Trường học tích cực tuyên truyền về tác hại SGK giả nhằm nâng cao nhận thức học sinh

Tình trạng sách giả, sách lậu hiện nay đang diễn biến phức tạp, không chỉ ảnh hưởng đến thị trường xuất bản mà còn có thể len lỏi vào môi trường giáo dục. Điều này có thể gây ra nhiều hệ lụy như làm giảm chất lượng học liệu, gây nguy cơ sai lệch kiến thức, ảnh hưởng đến quá trình dạy và học.

Ảnh minh họa: Nhật Minh

Tác hại của sách giả là rất rõ ràng

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Nguyễn Xuân Thịnh - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Chương Xá (xã Hùng Việt, tỉnh Phú Thọ) cho biết: “Việc sử dụng sách giáo khoa từ nguồn chính thống là rất quan trọng, giúp đảm bảo quá trình học tập của học sinh diễn ra liên tục, không bị gián đoạn hay ảnh hưởng bởi những sai sót thường gặp ở sách giả, sách lậu.

Sách giáo khoa không chỉ là công cụ hỗ trợ học tập mà còn đóng vai trò như một “chuẩn mực” kiến thức, đảm bảo tính chính xác, khoa học và phù hợp với chương trình đào tạo. Khi học sinh được tiếp cận với những bộ sách chuẩn, các em sẽ tiếp thu kiến thức một cách đầy đủ, đúng định hướng, đồng thời hình thành thói quen tôn trọng bản quyền và giá trị tri thức.

Tuy nhiên, tình trạng sách giả, sách lậu đang diễn biến phức tạp, có nguy cơ len lỏi vào môi trường giáo dục, ảnh hưởng đến chất lượng dạy và quyền lợi của người học. Đặc biệt, trong bối cảnh thương mại điện tự phát triển mạnh mẽ, sách lậu dễ bị buôn bán trôi nổi trên các trang, mạng xã hội.

Hiện nay, sách giả ngày càng được làm tinh vi, dễ gây nhầm lẫn cho phụ huynh và học sinh, điều này khiến không ít phụ huynh, học sinh vô tình mua phải sách giáo khoa giả. Thêm vào đó, mức giá rẻ cùng các chương trình giảm giá, chiết khấu hấp dẫn cũng là nguyên nhân khiến nhiều người lựa chọn nhầm sản phẩm kém chất lượng.

“Những cuốn sách này có thể thiếu các thông tin quan trọng hay in sai nội dung dẫn tới thông tin không được chính thống, gây thiệt hại không chỉ cho học sinh mà còn cho đơn vị cung cấp sách giáo khoa hoặc bản quyền của tác giả.

Vì vậy, để hạn chế việc mua nhầm sách giả, sách lậu, theo tôi, rất cần thiết phải hướng dẫn phụ huynh, học sinh cách phân biệt sách giả - sách thật”, thầy Thịnh chia sẻ.

Còn theo thầy Võ Tấn Phát, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Trưng Vương (Thành phố Vĩnh Long, Vĩnh Long) chia sẻ, nhà trường không tổ chức đăng ký mua sách tại trường mà chỉ thông báo danh mục sách, khuyến cáo phụ huynh nên mua ở cửa hàng sách uy tín, hệ thống phát hành của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và các nhà xuất bản khác để phụ huynh, học sinh tự mua.

Nếu chẳng may mua nhầm sách giả, học sinh sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập do nội dung có thể sai sót hoặc in ấn kém chất lượng. Điều này không chỉ gây gián đoạn việc học mà còn tốn thời gian, phụ huynh phải chi thêm tiền để mua lại sách giáo khoa chính thống do nhà xuất bản phát hành.

Ngoài ra, sách giả còn xâm phạm nghiêm trọng quyền lợi của tác giả, nhà xuất bản và những cá nhân liên quan, làm suy giảm giá trị của sản phẩm giáo dục chính thống. Bên cạnh đó, khi sử dụng sách giả, học sinh sẽ không thể truy cập và sử dụng online được các giá trị, tư liệu, tiện ích bổ sung, hỗ trợ trong quá trình học tập.

Cũng theo thầy Phát, cho đến nay, nhà trường chưa ghi nhận phản hồi nào về việc học sinh mua phải sách giáo khoa giả. Tuy nhiên, nếu trường hợp này xảy ra, nhà trường sẽ tiến hành thu hồi số sách giả đó và sử dụng làm ví dụ để học sinh nhận biết, nâng cao kỹ năng phân biệt sách lậu. Đồng thời, nhà trường sẽ báo cáo ngay với cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý kịp thời, ngăn chặn tình trạng tương tự tái diễn.

