Trụ cột giáo dục thúc đẩy quan hệ song phương Việt Nam - New Zealand

Giáo sư Damon Salesa, Hiệu trưởng trường Đại học Công nghệ Auckland (AUT) của New Zealand. Ảnh: TTXVN phát

Kể từ đó đến nay, Việt Nam là một trong những đối tác thương mại chính của New Zealand, mối quan hệ song phương phát triển bền chặt và ngày càng mạnh mẽ, minh chứng là Việt Nam và New Zealand đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện trong chuyến thăm của Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon đến Việt Nam vào tháng 2/2025.

Bày tỏ niềm vinh dự khi được tháp tùng Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon trong chuyến thăm này, Giáo sư Damon Sales cho rằng việc nâng cấp mối quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện phản ánh sự tin tưởng ngày càng sâu sắc, các giá trị chung và các cơ hội ngày càng mở rộng giữa hai quốc gia.

Quan hệ đối tác được nâng cấp tạo khuôn khổ mạnh mẽ và có cấu trúc hơn cho sự hợp tác và đồng sáng tạo trên mọi lĩnh vực, mở ra cánh cửa cho sự hỗ trợ lớn hơn của chính phủ cho các mối quan hệ đối tác học thuật và nghiên cứu, trao đổi sinh viên, thúc đẩy đầu tư chung vào các sáng kiến đổi mới và xây dựng năng lực.

Theo Giáo sư Salesa, đây cũng là một cột mốc quan trọng, chứng minh mức độ tin cậy, tham vọng và sự liên kết chiến lược cao giữa hai quốc gia, đặc biệt là trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư, quốc phòng và an ninh, giáo dục và kết nối giữa người dân. Cả Việt Nam và New Zealand đều có tham vọng lớn trong việc thúc đẩy tăng trưởng, khi thủ tướng của cả hai quốc gia đặt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại lên 3 tỷ USD vào năm 2026.

Đặc biệt, ngành giáo dục là một trong những nền tảng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường quan hệ. Các trường đại học đẳng cấp thế giới của New Zealand, trong đó có Đại học Công nghệ Auckland (AUT), đã xây dựng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các tổ chức giáo dục đại học Việt Nam thông qua các hoạt động trao đổi sinh viên và cán bộ, các nghiên cứu và chương trình chung, các sáng kiến xây dựng năng lực, ban đầu là Kế hoạch Colombo và hiện là Học bổng Manaaki New Zealand.

Những mối quan hệ học thuật này đặt nền tảng cho sự hợp tác rộng rãi hơn trong các lĩnh vực quan trọng trong tương lai, được hỗ trợ bởi sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI).

Để nêu bật tầm quan trọng của mối quan hệ lâu dài giữa AUT với Việt Nam và quan hệ đối tác với các tổ chức uy tín, trong chuyến thăm của Thủ tướng Luxon, AUT đã ký Biên bản ghi nhớ với Đại học Quốc gia Việt Nam - Đại học Khoa học Tự nhiên Thành phố Hồ Chí Minh (VNU-HCMUS) để mở rộng mối quan hệ lịch sử với trọng tâm mới là hoạt động nghiên cứu trong Khoa học máy tính, AI, Khoa học dữ liệu và Tương tác người-máy tính.

Giáo sư Damon Salesa cho rằng, biên bản ghi nhớ giữa AUT và VNU-HCMUS giúp gắn kết và đưa Việt Nam - New Zealand xích lại gần nhau hơn, đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các nghiên cứu và đào tạo các sinh viên ngay chính tại Việt Nam nhằm giúp Việt Nam giải quyết tình trạng thiếu hụt kỹ năng. Là trường đại học công nghệ duy nhất của New Zealand, AUT có vị thế độc đáo để hỗ trợ các nước trong khu vực như Việt Nam cùng tiến hành nghiên cứu, thúc đẩy sự tiến bộ chung và đóng góp cho nền kinh tế công nghệ mới.

