Từ 'canh bạc mạo hiểm' đến cú 'cất cánh trăm tỉ'

Một pha nghẹt thở trong “Tử chiến trên không”

“Cất cánh” ngoạn mục

Ra mắt khán giả từ ngày 19.9, bộ phim Tử chiến trên không của đạo diễn Hàm Trần, do Điện ảnh Công an Nhân dân phối hợp sản xuất, đã nhanh chóng tạo nên hiện tượng phòng vé. Chỉ đến trưa 27.9, tác phẩm đã cán mốc hơn 140 tỉ đồng, gia nhập “câu lạc bộ phim Việt trăm tỉ” và liên tục giữ ngôi đầu doanh thu, vượt qua nhiều bom tấn nội địa trước đó.

Sức hút của Tử chiến trên không không chỉ nằm ở những pha hành động nghẹt thở mà còn ở lựa chọn đề tài táo bạo. Phim lấy cảm hứng từ vụ không tặc lịch sử ngày 28.6.1978, tái hiện 52 phút căng thẳng khi chuyến bay DC-4 số hiệu VN-C501 bị khống chế.

Đây là bộ phim Việt đầu tiên khai thác đề tài “không tặc”, được xây dựng như một thử nghiệm về sức chịu đựng. Suốt 118 phút, phim không đi theo lối phô diễn cơ bắp hay bạo lực kiểu Hollywood, cũng không sa đà vào bi lụy cảm xúc như mô típ Hàn Quốc, mà tập trung vào áp lực tâm lý, đấu trí và cảm xúc bị dồn nén trong khoang máy bay chật hẹp.

Điểm sáng được giới chuyên môn đánh giá cao là chiều sâu tâm lý nhân vật. Thái Hòa trong vai thủ lĩnh “không tặc” - không phải kẻ ác một chiều, mà là con người phức tạp, bị dẫn dắt bởi tuyệt vọng. Đối trọng với anh là những “người bình thường trong tình huống phi thường”: Kaity Nguyễn trong vai tiếp viên hàng không cho thấy sự trưởng thành vượt bậc, gói trọn kiên cường lẫn sợ hãi trong từng ánh mắt, biểu cảm.

Ngay cả tuyến nhân vật phụ, từ cặp tình nhân lệch tuổi (Tiểu Bảo Quốc - Thiên Tú) đến các hành khách khác, đều được phân bổ hợp lý, góp phần tạo nên bức tranh xã hội đa chiều trên chuyến bay. Chính sự đan xen giữa hành động căng thẳng với yếu tố nhân văn như tình đồng đội, tình yêu, tình mẫu tử đã làm dày thêm câu chuyện và mang đến sức nặng cảm xúc ngay cả cho tuyến phản diện.

Về kỹ thuật, ê kíp sản xuất chứng minh quyết tâm tạo trải nghiệm chân thực bằng khoản đầu tư lớn. Một mô hình máy bay DC-4 tỉ lệ 1:1 được dựng công phu với nội thất từ máy bay thật, đảm bảo tính xác thực cao nhất. Đặc biệt, hơn 1 tỉ đồng được chi cho hệ thống bàn nâng chuyên dụng mô phỏng lực rung, độ lắc, cảm giác mất kiểm soát, giúp cả diễn viên lẫn cảnh quay đạt độ chân thực đến khốc liệt. Không dừng lại ở đó, Tử chiến trên không còn tiên phong phát hành định dạng IMAX và 4DX, khai thác hiệu ứng vật lý như rung lắc, gió, âm thanh vòm sống động, biến trải nghiệm xem phim thành hành trình nhập vai nghẹt thở theo chuẩn quốc tế.

Có thể thấy, thành công thương mại của Tử chiến trên không là minh chứng rõ ràng cho sự đầu tư nghiêm túc và cam kết kỹ thuật. Đây cũng là bước tiến quan trọng, khẳng định nỗ lực đưa dòng phim hành động Việt vươn lên ngang tầm điện ảnh khu vực và thế giới.