Triển khai nhiều biện pháp tuyên truyền giúp học sinh, phụ huynh nâng cao nhận biết

Theo thầy Phát, vì học sinh tự mua sách ở ngoài nên vấn đề làm sao để học sinh, phụ huynh tránh mua phải sách giáo khoa giả, sách lậu luôn được quan tâm tuyên truyền. Nếu phụ huynh mua sách bên ngoài mà không nắm rõ thông tin, rất dễ mua nhầm sách không đúng với chương trình học mà con em họ đang theo học. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến việc học của học sinh mà còn gây lãng phí tài chính.

Vào đầu năm học, nhà trường đã phổ biến tới phụ huynh và các em học sinh về Thông tư 27/2023/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định việc lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông.

Bên cạnh đó, nhà trường chủ động thông báo danh mục sách giáo khoa được nhà trường lựa chọn sử dụng cũng như được Sở Giáo dục và Đào tạo phê duyệt, giới thiệu địa chỉ mua uy tín. Việc này giúp phụ huynh và học sinh không mua nhầm lẫn các loại sách, đồng thời, tránh được tình trạng mua phải sách giáo khoa giả.

Cùng với đó, trường triển khai các hoạt động tuyên truyền tới học sinh nhằm phòng tránh sách giả thông qua nhiều hình thức đa dạng và dễ tiếp cận. Thông tin được truyền đạt trực tiếp trong các buổi chào cờ, sinh hoạt lớp, họp phụ huynh, giáo viên cũng lồng ghép nội dung này vào các giờ sinh hoạt để học sinh ghi nhớ.

Đồng thời, nhà trường cũng khuyến khích mua sách tại các kênh phân phối chính thức của nhà xuất bản, nhà sách uy tín hoặc đại lý được ủy quyền, hướng dẫn cách nhận biết sách giả, sách lậu thông qua chất lượng giấy, màu mực và độ sắc nét của hình ảnh.

Ngoài các biện pháp trên, theo thầy Phát, các nhà trường có thể xây dựng kênh thông tin để phụ huynh và học sinh phản ánh, qua đó trường học sẽ tiếp nhận, xử lý và nhanh chóng kiến nghị cơ quan chức năng can thiệp khi phát hiện sách giả. Những biện pháp này không chỉ giúp bảo đảm chất lượng học tập của học sinh mà còn góp phần bảo vệ bản quyền, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh.

Ảnh minh họa. Thu Trang.

Còn theo thầy Thịnh, để hạn chế tối đa nguy cơ mua nhầm sách giáo khoa giả hoặc sách in lậu, học sinh được khuyến khích đăng ký mua sách trực tiếp tại trường.

Tại trường, toàn bộ sách được cung cấp đều thông qua các đơn vị phân phối uy tín là Công ty Cổ phần Sách và Thiết bị giáo dục Phú Thọ. Cách làm này không chỉ giúp đảm bảo chất lượng, mà còn mang lại sự yên tâm cho phụ huynh và học sinh.

“Hiện nay, 100% học sinh của trường đều đăng ký mua sách theo hình thức này, hoặc lựa chọn các cửa hàng, nhà sách đáng tin cậy trong khu vực. Việc mua sách tập trung và có nguồn gốc rõ ràng không chỉ giúp tránh rủi ro mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, mà còn góp phần bảo vệ quyền lợi của tác giả, nhà xuất bản, đồng thời đảm bảo tiến độ học tập của học sinh không bị gián đoạn.

Không chỉ dừng lại ở việc tổ chức mua sách, nhà trường còn có trách nhiệm trong việc tuyên truyền, phổ biến thông tin rõ ràng đến từng phụ huynh. Trong đó, trường tuyên truyền với phụ huynh để cung cấp thông tin và hướng dẫn cần thiết về sách giáo khoa, nhà trường cũng thường xuyên thông báo đến giáo viên chủ nhiệm, nhằm hỗ trợ trong việc truyền đạt thông tin và tư vấn cho học sinh trong quá trình học tập.

Cùng với đó, để đảm bảo sự đồng bộ và nhất quán, vai trò của các cơ quan chức năng và các cấp có thẩm quyền là vô cùng quan trọng. Các cơ quan chức năng, đơn vị quản lý cần có các chính sách chặt chẽ hơn về việc phân phối sách giáo khoa cũng như các biện pháp kiểm tra, giám sát thường xuyên để ngăn chặn tình trạng sách giả, sách lậu tràn lan trên thị trường”, thầy Thịnh chia sẻ.

Thanh Thúy