Theo quan sát của Giáo sư Damon Salesa, Việt Nam là một trong những quốc gia có kết nối kỹ thuật số nhiều nhất ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với những cơ sở hạ tầng kỹ thuật số tốt nhất ở châu Á và nền kinh tế kỹ thuật số ước tính tăng trưởng 20% mỗi năm. Đồng thời, New Zealand mang đến chuyên môn về AI có đạo đức, hòa nhập kỹ thuật số và các lĩnh vực phát triển bền vững do công nghệ thúc đẩy, nơi có thể tạo ra giá trị chung đáng kể và tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như chuyển đổi kỹ thuật số, nền kinh tế xanh, phát triển năng lượng bền vững và nông nghiệp công nghệ cao.

Mặc dù mối quan hệ giữa hai nước đã phát triển đáng kể, song Giáo sư Damon Salesa cho rằng vẫn còn những lĩnh vực mà Việt Nam và New Zealand có thể tăng cường hợp tác hơn nữa, một trong số đó là giáo dục, với các tiềm năng trong việc trao đổi sinh viên. Đây là hình thức hợp tác có ý nghĩa, giúp xây dựng sự hiểu biết lẫn nhau, củng cố mối quan hệ giữa con người với con người, đào tạo ra những nhà lãnh đạo tương lai có tư duy toàn cầu và hiểu biết về văn hóa.

Tuy nhiên, hiện giờ, hoạt động trao đổi sinh viên giữa New Zealand và Việt Nam vẫn hạn chế, mặc dù Việt Nam có nền văn hóa sôi động, nền kinh tế năng động và đóng vai trò ngày càng quan trọng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Giáo sư Damon Salesa cho rằng có một số lý do dẫn đến sự mất cân bằng này, ví dụ như nhận thức về Việt Nam như một điểm đến trao đổi hoặc thực tập vẫn tương đối thấp ở New Zealand. Ngoài ra, rào cản ngôn ngữ và thách thức về hậu cần khiến sinh viên khó coi Việt Nam là điểm đến khả thi để đi du học. Việc quảng bá tốt hơn về Việt Nam như một điểm đến tiềm năng, tăng học bổng, tài trợ cho việc trao đổi ở cả cấp độ tổ chức và chính phủ để làm cho các cuộc trao đổi dễ tiếp cận và hấp dẫn hơn sẽ giúp ích. Bên cạnh đó, cần mở lại đường bay trực tiếp giữa hai nước.

Giáo sư Damon Salesa khẳng định, tiềm năng hợp tác giữa hai nước là rất lớn, cả song phương lẫn trên bình diện quốc tế. Là hai quốc gia năng động trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam và New Zealand chia sẻ nhiều lợi ích chung trong phát triển bền vững, giáo dục, đổi mới, thương mại và ổn định khu vực. Có những cơ hội rõ ràng để mở rộng quan hệ trong các lĩnh vực như chuyển đổi số, nông nghiệp, du lịch, giáo dục và nghiên cứu nhằm phát huy thế mạnh của cả hai quốc gia. Các trường đại học có thể đóng vai trò quan trọng như một cầu nối kết nối kiến thức, con người và các ngành công nghiệp của hai nước.

Trên trường quốc tế, Việt Nam và New Zealand cũng có tiềm năng lớn để hợp tác về các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, công bằng kỹ thuật số và an ninh trong các diễn đàn như Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Giáo sư Damon Salesa kết luận, thành công sẽ được xác định bởi thiện chí của hai nước trong việc can dự vào mối quan hệ đối tác chiến lược lâu dài bằng cách xây dựng tầm nhìn chung và đầu tư vào con người, cơ sở hạ tầng sáng tạo, linh hoạt và kết nối toàn cầu. Đặc biệt, giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc góp phần vào thành công trong tương lai của mối quan hệ đối tác giữa hai nước cũng như những đóng góp của Việt Nam-New Zealand cho cộng đồng toàn cầu.

Thanh Tú (TTXVN)