Tuyển Oman và giấc mơ dang dở của cựu trợ lý Hiddink

Guus Hiddink (trái) và Pim Verbeek tại World Cup 2002. Ảnh: Naver.

Người đầu tiên là huấn luyện viên (HLV) Park Hang-seo của tuyển Việt Nam, người thứ 2 là cựu HLV trưởng tuyển Oman Pim Verbeek.

Nhưng điều đó không diễn ra bởi Verbeek đã mất từ năm 2019.

Người cộng sự của Hiddink và Park không còn sống để chứng kiến Oman của ông có mặt tại vòng loại thứ ba World Cup. Verbeek đã đặt nền móng cho vinh quang ngày nay của tuyển Oman, nhưng ông không được nhìn thấy trái ngọt mà mình đã vun trồng.

Cuộc tái ngộ không bao giờ diễn ra

Đầu năm 2000, Guus Hiddink nhận lời dẫn dắt tuyển Hàn Quốc. Một trong những việc đầu tiên ông làm là gọi cho người đồng hương Pim Verbeek, khi ấy đang dẫn dắt CLB Nhật Bản Omiya Ardija. Hiddink và Verbeek trước đó chưa từng làm việc tại Hàn Quốc. Bộ đôi này tin họ cần một người cộng sự bản địa tài năng.

“Khi đến một quốc gia mới, các HLV nước ngoài luôn cố tìm những cộng sự có hiểu biết về phong cách và cầu thủ bản địa, một người có thể nói với bạn điều gì là nên, là không nên ở đất nước này. Ông Park Hang-seo chính là người như thế. Chúng tôi và ông ấy là sự kết hợp giữa tư duy bóng đá Hà Lan và tinh thần, phong cách Hàn Quốc”.

“Tôi vẫn nhớ thời kỳ ấy. Chỉ sau vài tháng làm việc, ông Park đã hiểu những gì chúng tôi muốn thực hiện. Trong giai đoạn cuối trước World Cup 2002, ông Park và HLV Chung Hae-seong chính là những người triển khai việc tập luyện của tuyển Hàn Quốc”, ông Verbeek kể lại với Zing trong cuộc phỏng vấn được thực hiện tháng 1/2019 tại UAE.

Mối liên kết đặc biệt giữa Verbeek và Park bắt đầu như vậy. Phần còn lại của kỳ tích World Cup 2002 không phải điều cần kể lại thêm.

Hiddink, Verbeek, Park (từ phải qua) trong ban huấn luyện tuyển Hàn Quốc tại World Cup 2002. Ảnh: Naver.

Sau chiến tích năm ấy, Park và Verbeek đều có cơ hội dẫn dắt các đội tuyển Hàn Quốc. Nhưng họ đều chẳng thể vượt qua cái bóng vĩ đại mà Hiddink để lại. Hai ông chỉ thực sự thành công khi rời xa Hàn Quốc.

Đỉnh cao sự nghiệp của ông Park đến tại Việt Nam với những chiến tích tại U23 châu Á 2018, AFF Cup, SEA Games, Asian Cup và mới nhất là lần đầu góp mặt tại vòng loại cuối World Cup. Thành công của Verbeek tới sớm hơn khi ông đưa Australia đến World Cup 2010 trước khi dựng nền cho thế hệ xuất sắc của Morocco dự Cúp thế giới 2018.

Gần 20 năm xa cách, sự nghiệp của họ cuối cùng đã tìm thấy giao điểm tại lễ bốc thăm Asian Cup 2019. Verbeek xúc động nhớ lại: “Tôi không hề nghĩ mình sẽ gặp ông ấy tại lễ bốc thăm dù trước đó, tôi nghe tin ông ấy dẫn dắt Việt Nam và thành công ở U23 châu Á. Gặp nhau tại lễ bốc thăm ở Dubai, ông ấy tặng tôi một hộp sâm rất đẹp. Thật đáng tiếc vì tôi chẳng chuẩn bị gì, tôi chẳng có món quà nào tặng lại ông ấy”.

