Trường Khương Hạ: Sai phạm tài chính, nghi vấn giả mạo chứng từ và yêu cầu khôi phục niềm tin

Khai giảng năm học 2025-2026 tại Trường tiểu học, THCS và THPT Khương Hạ.

Ngay sau khi Báo Nhân Dân điện tử phản ánh vụ việc “Trường Khương Hạ: Hàng loạt sai phạm tài chính và nghịch lý giáo viên gánh nợ cho lãnh đạo” (23/8/2025), đến chiều 4/9, nhiều giáo viên đã nhận đủ lương tháng 9/2025.

Đây là động thái diễn ra ngay sau khi Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội công bố kết quả xử lý kỷ luật đối với hiệu trưởng và các cá nhân có liên quan. Tuy vậy, đằng sau quyết định kỷ luật ấy, hàng loạt câu hỏi về quản lý tài chính, điều hành nhân sự và trách nhiệm cá nhân vẫn chưa được trả lời thỏa đáng.

Sai phạm tài chính có hệ thống, hơn 10 tỷ đồng hoàn trả, nộp ngân sách

Ngày 3/9, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội ban hành Thông báo số 3475 về kết quả kỷ luật viên chức vi phạm tại Trường tiểu học, THCS và THPT Khương Hạ, được dán công khai tại bảng tin nhà trường. Theo đó, bà Nguyễn Phương Liên, Hiệu trưởng, bị kỷ luật cách chức vì với cương vị người đứng đầu đã để xảy ra vi phạm lần đầu nhưng gây hậu quả nghiêm trọng; không thực hiện đầy đủ trách nhiệm quản lý, buông lỏng điều hành để cấp dưới vi phạm pháp luật, làm phát sinh hậu quả nặng nề, đến nay vẫn đang trong quá trình khắc phục.

Thông báo số 3475/TB-SGDĐT về kết quả kỷ luật viên chức vi phạm tại Trường tiểu học, THCS và THPT Khương Hạ, được dán công khai tại bảng tin nhà trường.

Cùng thời điểm, ông Đỗ Hoài Phương, Phó Hiệu trưởng bị cảnh cáo; bà Nguyễn Thị Hoa Chi, Phó Hiệu trưởng bị khiển trách; và bà Bùi Thị Nguyên, Kế toán nhà trường bị cảnh cáo. Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội yêu cầu các cá nhân này nghiêm túc chấp hành quyết định kỷ luật, khẩn trương khắc phục toàn bộ hậu quả và công khai kết quả xử lý trước toàn thể Hội đồng sư phạm.

Động thái này diễn ra sau khi Báo Nhân Dân điện tử cùng nhiều cơ quan báo chí phản ánh nghịch lý giáo viên Trường Khương Hạ bị khấu trừ lương để “gánh” sai phạm tài chính của Ban Giám hiệu, làm dấy lên làn sóng bức xúc trong dư luận.

Trước đó, kết luận kiểm tra của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã chỉ rõ hàng loạt vi phạm mang tính hệ thống: thu-chi dạy thêm học thêm vượt định mức, khai thác cơ sở vật chất trái quy định, thiếu công khai minh bạch và vi phạm chuẩn mực kế toán. Báo cáo thẳng thắn nêu: “Lãnh đạo nhà trường, tổ bảo vệ và một số cá nhân liên quan không trung thực trong việc cung cấp thông tin, không cung cấp đủ hồ sơ liên quan”.

Đáng chú ý, việc để giáo viên chủ nhiệm trực tiếp thu tiền của học sinh, nộp cho thủ quỹ bằng tiền mặt hoặc chuyển vào tài khoản cá nhân của thủ quỹ đã khiến sổ kế toán tiền mặt rơi vào tình trạng âm, vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc quản lý tài chính học phí. Đây không thể coi là “thiếu sót kỹ thuật”, mà là bằng chứng rõ rệt của sự buông lỏng quản lý, tiềm ẩn dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Chính vì vậy, đằng sau những quyết định kỷ luật hành chính vừa được công bố, dư luận có quyền đặt ra câu hỏi: tại sao các sai phạm kéo dài nhiều năm với số tiền lên tới hơn 10 tỷ đồng mới chỉ dừng lại ở xử lý hành chính? Ai sẽ chịu trách nhiệm hoàn trả đầy đủ cho phụ huynh, học sinh và bảo đảm công bằng cho đội ngũ giáo viên?

Tiếng nói từ giáo viên: Tâm thư cầu cứu

Giữa lúc vụ việc đang nóng, một “tâm thư” dài của cô giáo Hồ Thị Xuân Thu, cùng nhiều giáo viên Trường Khương Hạ, đã được gửi đến cơ quan có thẩm quyền. Nội dung tâm thư phơi bày những vấn đề tồn tại kéo dài nhiều năm: “Trong những năm qua, hiệu trưởng nhà trường là cô giáo Nguyễn Phương Liên đã liên tục mắc thiếu sót trong quản lý, gây tổn thất to lớn về vật chất và tinh thần cho mọi người trong trường. Thu-chi trong nhà trường chưa bao giờ được công khai rõ ràng. Vấn đề này tôi đã kiến nghị nhưng chỉ nhận được câu trả lời không thỏa đáng”.