Có bột mới gột nên hồ

Sự trở lại mạnh mẽ của dòng phim hành động Việt không phải ngẫu nhiên, mà là kết quả của một hành trình dài với nhiều bài học xương máu, bắt đầu từ những dấu ấn tiên phong như Dòng máu anh hùng (2007), Bẫy rồng (2009). Đặc biệt, Hai Phượng (2019) đã trở thành hiện tượng, không chỉ phá kỷ lục doanh thu trong nước với 200 tỉ đồng mà còn đạt thành công toàn cầu ấn tượng với 8,6 triệu USD.

Thành quả ấy khẳng định rằng, khi có kịch bản chắc tay và dàn diễn viên thực tài, thị trường Việt Nam hoàn toàn sẵn sàng đón nhận dòng phim hành động ở tầm cao mới. Thành công của Tử chiến trên không đã mang lại sự tự tin cho giới làm phim, tạo động lực quan trọng để xây dựng nền tảng hành động vững chắc và lâu dài, thay vì chỉ dừng lại ở “hiệu ứng thời điểm”.

Thực tế cho thấy, thách thức lớn nhất của phim hành động Việt không nằm ở kỹ thuật hay võ thuật, mà ở chính câu chuyện. Trước đây, thể loại này thường bị yếu thế khi chỉ xem hài hước, tình cảm là “gia vị” thêm thắt, hoặc lạm dụng mô típ quen thuộc như giải cứu người thân, khiến kịch bản thiếu logic và nhân vật chưa được khắc họa trọn vẹn.

Ngay cả Hai Phượng, dù lập kỷ lục, vẫn bị giới chuyên môn chỉ ra hạn chế khi đơn giản hóa mô típ tình mẫu tử, làm giảm giá trị nghệ thuật. Ngược lại, thất bại nặng nề của những dự án lớn như Sám hối đã cho thấy hệ quả rõ ràng từ kịch bản sơ sài, phi thực tế, cùng sự lạm dụng võ sư không chuyên hay những cảnh hành động cắt dựng thô cứng. Điều đó khẳng định: Chất lượng phim hành động Việt phải bắt đầu từ chiều sâu và sự chắc chắn của cốt truyện.

Tương lai của dòng phim hành động đang ở ngã rẽ quan trọng, đòi hỏi các nhà làm phim phải biến thách thức thành cơ hội với công thức “kịch bản là vua, kỹ thuật là công cụ”. Biên kịch cần sáng tạo, mở rộng đề tài, gắn hành động với những mối quan hệ sâu sắc như tình thân, nghĩa hiệp, thay vì chỉ dừng lại ở giải trí đơn thuần. Về mặt kỹ thuật, các phân cảnh phải có chiến lược và phục vụ cốt truyện, tránh sự cắt dựng sơ sài, giả tạo.

Đặc biệt, việc lựa chọn diễn viên cần cân bằng giữa khả năng nhập vai và kỹ năng hành động, thay vì chỉ trông chờ vào võ sư thuần túy. Nếu Tử chiến trên không mở đường với đề tài an ninh hàng không hiếm thấy, thì sự kỳ vọng tiếp tục hướng đến Dòng máu anh hùng 2: Nhạn trắng Cà Mau - một dự án nhấn mạnh mạch “võ hiệp - yêu nước” gắn liền với lịch sử đất phương Nam, hứa hẹn khẳng định bản sắc và sức sống mãnh liệt của dòng phim hành động nội địa.

Thành công vang dội của Tử chiến trên không không chỉ tái khẳng định niềm tin nơi khán giả, mà còn thiết lập tiêu chuẩn vàng mới cho giới làm phim: Kịch bản chặt chẽ, nhân vật có chiều sâu và hành động phải hòa quyện, phục vụ cho câu chuyện. Đây sẽ là thước đo quan trọng để điện ảnh Việt Nam chinh phục khán giả trong nước và từng bước vươn ra quốc tế.

THẢO MY