“Khi chúng tôi đi trong khách sạn, mọi người tiến lại chào ông ấy. Nhưng ông Park cứ đứng ra phía sau tôi thế này (Verbeek bật cười, giơ tay mô tả - PV). Tôi bảo thôi nào ông Park, ông nổi tiếng thật đấy. Nhưng ông ấy không thích thế đâu, ông ấy dễ xấu hổ lắm. Tôi biết ông ấy chỉ muốn làm việc và đó là điểm tôi thích ở người đàn ông này”, HLV người Hà Lan kể lại.

Asian Cup năm đó, họ không có dịp gặp nhau dù cả Oman và tuyển Việt Nam đều chơi ấn tượng. Nếu Verbeek chưa ra đi, cuộc hội ngộ lần tới của họ tại vòng loại thứ ba World Cup sẽ rực rỡ hơn nhiều.

Ông Verbeek trao đổi với Zing tháng 1/2019 tại UAE. Ảnh: Minh Chiến.

Người đứng sau vinh quang của tuyển Oman

Rời Asian Cup, Verbeek từ chức. Bóng đá Oman choáng váng vì họ vừa có một giải đấu thành công rực rỡ còn Verbeek đang làm quá tốt việc của mình. ESPN mô tả không khí “khẩn cấp, hoang mang” trong nội bộ Liên đoàn Bóng đá Oman sau sự ra đi của người thuyền trưởng vĩ đại.

Nhưng không ai trách cứ Verbeek. Cuối năm đó, người ta cuối cùng đã hiểu ra mọi chuyện.

Ngày 28/11/2019, Verbeek qua đời. Ông mất sau 4 năm chống chọi với căn bệnh ung thư.

Bốn năm trước, khi biết mình bị bệnh, ông vẫn nhận lời dẫn dắt tuyển Oman và mở ra chương rực rỡ trong lịch sự tuyển quốc gia nước này. Ngày ông đến, tuyển Oman đứng hạng 121 thế giới. Khi ông ra đi, Oman, lên 90 thế giới, tăng hơn 30 bậc trong hơn 2 năm.

Dưới thời Verbeek, bóng đá Oman liên tục có những thành tựu lịch sử.

Tại Arabian Gulf Cup 2017 (Cúp vùng Vịnh), Oman vô địch sau khi vượt qua hàng loạt ông lớn Tây Á như Saudi Arabia, UAE, Bahrain và Kuwait. Tới Asian Cup 2019, đội của Verbeek còn chơi ấn tượng hơn khi đi tiếp trong một bảng đấu có Uzbekistan và Nhật Bản. FIFA gọi đây là “chiến công lịch sử” của bóng đá Oman. Nói với Zing ở UAE, Verbeek bảo đội tuyển của ông chỉ “thiếu một chút” để tiếp tục hành trình châu lục.

Ít ngày sau, ông chia tay tuyển Oman. Ngày ra đi, Verbeek dành những lời tốt đẹp cho nền bóng đá: “Chẳng có gì xấu hổ khi thua một đội như Iran ở vòng 16 đội Asian Cup. Chúng ta đang có một đội tuyển tuyệt vời, đội bóng có tương lai. Tôi nghĩ Oman chính là nơi làm việc tuyệt vời nhất, nơi có những con người tốt bụng, đất nước xinh đẹp, những cầu thủ bình thường nhưng yêu bóng đá. Vì vậy tôi đã chọn nơi này. Và tôi nghĩ mình đang làm tốt. Sau khi kết thúc hợp đồng với Oman, tôi sẽ nghỉ hưu. Đây là công việc cuối cùng của tôi”.

Tuyển Oman đã tiến bộ nhiều trong vài năm qua và sẽ gặp Việt Nam tại vòng loại thứ ba World Cup 2022. Ảnh: FIFA.

