Ván cược nguy hiểm của Tổng thống Mỹ Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: AP)

Diễn biến trong những ngày tới có thể sẽ định hình nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump. Nếu Iran suy yếu đến mức không thể trả đũa đáng kể, ông Trump sẽ giáng một đòn khủng khiếp vào kẻ thù lâu năm, qua đó gửi thông điệp tới các đối thủ toàn cầu khác rằng ông sẽ không ngần ngại sử dụng sức mạnh quân sự khi cần thiết.

Nhưng nếu Iran không đồng ý hòa bình theo các điều khoản của ông Trump, lời thề của nhà lãnh đạo Mỹ rằng "vẫn còn nhiều mục tiêu" để Mỹ tấn công có thể sẽ dẫn đến một cuộc chiến quy mô khủng khiếp hơn. Viễn cảnh đó đã khiến nhiều người trong phe ủng hộ ông tức giận.

Quyết định tấn công Iran đánh dấu một bước ngoặt lớn đối với vị tổng thống đã giành được quyền lực một phần nhờ việc ông phản đối chiến tranh Iraq. Ông lên án cựu Tổng thống George W. Bush vì cuộc chiến đó và hứa sẽ không rút cạn ngân khố Mỹ cho những rắc rối ở nước ngoài khiến người Mỹ phải trả giá bằng sinh mạng mà ông cho rằng không mang lại nhiều lợi ích cho Mỹ.

Trong những tháng gần đây, ông Trump dường như tập trung vào nỗ lực ngoại giao với Tehran đến mức khiến những người theo đường lối cứng rắn với Iran trong đảng của ông cảm thấy bất an.

Điều đó đã kết thúc vào ngày 21/6, với một cuộc tấn công tầm xa sử dụng loại bom thông thường mạnh nhất trong kho vũ khí của Mỹ, nhắm vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran.

Trong bài phát biểu dài 3 phút từ Nhà Trắng vào tối 21/6, ông Trump tuyên bố chiến dịch này là "thành công quân sự ngoạn mục".

"Các cơ sở làm giàu hạt nhân quan trọng của Iran đã bị xóa sổ hoàn toàn", ông nói.

Phát biểu khi Phó Tổng thống JD Vance, Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đứng phía sau, ông Trump đưa ra lời đe dọa rõ ràng với Iran: "Hoặc là sẽ có hòa bình hoặc sẽ có thảm kịch cho Iran, lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta đã chứng kiến trong 8 ngày qua". Ông cảnh báo Mỹ vẫn có thể đi xa hơn nữa trên con đường chiến tranh.

"Vẫn còn nhiều mục tiêu. Nếu hòa bình không đến nhanh chóng, chúng tôi sẽ truy đuổi những mục tiêu khác một cách chính xác, nhanh chóng và khéo léo", ông nói.

Kịch bản sa lầy

Iran có dân số gấp đôi Iraq và một chính phủ đã thể hiện sức mạnh vượt xa biên giới của họ trong nhiều thập kỷ qua. Nếu Iran đáp trả quân đội hoặc công dân Mỹ, xung đột có thể nhanh chóng leo thang – điều ngăn các tổng thống Mỹ trước đây tấn công vào chương trình hạt nhân của Iran.

"Đây là một canh bạc lớn của Tổng thống Trump và chưa ai biết liệu nó có thành công hay không", Thượng nghị sĩ Jack Reed, thành viên đảng Dân chủ cấp cao trong Ủy ban Quân vụ, cho biết.

Các cựu Tổng thống Barack Obama và Joe Biden đối mặt với những tình huống khó xử tương tự và đưa ra quyết định khác ông Trump, dù Iran trước đây không yếu như hiện tại.

Thay vì không kích, các vị tổng thống Mỹ trước tìm kiếm con đường ngoại giao để hạn chế Iran chế tạo vũ khí hạt nhân, vì lo bị cuốn vào một cuộc xung đột mà họ không mong muốn.

Dù ông Trump cho biết chiến dịch không kích là nhằm thúc đẩy Iran tiến tới thỏa thuận theo các điều khoản của Mỹ, nhưng một số nhà phân tích cảnh báo Tehran khó có thể đầu hàng dưới áp lực quân sự.

Rosemary Kelanic - giám đốc chương trình Trung Đông tại Defense Priorities, một nhóm nghiên cứu có trụ sở tại D.C., cho rằng nên theo đuổi cách làm khác. "Mỹ đối mặt với nguy cơ cao sẽ bị kéo vào một cuộc chiến tranh và có thể sa lầy ở Trung Đông trong nhiều thập kỷ nữa", bà nói với Washington Post.

Nếu Iran giữ được năng lực làm giàu và dự trữ uranium, cuộc tấn công của Mỹ có thể càng thôi thúc Tehran chế tạo bom hạt nhân. Theo các cơ quan tình báo Mỹ, cho đến nay Iran vẫn chưa làm điều đó.

Tổng thống Trump lên nắm quyền một phần vì công khai phản đối Mỹ tiến hành chiến tranh ở Trung Đông. Năm 2016, đối thủ của ông là bà Hillary Clinton đã ủng hộ cựu Tổng thống George W. Bush tấn công Iraq khi bà còn là thượng nghị sĩ.

Ông Vance đã nhập ngũ trong cuộc chiến đó và trở về với tâm trạng vô cùng thất vọng.

Tuy nhiên, chỉ trong 8 ngày kể từ khi Israel bắt đầu mở chiến dịch tấn công Iran, ông Trump đã thực hiện những bước đầu tiên hướng tới việc tham gia vào một cuộc chiến tương tự. Giờ đây, ông cần chứng minh rằng ông có cách tiếp cận tốt hơn so với những nhà lãnh đạo mà ông từng chỉ trích, Washington Post bình luận.

Thu Loan

Theo Washington Post