Đáng lo ngại hơn, nhiều giáo viên phản ánh từng bị yêu cầu nộp khoản tiền đến 30 triệu đồng để bảo đảm hoàn thành tập sự. Không ít giáo viên trẻ sống trong tâm trạng hoang mang, lo sợ đánh mất cơ hội nghề nghiệp nếu từ chối.

Tâm thư cũng chỉ ra sự bất ổn trong nhân sự: lớp 10D4 năm học 2022-2023, chỉ riêng học kỳ I môn tiếng Anh đã có tới 3 giáo viên thay nhau giảng dạy làm cho học sinh không thể thích ứng được với phương pháp dạy của giáo viên; các lớp 12D2, 12D3, 12D4 năm học 2023-2024 liên tục đổi giáo viên môn Sử; học kỳ II cùng năm, một số lớp ôn thi tốt nghiệp môn Địa phải dừng học giữa chừng vì giáo viên bỏ tiết. Ngay cả giáo viên chủ nhiệm cũng thay đổi liên tục: lớp 10D3 năm học 2023-2024 chuyển từ thầy Quý (môn Lý) sang cô Hằng (Tiếng Anh) rồi tiếp tục sang cô Thư (Văn).

Không chỉ nhân sự, thời khóa biểu cũng bị điều chỉnh tới “hơn 10, thậm chí gần 20 lần trong một năm học”, khiến giáo viên lẫn học sinh lúng túng, không kịp chuẩn bị tài liệu, bài giảng phù hợp.

Ngoài ra, nhiều giáo viên còn phản ánh tình trạng bị giao thêm những nhiệm vụ ngoài chuyên môn. "Đặc biệt, trong nhiều năm liền, kể cả khi nhà trường đã đi vào hoạt động ổn định, giáo viên vẫn phải đi phát tờ rơi, dán thông báo khắp nơi để tuyển sinh cấp 2, rồi báo cáo bằng hình ảnh gửi vào nhóm chung. Dù vậy, kết quả tuyển sinh vẫn èo uột; riêng năm học 2024–2025 chỉ mở được duy nhất một lớp 6; một lớp 1 với sĩ số 40 học sinh.. Trong bối cảnh Hà Nội đang thiếu trường lớp, sĩ số học sinh quá tải thì đây là nghịch lý phơi bày sự hạn chế trong công tác phát triển và điều hành nhà trường, đồng thời gây thêm áp lực cho đội ngũ giáo viên".

Thế nhưng, giữa những bất cập ấy, các thầy cô vẫn khẳng định tình yêu nghề, yêu trường, yêu lớp, luôn hết lòng cống hiến và lo cho sự bền vững và ổn định của nhà trường, quyền lợi của học sinh, giáo viên. Họ nhấn mạnh: “Tâm thư” này chỉ là tiếng lòng mong cấp trên thấu hiểu và can thiệp kịp thời, để giáo viên an tâm công tác, học sinh an tâm học tập.

Thực trạng bất ổn này là minh chứng rõ rệt cho sự thiếu ổn định trong điều hành, tác động trực tiếp đến quyền học tập của học sinh, chất lượng giảng dạy của giáo viên, đồng thời làm xói mòn nề nếp sư phạm và niềm tin xã hội đối với một môi trường giáo dục công lập.

Muốn khôi phục niềm tin, không thể chỉ “chữa cháy” ở một ngôi trường

Ngay sau Kết luận thanh tra, ngày 16/6/2025, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội ban hành văn bản yêu cầu Hiệu trưởng Trường tiểu học, THCS và THPT Khương Hạ khắc phục sai phạm: hoàn trả hơn 6,6 tỷ đồng thu dạy thêm vượt định mức; gần 2 tỷ đồng từ hoạt động câu lạc bộ; và nộp 1,3 tỷ đồng vào ngân sách từ việc cho thuê cơ sở vật chất trái quy định. Những con số này cho thấy quy mô sai phạm tài chính không hề nhỏ.

Tuy nhiên, đến nay phụ huynh phản ánh vẫn chưa nhận lại khoản tiền bị thu sai. Một phụ huynh thẳng thắn đặt câu hỏi: “Số tiền nhà trường trừ lương giáo viên giờ đang ở đâu? Vì sao phụ huynh vẫn chưa được hoàn trả?” câu hỏi chính đáng phản ánh thực tế: kỷ luật đã có nhưng việc khắc phục hậu quả còn mờ mịt.

Nhiều giáo viên còn phản ánh: trong danh sách truy thu các khoản chi cho giảng dạy, quản lý và phục vụ câu lạc bộ, nhiều chức danh giáo viên, nhân viên, thậm chí cả bảo vệ, tạp vụ đã bị “đánh tráo” một cách khó hiểu. Thực tế này không chỉ làm méo mó bản chất số liệu tài chính, mà còn đặt ra nghi vấn về tính trung thực của toàn bộ hồ sơ.