Giống như các HLV Hà Lan khác, Verbeek là một dạng người truyền giáo bóng đá. Ông biết cách khai phá tiềm năng của những nền bóng đá nhỏ, đưa họ tới đẳng cấp mới. Trước Oman, ông đã làm những điều tương tự với Australia và Morocco. Đó dường như là thứ “ADN” được lưu truyền từ Hiddink tới các trợ lý, điều mà ông Park cũng học được và đã mang tới Việt Nam.

Giống như ông Park, Verbeek chưa từng ngại đối đầu. Ông luôn khao khát phá bỏ các giới hạn về bóng đá, thay đổi những bất cập ở mọi nơi từng đặt chân tới. Tại Australia, ông từng công khai phê phán sự yếu kém của A.League, chỉ trích ngôi sao Jason Culina, người đã bỏ cơ hội chơi bóng tại Italy để trở về quê nhà. Khi phóng viên Australia hỏi ông về A.League, ông đáp: “Bạn có một giờ không? Tôi hứa sẽ thành thật”.

Tại World Cup 2010, Verbeek bị truyền thông chỉ trích khi Australia từ chối dùng một tiền đạo cắm cổ điển trên hàng công. Đáp lại, Australia ấy có một trận thắng ở World Cup, điều mà chưa ai sau Verbeek làm được tại xứ sở kangaroo.

Ngày chiến lược gia người Hà Lan qua đời, thủ thành kỳ cựu Mark Schwarzer đau buồn chia sẻ: “Một tin sét đánh, một nỗi buồn vô hạn khi nghe tin ông qua đời. Đó là một con người tuyệt vời, quý ông với nụ cười luôn nở trên môi. Đấy là người đã cho tôi vinh dự được gọi ông là bạn”.

Rob Cornthwaite, cựu tiền đạo tuyển Australia, kể lại: “Tôi nhớ một lần mình tới muộn trong buổi họp đội và phải xin lỗi mọi người. Vậy mà sau buổi họp, ông ấy chỉ đặt tay lên vai tôi. Pim cười nhỏ nhẹ và bảo đừng tới muộn nữa nhé. Ông ấy thực sự rất ấm áp”.

Những lời chia buồn gửi tới gia đình Verbeek từ khắp thế giới. Liên đoàn Bóng đá Oman viết: “Ông ấy đã gây ấn tượng mạnh mẽ ngay từ buổi tập đầu tiên của đội tuyển. Ông ấy giúp Oman vô địch Cúp vùng Vịnh lần thứ 23. Chúng tôi gửi lời tiếc thương vô hạn tới gia đình và người thân Verbeek”.

HLV tuyển Nhật Bản Hajime Moriyasu nói ngắn gọn sau chiến thắng nghẹt thở trước Oman ở Asian Cup 2019: “Đối thủ của chúng tôi thực sự rất mạnh với Verbeek, một HLV có khả năng nâng tầm cả đội bóng”.

Verbeek ra đi nhưng hành trang của ông không chết. Tuyển Oman vời nền tảng được xây dựng bởi ông xuất sắc vượt qua vòng loại thứ hai World Cup 2022. Họ xếp sau đương kim vô địch châu Á Qatar ở bảng E, đứng thứ hai trong nhóm đội nhì bảng có thành tích tốt với 1 điểm nhiều hơn Việt Nam.

Tại vòng loại thứ ba, Oman thuộc nhóm hạt giống thứ 5 và đã rơi vào cùng bảng B với tuyển Việt Nam. Đại diện Tây Á xếp hạng 80 thế giới, cao hơn tuyển Việt Nam 12 bậc và hứa hẹn sẽ là đối thủ khó chịu với thầy trò ông Park Hang-seo.

Khoảnh khắc Việt Nam cùng bảng Trung Quốc ở vòng loại World Cup Sau lễ bốc thăm chiều 1/7, tuyển Việt Nam nằm cùng bảng Oman, Trung Quốc, Saudi Arabia, Australia và Nhật Bản tại vòng loại thứ ba World Cup 2022.

Minh Chiến