Truyền thông lan tỏa, tạo chuyển động xã hội trong thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW

Hội thảo “Truyền thông nâng cao nhận thức tạo chuyển động xã hội nhằm thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW”.

Ngày 10/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức hội thảo “Truyền thông nâng cao nhận thức tạo chuyển động xã hội nhằm thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW”.

Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học và các cơ quan báo chí đã đưa ra những phân tích về vai trò then chốt của truyền thông trong việc đưa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đi vào cuộc sống, đồng thời đề xuất các giải pháp cụ thể để tạo đột phá cho khoa học công nghệ Việt Nam.

TRUYỀN THÔNG CHÍNH SÁCH GIỮ VAI TRÒ THEN CHỐT ĐỂ NGHỊ QUYẾT ĐI VÀO CUỘC SỐNG

Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của truyền thông trong thực hiện mục tiêu của Nghị quyết 57.

Nghị quyết 57-NQ/TW sau khi được Bộ Chính trị ban hành đã nhanh chóng được thể chế hóa bằng nhiều quyết sách đồng bộ. Tháng 6/2025, Quốc hội ban hành Nghị quyết 193 về một số cơ chế đặc biệt để tổ chức thực hiện Nghị quyết 57.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký Quyết định 1169/QĐ-TTg ngày 16/6/2025 phê duyệt Chương trình “Đẩy mạnh truyền thông thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW". Mục tiêu nhằm đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, góp phần thực hiện thành công mục tiêu của Nghị quyết 57.

PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, thông tin về hoạt động tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 57.

100% các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xây dựng, ban hành Kế hoạch triển khai Chương trình và tổ chức thực hiện. Đây là một yêu cầu rất cụ thể, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc đưa tinh thần nghị quyết vào đời sống xã hội”.

Liên hiệp Hội Việt Nam đã ban hành chương trình hành động cụ thể hóa Nghị quyết 57, xác định mục tiêu, yêu cầu và bốn nhóm nhiệm vụ trọng tâm cho đến năm 2030. Hội thảo lần này được xem là diễn đàn quan trọng để hệ thống báo chí, các nhà khoa học, các chuyên gia truyền thông cùng trao đổi, đề xuất giải pháp truyền tải hiệu quả tinh thần Nghị quyết vào đời sống xã hội, trước hết là làm thay đổi nhận thức về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo lãnh đạo Liên hiệp Hội Việt Nam, điều quan trọng nhất là truyền thông phải tạo được chuyển biến mạnh về tư duy: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số không chỉ là việc của Bộ Khoa học và Công nghệ mà là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Từ nhận thức phải dẫn tới hành động, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ, khơi dậy tinh thần sáng tạo, từ đó tạo năng lực số cho xã hội.

TS. Lê Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam.

Trao đổi tại hội thảo, các chuyên gia khẳng định Nghị quyết 57/NQ-TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là một định hướng chiến lược quan trọng, đồng thời cũng là cam kết của Việt Nam đối với con đường phát triển dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới.

Để nghị quyết đi vào cuộc sống, tạo sự đồng thuận và trở thành động lực thúc đẩy chuyển đổi tư duy trong toàn xã hội, TS. Lê Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam cho rằng truyền thông chính sách giữ vai trò then chốt. Truyền thông hiệu quả, nghị quyết sẽ được hiểu đúng, ủng hộ rộng rãi và biến thành hành động cụ thể trong từng cơ quan, doanh nghiệp, cộng đồng nghiên cứu và người dân.

Nhấn mạnh về vai trò quan trọng của truyền thông trong triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW, TS. Lê Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam khẳng định nếu xây dựng chính sách mà thiếu truyền thông đi kèm thì chính sách khó đi vào đời sống, không nhận được góp ý rộng rãi và không tạo ra tác động xã hội như mong muốn. Truyền thông là cầu nối biến chính sách thành hành động, bởi lẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo có đặc trưng là trừu tượng, phức tạp và thay đổi rất nhanh.

Nếu thiếu truyền thông, phần lớn nội dung nghị quyết sẽ khó đến được với người dân và doanh nghiệp theo cách dễ hiểu. Một chính sách, dù tốt đến đâu, nếu không được truyền đạt một cách rõ ràng, giản dị và nhất quán, thì hiệu quả thực thi sẽ thấp và dễ bị hiểu sai.

Bên cạnh đó, truyền thông giúp tạo ra nhận thức chung, từ đó hình thành niềm tin và sự đồng thuận xã hội. Theo ông, những hiểu nhầm về trí tuệ nhân tạo, blockchain, sinh học số hay các công nghệ mới hoàn toàn có thể tạo ra lo ngại không đáng có, hoặc thổi phồng kỳ vọng sai lệch. Truyền thông chính sách chủ động, minh bạch và khoa học giúp ngăn chặn tin giả, bảo vệ uy tín của cơ quan quản lý, đồng thời xây dựng niềm tin xã hội đối với đổi mới sáng tạo.

