (Kim Bôi) phối hợp tổ chức tuyên truyền phòng chống đuối nước và tai nạn thương tích cho trẻ.

Thế nhưng, với nhiều gia đình, mùa hè lại đi kèm với những nỗi lo lắng thường trực về nguy cơ tai nạn thương tích (TNTT) luôn rình rập con trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Từ ao, hồ, sông, suối, đường phố đến chính trong ngôi nhà thân quen, những hiểm họa đuối nước, bỏng, ngã, tai nạn giao thông, điện giật, động vật cắn… có thể xảy ra bất ngờ, để lại hậu quả nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần cho trẻ và gia đình.

Theo thống kê của Cục Quản lý Môi trường (Bộ Y tế), mỗi năm ở Việt Nam có hơn 370.000 trẻ em dưới 16 tuổi bị TNTT, trong đó có 6.600 trường hợp tử vong. Đuối nước là nguyên nhân hàng đầu cướp đi sinh mạng của khoảng 2.000 trẻ dưới 16 tuổi mỗi năm. Những con số đau lòng nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu có sự quan tâm, giám sát kịp thời của các bậc phụ huynh, những người chăm sóc đối với trẻ em.

Tại Hòa Bình, năm 2024 có gần 225.000 trẻ em, chiếm 25,4% dân số toàn tỉnh. Trong những năm qua, các cấp, ngành, đoàn thể trong tỉnh đã nỗ lực triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, giáo dục pháp luật, kỹ năng sống, phòng chống TNTT, xâm hại trẻ em, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng… 100% trường học trên địa bàn lồng ghép nội dung giáo dục an toàn giao thông, phòng chống đuối nước, xâm hại tình dục… vào chương trình giáo dục phổ thông, hoạt động ngoại khóa. Các cơ quan chức năng và địa phương cũng tăng cường kiểm tra, giám sát những thiết bị tại các khu vui chơi, đảm bảo an toàn cho trẻ em. Hiện nay, toàn tỉnh có 81/151 xã, phường, thị trấn có điểm vui chơi dành riêng cho trẻ em. Tuy nhiên, số trẻ em tử vong do TNTT trong năm 2024 có xu hướng tăng so với năm 2023. Năm 2024, toàn tỉnh ghi nhận 37 trẻ tử vong do TNTT, tăng 2 trẻ so với năm trước đó. Đuối nước tiếp tục là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em với 28 trường hợp trong tổng số 23 vụ. Ngoài ra, còn có 1 trẻ tử vong do tai nạn giao thông, 3 trẻ tử vong do sạt lở đất và 5 trẻ tử vong vì những nguyên nhân khác.

Phân tích các vụ TNTT cho thấy, phần lớn tai nạn xảy ra do sự bất cẩn, chủ quan của người lớn. Chỉ một khoảnh khắc lơ là, trẻ có thể bị ngã từ ban công không có rào chắn, bị bỏng vì nước sôi để dưới sàn, điện giật do ổ cắm không được che an toàn hay bị đuối nước khi tự ý ra ao, hồ, sông, suối tắm mà không có người lớn giám sát. Thực tế cho thấy, nguyên nhân phổ biến nhất của các vụ việc TNTT ở trẻ em là thiếu sự giám sát của người lớn, trong khi trẻ có tính hiếu động, tò mò, nghịch ngợm nhưng lại thiếu kiến thức, kỹ năng nhận biết nguy hiểm; môi trường sống xung quanh còn nhiều yếu tố mất an toàn; không ít phụ huynh còn thiếu kiến thức, kỹ năng về phòng tránh tai nạn và xử lý một số tình huống khẩn cấp…

Không ai có thể thay thế vai trò của người lớn trong việc bảo vệ trẻ em. Đặc biệt là trong kỳ nghỉ hè, thời điểm trẻ có nhiều thời gian rảnh rỗi, trong khi các bậc phụ huynh, những người chăm sóc trẻ vẫn phải bận rộn với công việc và việc quản lý, hướng dẫn và đồng hành của gia đình là yếu tố then chốt. Cha mẹ cần chủ động loại bỏ những nguy cơ mất an toàn trong nhà, giám sát trẻ thường xuyên, dạy con những kỹ năng xử lý tình huống như bị ngã, bỏng, chảy máu, đuối nước…

Bên cạnh đó, các nhà trường tiếp tục đẩy mạnh giáo dục kỹ năng sống, phòng chống TNTT vào chương trình học và hoạt động ngoại khóa. Cộng đồng, từ chính quyền địa phương đến các hội, đoàn thể cần chung tay xây dựng môi trường sống an toàn cho trẻ em, lắp đặt rào chắn tại ao, hồ, sông, suối, cắm biển báo nguy hiểm tại những điểm có nguy cơ TNTT, tổ chức các lớp dạy bơi miễn phí, mở rộng thêm nhiều điểm vui chơi công cộng…

TNTT ở trẻ em có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Nhưng cũng chính vì vậy, chỉ cần mỗi gia đình, phụ huynh, những người chăm sóc trẻ quan tâm hơn, nhà trường tích cực, chủ động hơn và cả xã hội cùng chung tay thì trẻ em sẽ có một mùa hè an toàn, trọn vẹn hơn, không còn những mất mát, đau thương. Và đừng để mùa hè - mùa của tuổi thơ hồn nhiên, tươi sáng trở thành khoảng thời gian khiến chúng ta phải tiếc nuối vì những điều lẽ ra có thể tránh được. Vì một tương lai an toàn, hạnh phúc cho mọi trẻ em, mỗi chúng ta cần hành động ngay hôm nay, từ những điều nhỏ nhất.

Ngọc Ngân