Tử vong đột ngột ở tuổi 28: Căn bệnh 'quật ngã' nhiều người trẻ

Nhồi máu cơ tim cấp là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhập viện và tử vong hiện nay trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Ảnh: Duy Hiệu.

Ở tuổi 28, H. (nhân viên y tế tại Hà Nội) không nghĩ có ngày tên mình xuất hiện trong hồ sơ một ca nhồi máu cơ tim cấp. Những cơn đau thắt ngực dai dẳng, khó thở tăng dần nhưng cô vẫn cho rằng mình còn trẻ, không thể mắc “bệnh của người lớn tuổi”. Chỉ đến khi được đưa vào viện trong tình trạng đau ngực dữ dội, diễn tiến nhanh, gia đình mới hiểu mức độ nguy hiểm.

Mặc dù được xử trí theo phác đồ điều trị nhồi máu cơ tim cấp, H. không qua khỏi.

Ra đi khi ước mơ còn dang dở

Bức tranh đáng lo ngại hiện nay là ngày càng nhiều người trẻ xem nhẹ sức khỏe của chính mình. Họ dễ bỏ qua những dấu hiệu bất thường, trì hoãn việc thăm khám, tự trấn an rằng cơ thể còn khỏe. Khi cảnh báo xuất hiện rõ ràng hơn, đôi khi đã quá muộn để cứu.

Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh (Hội Mạch máu Việt Nam) cho biết điểm đáng chú ý là bệnh nhân không có bệnh nền rõ ràng. Tuy nhiên, cô tồn tại nhiều yếu tố nguy cơ đang phổ biến ở người trẻ hiện nay như béo phì (nặng hơn 100 kg), ăn nhiều đồ ngọt, áp lực công việc và hầu như không vận động. Những yếu tố này đều thúc đẩy tình trạng xơ vữa, viêm mạn tính thành mạch, làm tăng nguy cơ tổn thương động mạch vành ngay cả ở người dưới 30 tuổi.

Một trường hợp khác do bác sĩ Đoàn Dư Mạnh trực tiếp xử trí là nam bệnh nhân 35 tuổi. Anh nhập viện sau khi chịu đựng cơn đau tức ngực suốt đêm, kèm khó thở và vã mồ hôi. Ban đầu, người này cho rằng cơn đau chỉ liên quan viêm phổi vì hút thuốc lá nhiều, trung bình 1-2 bao mỗi ngày.

Một ca can thiệp mạch vành cấp cứu cho bệnh nhân nhồi máu cơ tim được thực hiện tại Viện Tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Ảnh: Việt Linh.

Tại bệnh viện, điện tâm đồ và xét nghiệm men tim cho thấy dấu hiệu rõ ràng của nhồi máu cơ tim cấp. Kết quả chụp mạch xác định bệnh nhân bị tắc một nhánh động mạch vành trái - mạch máu quan trọng nuôi dưỡng phần lớn cơ tim trái.

Ê-kíp can thiệp lập tức đặt stent tái thông mạch vành khẩn cấp, giúp khôi phục dòng máu và cứu sống bệnh nhân.

"Đây là minh chứng rõ ràng cho vai trò của 'thời gian vàng' trong cấp cứu nhồi máu cơ tim. Bệnh nhân được can thiệp sớm, cơ hội sống càng cao", bác sĩ Mạnh cho hay.

Bác sĩ Mạnh cũng cho biết nhồi máu cơ tim thường được xem là bệnh lý của người trên 50 tuổi. Nhưng thực tế những năm gần đây, nhiều bệnh nhân chỉ mới 20-30 tuổi đã gặp biến cố tim mạch nguy hiểm, thậm chí tử vong dù đến viện kịp thời.

Triệu chứng nhồi máu cơ tim dễ bị bỏ qua

Theo bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, những yếu tố nguy cơ phổ biến ở người trẻ bao gồm thừa cân, béo phì, hút thuốc lá hoặc thuốc lá điện tử, sử dụng chất kích thích gây co mạch, stress công việc, thức khuya kéo dài và lối sống ít vận động. Trong đó, hút thuốc lá được xem là yếu tố nguy hiểm nhất. Khói thuốc phá hủy lớp nội mạc mạch máu, làm tăng nhanh quá trình hình thành mảng xơ vữa và huyết khối - nguyên nhân trực tiếp dẫn đến nhồi máu cơ tim cấp.

"Nhiều người trẻ tìm đến thuốc lá để giảm căng thẳng mà không biết rằng mỗi điếu thuốc đều làm tăng nguy cơ tử vong do tim mạch", bác sĩ Mạnh nhấn mạnh.

Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh cho biết nhồi máu cơ tim thường được xem là bệnh lý của người già nhưng thực tế những năm gần đây, nhiều bệnh nhân chỉ mới 20-30 tuổi đã gặp biến cố tim mạch nguy hiểm. Ảnh: Lê Liên.

Bác sĩ Lê Thị Thanh Mai, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho hay nhồi máu cơ tim cấp xảy ra khi dòng máu đến cơ tim bị tắc nghẽn đột ngột, thường do mảng xơ vữa hoặc huyết khối trong mạch vành. Đây là tình trạng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng trong thời gian rất ngắn.

Triệu chứng điển hình gồm đau ngực và khó thở. Người bệnh thường cảm thấy nặng ngực, đau thắt lan ra lưng, hàm hoặc tay trái. Cơn đau kéo dài nhiều phút, có thể giảm rồi tái phát. Các biểu hiện khác bao gồm vã mồ hôi, buồn nôn, hồi hộp, nhịp tim nhanh, mệt mỏi và cảm giác ngột thở.

Bác sĩ Mai cho biết không phải ai cũng xuất hiện triệu chứng giống nhau. Ở phụ nữ, biểu hiện thường không điển hình như khó thở mơ hồ, đau vùng hàm hoặc lưng, chóng mặt, buồn nôn. Thậm chí, một số trường hợp nhồi máu cơ tim ở nữ giới có biểu hiện giống cúm, khiến bệnh nhân dễ chủ quan và đến viện muộn.

Theo bác sĩ Mai, yếu tố thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa chủ yếu là chất béo trong máu. Ăn nhiều thực phẩm chiên rán, chế biến sẵn, thịt đỏ và chất béo chuyển hóa khiến nguy cơ tăng rõ rệt. Béo phì càng làm quá trình này diễn ra nhanh hơn.

"Một nghiên cứu cho thấy chỉ cần thay 2% năng lượng từ tinh bột bằng chất béo chuyển hóa cũng có thể làm gấp đôi nguy cơ bệnh tim mạch. Ngoài ra, nồng độ triglyceride và LDL cholesterol cao cũng làm tăng nguy cơ các biến cố tim mạch do chúng dễ bám vào thành mạch máu và tạo mảng xơ vữa", bác sĩ Lê Thị Thanh Mai nói.

Các bác sĩ cũng cho rằng nhồi máu cơ tim cấp đòi hỏi được can thiệp y tế càng sớm càng tốt để hạn chế tổn thương cơ tim và giảm nguy cơ tử vong. Khi xuất hiện cơn đau ngực bất thường, khó thở hoặc nghi ngờ nhồi máu cơ tim, người bệnh cần gọi 115 hoặc đến ngay cơ sở y tế gần nhất.

Phương Anh