U máu gan lành tính... nhiều biến chứng
Hiện nay chưa có thuốc làm tiêu hay thu nhỏ u máu, chỉ điều trị khi có biến chứng như chảy máu hoặc vỡ u.
U máu gan là khối u lành tính phổ biến nhất trong gan, với tỷ lệ mắc phải ở người trưởng thành dao động từ 0,4% đến 20%. Cần theo dõi khi u máu gan gây ra triệu chứng nghiêm trọng hoặc có nguy cơ biến chứng như chảy máu.
Nguy cơ vỡ u luôn hiện hữu
Năm 2024, chị T.T.N. (Hà Tĩnh) phát hiện trong gan có một khối u máu khổng lồ ở vị trí hiểm hóc (hạ phân thùy 1 của gan đè đẩy vào cuống gan và tĩnh mạch chủ dưới là những thành phần giải phẫu rất quan trọng của cơ thể). Sau nhiều lần thăm khám tại các bệnh viện lớn, gia đình chỉ nhận được những cái lắc đầu, bởi khối u nằm ở vị trí khó can thiệp, dễ nguy hiểm tính mạng.
May mắn cuối cùng chị được các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 nhận mổ. Ca mổ kéo dài 6 giờ căng thẳng, khối u được cắt bỏ.
Bệnh nhân sau 5 ngày phẫu thuật - Ảnh BVCC
Trường hợp khác, chị N.T.H. (sinh năm 1983, Đà Nẵng) sống cùng khối u suốt hơn chục năm. Năm 2013, chị phát hiện u máu kích thước lớn trong gan. Khi ấy, bác sĩ chỉ khuyên theo dõi. Qua từng năm, khối u lớn dần, như một “quả bom hẹn giờ” trong cơ thể. Đến năm 2025, khối u đã phát triển xấp xỉ 15 cm, mặc dù được điều trị nút mạch, khối u vẫn phát triển đè đẩy sát vào gốc của tĩnh mạch gan giữa. Nguy cơ vỡ u luôn hiện hữu, khiến bệnh nhân sống trong tâm trạng lo âu kéo dài.
Cuối cùng chị đã được các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cắt bỏ khối u khổng lồ.
Ê - kíp nội soi cắt u gan khổng lồ cho bệnh nhân - Ảnh BVCC
TS.BS Lê Trung Hiếu, Phó Giám đốc Trung tâm Ghép tạng, Phẫu thuật viên Gan mật tụy của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, u máu gan không có triệu chứng rõ rệt và thường được phát hiện tình cờ khi kiểm tra sức khỏe, siêu âm gan hoặc chụp cắt lớp vi tính.
Khi u máu phát triển có kích thước lớn gây triệu chứng như đau bụng, chướng bụng… cần điều trị phẫu thuật cắt gan. Khi có u máu kích thước nhỏ hoặc chưa gây triệu chứng như trên, người bệnh cần theo dõi bằng siêu âm 2-3 tháng/ lần để theo dõi sự phát triển của khối u.
Lành tính nhưng nhiều biến chứng
Theo GS.TS Nguyễn Bá Đức, Phó Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, u máu gan, hay còn gọi là hemangioma gan, là một tập hợp các mạch máu phát triển không đúng cách trong gan. Khối u này có kích thước từ vài milimet đến vài centimet, có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc nhiều khối trong gan.
Đây là khối u lành tính phổ biến nhất trong gan, với tỷ lệ mắc phải ở người trưởng thành dao động từ 0,4% đến 20%, tùy thuộc vào phương pháp chẩn đoán và dân số được nghiên cứu. U máu gan thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới (gấp 5 – 6 lần), điều này có thể liên quan đến hormone estrogen và thường được chẩn đoán ở người lớn trong độ tuổi từ 30 đến 50.
Ngoài ra còn do yếu tố di truyền, phát triển từ bào thai, mạch máu, chấn thương gan, nhiễm khuẩn và viêm gan; Sử dụng thuốc đặc biệt là thuốc chứa hormone, như thuốc tránh thai có chứa estrogen...
Khối u khủng 30cm được cắt bỏ - Ảnh BVCC
TS.BS Lê Trung Hiếu nhấn mạnh, hầu hết u máu gan lành tính thường không có triệu chứng, đặc biệt khi khối u nhỏ hơn 5cm. Khi có triệu chứng, phổ biến nhất là đau bụng do u chèn ép hoặc co kéo vỏ gan. Một số biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra như vỡ u gây chảy máu, sốt, vàng da, hoặc hội chứng Kasabach-Merritt (giảm tiểu cầu do sự cô lập và phá hủy bên trong khối u).
U máu gan khổng lồ kích thước trên 15cm có nguy cơ gây các triệu chứng chèn ép tạng, buồn nôn và nôn, khó tiêu, đầy bụng, giảm cân không rõ nguyên nhân.
Đặc biệt, trong một số trường hợp, u máu gan có thể làm cho gan phình to, người bệnh cảm nhận được sự to lên của gan khi sờ vào vùng bụng trên bên phải, vàng da (vàng mắt, da vàng), suy gan hoặc thậm chí chảy máu trong trường hợp khối u bị vỡ. Khối u to lên nhanh chóng nếu không chữa trị có thể gây tổn thương gan, làm suy giảm chức năng gan, ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh.
Hiện nay chưa có thuốc làm tiêu hay thu nhỏ u máu, chỉ điều trị khi có biến chứng như chảy máu hoặc vỡ u. Phương pháp điều trị tốt nhất là phẫu thuật, nhưng tùy thuộc vào kích thước, vị trí và tình trạng sức khỏe của người bệnh, có thể thực hiện các phương pháp khác như thuyên tắc động mạch, đốt hoặc chiếu điện.
Loại thực phẩm người bị u máu gan nên kiêng
Để giảm áp lực cho gan và hỗ trợ quá trình điều trị đạt hiệu quả tối ưu, bệnh nhân u máu nên kiêng: Thực phẩm giàu cholesterol; Thực phẩm đóng hộp và sản phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất bảo quản, phụ gia hóa học; Thực phẩm nhiều đường; Thịt đỏ; Chất kích thích và đồ uống có cồn; Hải sản sống...
Bên cạnh những thực phẩm cần kiêng, người bị u máu trong gan cũng nên tránh những thói quen xấu như: Thức khuya, thiếu ngủ; Căng thẳng; Lạm dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng.
