Ukraine sẽ tiếp nhận tiêm kích Gripen từ Thụy Điển
Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine ngày 29/9 xác nhận nước này sẽ được bàn giao các máy bay chiến đấu Gripen do Thụy Điển sản xuất, song chưa tiết lộ chi tiết về thời gian hay số lượng.
Trong cuộc phỏng vấn với ấn bản Ukraine của BBC, Thượng tướng Ivan Havrylyuk – Thứ trưởng thứ nhất Bộ Quốc phòng Ukraine – xác nhận Gripen nằm trong số các loại chiến đấu cơ mà Kiev sẽ tiếp nhận. Khi được hỏi về thời điểm và số lượng, ông Havrylyuk chỉ nói: “Chúng ta sẽ thấy chúng trên bầu trời khi chúng đến”.
Máy bay chiến đấu đa nhiệm Gripen của Thụy Điển. Ảnh: Saab
Việc chuyển giao tiêm kích Saab JAS 39 Gripen – chiến đấu cơ siêu thanh đa nhiệm một động cơ – đã được thảo luận từ ít nhất tháng 9/2024. Thụy Điển đưa ra đề xuất ban đầu vào tháng 7 cùng năm nhưng Ukraine từ chối tiếp nhận do lo ngại việc phải quản lý cùng lúc hai hệ thống máy bay phức tạp (F-16 và Gripen). Khi đó, ưu tiên số một của Kiev là triển khai F-16.
Gripen được đánh giá là bổ sung quan trọng cho năng lực tác chiến trên không của Ukraine. Loại máy bay này nổi bật nhờ khả năng cơ động cao, với cánh mũi trước (canard) giúp phát huy hiệu quả trong các trận “không chiến” ở cự ly gần.
Hiện Thụy Điển sở hữu gần 100 chiếc Gripen phiên bản AS 39C/D trong biên chế, và dự kiến nâng tổng số lên 120 chiếc trong vòng 5 năm tới, gồm 60 máy bay C/D và 60 máy bay hiện đại hóa phiên bản E.
Ngày 27/9, các tiêm kích Gripen của Hungary thuộc lực lượng Không quân NATO tại Litva đã được điều động khẩn để chặn 5 máy bay chiến đấu Nga trên vùng biển Baltic, phía tây bờ biển Latvia. Đây là một trong nhiều vụ NATO cáo buộc máy bay và UAV Nga xâm phạm không phận trong những tuần gần đây. Tuy nhiên, phía Nga đã bác bỏ các cáo buộc này.
Thụy Điển – quốc gia chỉ mới gia nhập NATO từ tháng 3/2024 – ngày 17/9 vừa qua cũng công bố mức tăng chi tiêu quốc phòng kỷ lục, viện dẫn “mối đe dọa đa chiều” từ Nga đối với an ninh của Thụy Điển và châu Âu.
