Tỷ giá có một năm 2025 'vượt sóng' và kỳ vọng ổn định trong năm 2026

Ngay từ đầu năm 2025, tỷ giá đã chịu sức ép lớn khi chỉ số USD Index (DXY) có thời điểm chạm mốc 109 điểm sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Những lo ngại về hàng rào thuế quan dưới thời Tổng thống Donald Trump không chỉ thúc đẩy doanh nghiệp tăng cường tích trữ USD mà còn làm lung lay vai trò "trú ẩn an toàn" truyền thống của đồng bạc xanh khi kinh tế Mỹ đối mặt với rủi ro.

Tại thị trường trong nước, nhu cầu ngoại tệ nội tại tăng cao do nhập khẩu máy móc, nguyên liệu và đợt thâm hụt thương mại đầu năm đã làm xói mòn nguồn cung ngoại tệ tự nhiên. Đáng chú ý, vào giữa năm, NHNN đã phải đưa ra những công cụ mạnh tay như: Mở lại kênh tín phiếu để thắt chặt thanh khoản; Điều chỉnh tỷ giá trung tâm lên mức đỉnh lịch sử 25.298 VND/USD (ngày 22/8); Thực hiện bán ngoại tệ kỳ hạn 180 ngày có điều khoản hủy ngang để tháo gỡ nút thắt tâm lý cho các ngân hàng thương mại.

Bước sang năm 2026, đa số các tổ chức tài chính đều đưa ra cái nhìn lạc quan nhưng vẫn thận trọng về triển vọng tỷ giá.

Chốt phiên giao dịch cuối cùng trong năm 2025, tỷ giá trung tâm tiếp tục giảm xuống còn 25.121 đồng/USD. Giá USD tại các ngân hàng cũng giảm: Vietcombank giảm 3 đồng, đưa giá mua USD xuống 26.077 đồng/USD, bán ra còn 26.377 đồng/USD; ACB tiếp tục giữ nguyên chiều mua chuyển khoản 26.110 đồng/USD và giảm 3 đồng ở chiều bán ra, còn 26.377 đồng/USD…

Trên thị trường tự do, giá USD được giao dịch mua vào ở chốt phiên giao dịch cuối năm ở mức 26.786 đồng/USD, bán ra là 26.936 đồng/USD; giảm nhẹ so với phiên trước đó.

Một đặc điểm nổi bật của năm 2025 là sự "lệch pha" giữa tỷ giá tại ngân hàng và thị trường tự do. Trong khi tỷ giá ngân hàng có xu hướng giảm ổn định vào quý IV, thì thị trường tự do lại tăng nóng, có lúc vượt ngưỡng 28.000 VND/USD (tháng 11). Theo các chuyên gia từ VDSC, sự bất thường này chủ yếu do nhu cầu đầu cơ vàng tăng mạnh, tạo ra sự liên thông giữa hai thị trường.

Tuy nhiên, áp lực bắt đầu giãn ra khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đảo chiều chính sách. Với tổng mức cắt giảm lãi suất 0,75 điểm % trong năm 2025, DXY đã rơi xuống đáy 4 năm tại vùng 96,6 điểm. Điều này giúp chênh lệch lãi suất VND-USD đảo chiều từ âm sang dương, củng cố đáng kể vị thế của đồng nội tệ.

Kết thúc năm 2025, tỷ giá trung tâm tăng khoảng 3,3%, một mức biến động nằm trong tầm kiểm soát của nhà điều hành. Trong Báo cáo Triển vọng Việt Nam 2026, Công ty Chứng khoán MB (MBS) cho biết tính đến ngày 19/12, VND mất giá khoảng 3,4% so với đầu năm, thuộc nhóm các đồng tiền có diễn biến yếu trong khu vực. Điều này chủ yếu xuất phát từ các yếu tố nội tại như chênh lệch lãi suất giữa VND và USD; thặng dư thương mại thu hẹp hơn trong năm 2025; nhu cầu ngoại tệ gia tăng khi Kho bạc có tới 14 đợt mua USD từ các ngân hàng kể từ đầu năm đến nay với tổng giá trị đạt 2,29 tỷ USD (vượt mức 2,08 tỷ USD được mua trong cả năm 2024); chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới trong bối cảnh giá vàng tăng khiến nhu cầu đầu cơ tăng.

Bước sang năm 2026, đa số các tổ chức tài chính đều đưa ra cái nhìn lạc quan nhưng vẫn thận trọng về triển vọng tỷ giá.

Ông Ngô Hoàng Long, Giám đốc Phân tích VPBankS nhận định, việc chênh lệch lãi suất duy trì ở trạng thái dương vào năm 2026 sẽ là "thời điểm vàng" để dòng vốn đầu tư gián tiếp quay trở lại mua ròng. Nếu NHNN điều chỉnh trần lãi suất tiền gửi đúng dự phóng vào quý II/2026, Việt Nam có thể ghi nhận mức thặng dư cán cân thanh toán kỷ lục.

UOB Việt Nam dự báo đồng USD tiếp tục suy yếu do Fed nới lỏng chính sách. Tỷ giá USD/VND được kỳ vọng giảm dần theo từng quý, dao động từ mức 26.300 (quý I) xuống còn 25.900 (quý IV/2026).

Còn theo dự báo của nhóm phân tích Techcombank, tỷ giá USD/VND sẽ tăng nhẹ từ 2,2 đến 2,6% trong năm 2026 do nhu cầu nhập khẩu tư liệu sản xuất phục vụ hạ tầng, các ngân hàng thương mại có thể thực hiện một phần các hợp đồng kỳ hạn đã mua từ NHNN ngay trong quý I, giúp bổ sung nguồn cung ngoại tệ cho hệ thống.

MBS dự báo mức tăng khoảng 2,5 - 3%, được hỗ trợ bởi thặng dư thương mại ước đạt 21 tỷ USD và đà giảm giá của đồng USD quốc tế.

Dù áp lực vẫn còn hiện hữu trong nửa đầu năm 2026 do nhu cầu ngoại tệ của khối doanh nghiệp và Kho bạc, nhưng giới phân tích cho rằng nhờ sự phối hợp đồng bộ giữa chính sách tiền tệ và các yếu tố vĩ mô thuận lợi đang tạo ra một "hành lang" ổn định cho VND. Sự ổn định của tỷ giá không chỉ giúp kiểm soát lạm phát mà còn là nền tảng quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng hạng thị trường chứng khoán trong tương lai gần.

Thanh Hoa