Từ tuân thủ EVFTA đến kiến tạo mô hình phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt

Thúc đẩy hợp tác với thị trường EU

Quang cảnh lễ tổng kết dự án.

EVFTA – cánh cửa thị trường và thước đo năng lực phát triển bền vững

Phát biểu tại lễ tổng kết dự án, bà Trần Thị Lan Anh, Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), nhấn mạnh dự án được triển khai trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực hiện thực hóa các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) đến năm 2030, đồng thời tận dụng các cơ hội từ Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Theo bà Lan Anh, EVFTA không chỉ mở ra một thị trường rộng lớn với sức mua cao, mà còn đặt ra những yêu cầu rất cao về tiêu chuẩn môi trường, xã hội, lao động và minh bạch chuỗi cung ứng. Doanh nghiệp Việt Nam muốn đi xa và đi bền tại EU buộc phải thay đổi tư duy phát triển, từ chạy theo đơn hàng ngắn hạn sang đầu tư dài hạn cho năng lực quản trị và phát triển bền vững.

Trong khuôn khổ dự án, một loạt hoạt động đã được triển khai với mục tiêu xuyên suốt là nâng cao năng lực nội tại của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các diễn đàn, hội thảo và chương trình đào tạo không chỉ cung cấp thông tin chính sách, mà tập trung vào hướng dẫn doanh nghiệp cách thức tuân thủ và thích ứng với các yêu cầu mới của EU.

Đáng chú ý, Diễn đàn Quốc gia về Phát triển Bền vững và Quan hệ Đối tác Việt Nam – EU đã trở thành không gian đối thoại quan trọng, nơi doanh nghiệp được cập nhật các chính sách mới của EU, bao gồm các quy định về báo cáo phát triển bền vững, truy xuất nguồn gốc và trách nhiệm chuỗi cung ứng. Các chương trình đào tạo về chuyển đổi số gắn với phát triển bền vững cũng giúp doanh nghiệp hiểu rõ vai trò của dữ liệu và minh bạch thông tin trong bối cảnh hội nhập sâu.

Theo bà Trần Thị Lan Anh, giá trị lớn nhất của dự án không nằm ở số lượng sự kiện, mà ở việc giúp doanh nghiệp hiểu đúng và làm đúng ngay từ đầu, tránh những rủi ro pháp lý và chi phí phát sinh khi đã thâm nhập thị trường EU.

Góc nhìn từ thực tiễn doanh nghiệp được thể hiện rõ qua các chia sẻ của chuyên gia và doanh nhân tham gia dự án. Theo đại diện doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại, xuất nhập khẩu và logistics, những băn khoăn ban đầu của doanh nghiệp thường xoay quanh câu hỏi: “EU có quá khó không?”, “Doanh nghiệp vừa và nhỏ có cơ hội không?”.

Tuy nhiên, trong quá trình đồng hành cùng dự án, cách đặt câu hỏi của doanh nghiệp đã thay đổi căn bản. Doanh nghiệp bắt đầu tập trung vào việc tự đánh giá năng lực, nhận diện những điểm còn thiếu trong quy trình sản xuất, quản trị và chuẩn bị dữ liệu để đáp ứng yêu cầu của thị trường EU.

Đây được xem là một chuyển biến quan trọng về tư duy, bởi phát triển bền vững không còn được nhìn nhận như một khẩu hiệu hay “đặc quyền” của doanh nghiệp lớn, mà là điều kiện bắt buộc để duy trì quan hệ hợp tác lâu dài với đối tác EU.

Phát triển bền vững: từ yêu cầu bên ngoài đến nhu cầu nội tại

Một trong những nội dung được doanh nghiệp đặc biệt quan tâm là các quy định mới của EU liên quan đến môi trường và phát thải, như REACH hay Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM). Thay vì chỉ phản ứng khi phát sinh vướng mắc, nhiều doanh nghiệp đã chủ động tìm hiểu sớm, chuẩn bị dữ liệu và điều chỉnh quy trình sản xuất ngay từ khâu đầu vào.

Theo đánh giá của các chuyên gia đồng hành cùng dự án, việc chuẩn bị sớm và tuân thủ có hệ thống giúp doanh nghiệp giảm đáng kể rủi ro pháp lý, tiết kiệm chi phí và nâng cao uy tín với đối tác. Quan trọng hơn, những yêu cầu từ EU cũng chính là động lực để doanh nghiệp Việt Nam nâng cấp năng lực quản trị, hướng tới mô hình phát triển bền vững ngay tại thị trường trong nước.

Dự án cũng được đánh giá là minh chứng sinh động cho quan hệ hợp tác ngày càng thực chất giữa Việt Nam và Bulgaria – một thành viên EU. Sự hỗ trợ của Chính phủ Bulgaria không chỉ mang ý nghĩa tài chính, mà còn thể hiện sự chia sẻ kinh nghiệm và cam kết đồng hành cùng Việt Nam trên con đường hội nhập và phát triển bền vững.

Theo Ban Quan hệ Quốc tế VCCI, mặc dù số lượng doanh nghiệp Bulgaria hiện diện tại Việt Nam chưa nhiều, nhưng dự án đã mở ra kênh kết nối quan trọng, tạo nền tảng cho các hợp tác kinh doanh cụ thể trong tương lai.

Phát biểu bế mạc chương trình, đại diện Ban Quan hệ Quốc tế VCCI khẳng định việc kết thúc dự án không đồng nghĩa với chấm dứt nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp hội nhập. Các kết quả, mạng lưới và bài học kinh nghiệm từ dự án sẽ tiếp tục được duy trì và phát huy thông qua các kênh tư vấn, kết nối doanh nghiệp và kiến nghị chính sách. VCCI cam kết tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc tiếp cận thị trường EU, thúc đẩy các mô hình kinh doanh bền vững, chuyển đổi số xanh, kinh tế tuần hoàn và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Thái Phương