TRUYỀN THÔNG TỐT SẼ TẠO ĐỘNG LỰC, SỰ ĐỒNG THUẬN, TRUYỀN CẢM HỨNG CHO ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

Để hệ sinh thái khoa học công nghệ phát triển, truyền thông phải tạo ra nhận thức chung, hình thành niềm tin, tạo sự đồng thuận xã hội. Các quốc gia phát triển đã chứng minh rằng truyền thông khoa học công nghệ giúp định hình văn hóa trọng tri thức và đổi mới. Đây là điều Việt Nam đang rất cần để Nghị quyết 57 tạo ra chuyển biến từ tư duy tới hành động.

Ông Nghiêm kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng chiến lược truyền thông quốc gia về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; ban hành bộ quy tắc truyền thông cho lĩnh vực này. Phó Chủ tịch Hội truyền thông số cũng đề xuất bố trí kinh phí, cơ chế đặt hàng báo chí thực hiện chuyên mục khoa học có chiều sâu; khuyến khích doanh nghiệp, viện trường chia sẻ dữ liệu nghiên cứu trên nền tảng mở.

Bên cạnh đó, đề nghị ban hành các chính sách về sandbox tài sản số, tăng quyền tự chủ cho các tổ chức khoa học công nghệ, hình thành quỹ đầu tư mồi để thu hút đầu tư tư nhân, đồng thời kiến nghị Bộ Nội vụ bổ sung vị trí việc làm chuyên viên truyền thông trong các cơ quan nhà nước để nâng cao hiệu quả truyền thông chính sách…

Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam Nguyễn Hữu Giới: Khi công tác truyền thông và phổ biến kiến thức khoa học công nghệ và Nghị quyết 57-NQ/TW được chúng ta làm tốt (truyền thống tốt/thực hiện tốt), đồng bộ, thường xuyên, sẽ mang lại hiệu quả về mặt kinh tế, xã hội, cho đất nước.

Ông Nghiêm nhận xét: trong 3 mảng truyền thông về các Nghị quyết của Đảng trong đó có Nghị quyết 57, các cơ quan báo đài, tuyên giáo đã truyền thông rất tốt nhưng truyền thông chính sách là chủ thể chính, các cơ quan nhà nước chủ trì xây dựng chính sách chưa có chuyên viên truyền thông chuyên nghiệp.

Các chuyên gia nhấn mạnh Nghị quyết 57 là một tầm nhìn lớn và dài hạn, nhưng để tầm nhìn ấy trở thành hiện thực, truyền thông chính sách phải đi trước một bước, phải liên tục đổi mới phương pháp, phải dựa trên dữ liệu và phải đặt người dân, doanh nghiệp vào trung tâm.

Truyền thông chính là phần của chính sách, truyền thông tốt sẽ tạo sự đồng thuận xã hội, truyền cảm hứng cho đổi mới sáng tạo, và tạo ra động lực mạnh mẽ cho các cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng khoa học cùng hành động. Nếu làm tốt truyền thông chính sách, Nghị quyết 57 sẽ không chỉ được “biết đến”, mà được hiểu rõ và được thực hiện một cách sáng tạo trong toàn xã hội.

Đề xuất, giải pháp để các cơ quan truyền thông của Liên hiệp Hội Việt Nam góp phần nâng cao nhận thức, tạo chuyển động xã hội; thực hiện hiệu quả Nghị quyết trong thời gian tới, Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam Nguyễn Hữu Giới khẳng định nếu làm tốt truyền thông Nghị quyết 57, hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam với hơn 2,3 triệu trí thức sẽ đạt được hiệu quả to lớn.

Theo ông, truyền thông khoa học công nghệ không chỉ lan tỏa tri thức mà còn tạo hiệu quả kinh tế xã hội khi thông tin và tri thức được ứng dụng vào dây chuyền sản xuất, phân phối, góp phần tạo ra giá trị thặng dư cho nền kinh tế.

Từ góc độ cơ quan báo chí, TS Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập báo Kinh tế và Đô thị, cho rằng trong bối cảnh thông tin cạnh tranh hiện nay, nội dung hay vẫn chưa đủ, mà cần phải tạo ra những trải nghiệm mới cho bạn đọc thông qua các ứng dụng công nghệ số.

Phân tích một số vấn đề đặt ra đối với chuyển đổi số báo chí hiện nay, đặc biệt khi triển khai thực hiện Nghị quyết 57, theo ông các cơ quan báo chí truyền thông cần xây dựng hệ sinh thái số đồng bộ và cần có các giải pháp đột phá để vận hành tòa soạn thông minh hiệu quả, hấp dẫn người đọc.

Nhĩ Anh