Đáng chú ý, có phản ánh cho rằng nhà trường đã lập danh sách hoàn tiền nhưng yêu cầu phụ huynh ký xác nhận khống. Một giáo viên chia sẻ: "Tôi rất trăn trở khi thấy phụ huynh được yêu cầu ký vào chứng từ xác nhận đã nhận tiền, trong khi thực tế chưa hề được hoàn trả. Sự gian dối trắng trợn này cần sớm được làm rõ”.

Luật sư Hoàng Thị Oanh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) phân tích: "Nếu phản ánh này được xác minh, đây là hành vi có dấu hiệu vi phạm Luật Kế toán 2015. Điều 13 quy định chứng từ kế toán phải trung thực, chính xác, phản ánh đúng bản chất nghiệp vụ kinh tế-tài chính; Điều 16 yêu cầu chứng từ phải đầy đủ nội dung, có chữ ký đúng thẩm quyền và không được tẩy xóa, sửa chữa sai quy định. Việc lập chứng từ khống hay giả mạo hồ sơ không chỉ che giấu sự thật, mà còn trực tiếp xâm phạm nguyên tắc liêm chính của công tác kế toán.

Đặc biệt, nếu hành vi ký khống hoặc làm giả tài liệu được chứng thực thì ngoài vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, còn có thể bị xem xét xử lý hình sự theo Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015 về tội 'Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức', với khung hình phạt từ cải tạo không giam giữ đến phạt tù. Điều này cho thấy bản chất vụ việc đã vượt quá phạm vi 'sai sót nghiệp vụ' mà là vấn đề pháp lý nghiêm trọng".

Nhiều giáo viên phản ánh việc nhờ phụ huynh ký xác nhận là đã nhận lại tiền vào chứng từ.

Nhìn tổng thể, chuỗi sai phạm tại Trường Khương Hạ theo phân tích của ông Trần Anh Tuấn, Trưởng Ban Tư vấn Pháp luật và Thông tin Truyền thông, Viện Kinh tế và Pháp luật quốc tế đã bộc lộ nhiều lỗ hổng nghiêm trọng: "Từ việc khấu trừ lương giáo viên trái Luật Viên chức và ngoài khung xử lý tại Nghị định 112/2020/NĐ-CP, đến sự thiếu công khai trong quản lý tài chính công; cùng tình trạng giáo viên phản ánh không được ký hợp đồng đầy đủ, đi ngược quy định của Luật Viên chức và Bộ luật Lao động 2019.

Đặc biệt, phản ánh về việc thu tới 30 triệu đồng từ giáo viên tập sự, nếu được xác minh, mang dấu hiệu lạm quyền, ép buộc đóng góp trái pháp luật, thậm chí có thể bị xem xét dưới góc độ tội phạm tham nhũng hoặc lợi dụng chức vụ quyền hạn. Rõ ràng, các dấu hiệu này không còn đơn thuần là thiếu sót quản lý dừng ở mức kỷ luật hành chính, mà có thể phải xem xét trách nhiệm hình sự nếu đủ yếu tố cấu thành".

Nhà trường đã cho Công ty CP Quốc tế Trường Hải thuê mặt bằng từ tầng 2 đến tầng 5 tại khu nhà B thành trụ sở làm việc, nơi ăn ở để phục vụ đào tạo học viên đi xuất khẩu lao động nước ngoài.

Từ đó, ông Trần Anh Tuấn nhấn mạnh: "Việc hoàn trả lương cho giáo viên tháng 9/2025 mới chỉ là bước khởi đầu; để khôi phục kỷ cương công vụ, cần một cuộc chấn chỉnh toàn diện, xử lý đến cùng sai phạm, đồng thời thiết lập cơ chế giám sát độc lập, minh bạch nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của giáo viên, phụ huynh và học sinh.

Không kém phần quan trọng là bảo vệ người tố cáo. Những giáo viên dũng cảm gửi tâm thư, kiến nghị, phản ánh sai phạm cần được bảo vệ theo Luật Tố cáo, tránh nguy cơ trù dập, gây áp lực. Đây cũng chính là bảo vệ tiếng nói lương tâm trong môi trường giáo dục", ông Trần Anh Tuấn kết luận.

Câu chuyện Trường Khương Hạ gợi lên vấn đề lớn hơn: kỷ cương và minh bạch trong hệ thống giáo dục công lập. Muốn khôi phục niềm tin, không thể chỉ “chữa cháy” ở một ngôi trường, mà cần coi đây là bài học cảnh tỉnh cho toàn ngành. Giáo dục công lập phải là nơi giữ gìn sự liêm chính, công bằng và niềm tin của nhân dân.

Chỉ khi ấy, những câu hỏi lớn của dư luận mới có lời giải.

Nhóm PV