Vận hành chính quyền địa phương hai cấp - Khởi đầu và những khó khăn
Sau 2 tuần vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhiều xã trên địa bàn tỉnh ghi nhận những kết quả tích cực ban đầu. Bên cạnh đó cũng còn không ít khó khăn, đòi hỏi các giải pháp đồng bộ, quyết liệt trong thời gian tới.
Kết quả ban đầu đáng khích lệ
Xã Vân Sơn được thành lập trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 3 xã Quyết Chiến, Vân Sơn và Ngổ Luông. Những ngày đầu đi vào hoạt động, chính quyền địa phương hai cấp được người dân đồng thuận cao. Đi làm thủ tục khai sinh cho cháu tại Trung tâm Phục vụ hành chính công (TTPVHCC) xã Vân Sơn, chị Bùi Thị Yến, xóm Bo Trẳm chia sẻ: “Đến đây, mặc dù chưa làm thủ tục trên hệ thống điện tử bao giờ nhưng được cán bộ trung tâm hướng dẫn tận tình, làm thủ tục nhanh gọn, tôi rất yên tâm”.
Đồng chí Đinh Công Khoa, Phó Giám đốc TTDVHCC xã Vân Sơn cho biết: Công dân đến giao dịch có ý thức phối hợp tốt, chưa ghi nhận tranh chấp hay khiếu nại. Hệ thống quản lý văn bản điện tử của tỉnh Phú Thọ đã được triển khai đồng bộ, góp phần xử lý văn bản đến và đi hiệu quả. Trong khoảng thời gian từ ngày 1- 14/7, xã Vân Sơn tiếp nhận 47 hồ sơ, trong đó có 12 hồ sơ trực tiếp, 35 hồ sơ trực tuyến. Toàn bộ hồ sơ đều được giải quyết, không có hồ sơ quá hạn.

Cán bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Vân Sơn giải quyết thủ tục hành chính cho người dân.
Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, các tổ công tác đã được thành lập và phân công kiểm tra, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc sau khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động. Trong đó, Tổ công tác số 7 đã ghi nhận kết quả hoạt động của 15 xã gồm: Pà Cò, Bao La, Mai Hạ, Mai Châu, Tân Mai, Tân Lạc, Mường Bi, Mường Hoa, Toàn Thắng, Vân Sơn, Mường Động, Nật Sơn, Hợp Kim, Dũng Tiến, Kim Bôi. Từ ngày 1- 13/7, các TTPVHCC 15 xã tiếp nhận 2.132 hồ sơ, đã giải quyết 2.002 hồ sơ, không có hồ sơ quá hạn. Tổ công tác số 7 cũng đã kiểm tra tại 23 xã khác với tổng số 2.696 hồ sơ tiếp nhận, đã giải quyết 2.626 hồ sơ...
Trong giai đoạn đầu triển khai, UBND các xã đã kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ của mô hình chính quyền địa phương hai cấp, kiện toàn tổ chức, bộ máy và bố trí biên chế, đảm bảo đi vào vận hành đúng thời gian quy định. Các xã ban hành các quy chế làm việc, quyết định phân công nhiệm vụ cho chủ tịch, các phó chủ tịch và ủy viên UBND; thành lập TTPVHCC, bổ nhiệm lãnh đạo, cán bộ công chức phụ trách tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính (TTHC). Công bố địa điểm làm việc, đường dây nóng để phục vụ người dân, doanh nghiệp. Triển khai phổ biến các văn bản liên quan đến TTHC, hướng dẫn công dân nộp hồ sơ trực tiếp, trực tuyến. Nhìn chung, TTPVHCC xã đã vận hành tương đối trơn tru, đảm bảo an ninh trật tự, văn hóa công sở.
Tập trung gỡ khó từ vùng khó khăn đến vùng thuận lợi
Cũng như các xã khác trên địa bàn tỉnh, mặc dù đạt được những kết quả tích cực, xã Vân Sơn đối mặt với nhiều thách thức chung của các địa phương trong giai đoạn chuyển đổi. Trong đó, về con người và cơ sở vật chất, một số công chức chưa có chữ ký số hoặc thông tin chữ ký số cần được cập nhật. Cán bộ mới tại trung tâm còn lúng túng khi sử dụng phần mềm một cửa. Cơ sở vật chất còn nhiều hạn chế, không có cơ sở lưu trữ hồ sơ đạt chuẩn, máy tính cũ, cấu hình thấp, thiếu máy quét.
Về hệ thống thông tin và phần mềm nghiệp vụ, việc tra cứu dữ liệu dân cư, thanh toán trực tuyến còn gặp khó khăn. Nhiều phần mềm, ứng dụng nghiệp vụ chuyên ngành chưa liên thông, chưa đồng bộ, thường xuyên bị lỗi.
Về tài chính, các xã chưa đăng ký được tài khoản thanh toán phí, lệ phí tại Kho bạc Nhà nước, dẫn đến chưa thể thanh toán trực tuyến. Việc xác định đơn vị dự toán ngân sách cấp xã còn lúng túng, ảnh hưởng đến công tác lập, phân bổ dự toán.
Về sự tham gia của người dân và yếu tố địa lý, một số người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số chưa quen với việc nộp hồ sơ tại trung tâm, đòi hỏi công chức phải hướng dẫn chi tiết, tốn nhiều thời gian...
Là địa bàn trung tâm của khu vực nhưng phường Hòa Bình cũng ghi nhận một số khó khăn trong những ngày đầu chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động. Đồng chí Hoàng Châu Khôi, Phó Chủ tịch UBND kiêm Giám đốc TTPVHCC phường cho biết: Hiện tại, quy trình nội bộ giải quyết TTHC và các quyết định công bố TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết chưa đầy đủ, gây khó khăn cho việc tiếp nhận, luân chuyển và thời hạn giải quyết hồ sơ giữa TTHC với các cơ quan chuyên môn từ ngày 1/7. Đề nghị cấp có thẩm quyền quan tâm chỉ đạo hoàn thiện, chuẩn hóa bộ TTHC và quy trình giải quyết nội bộ; chỉ đạo xây dựng kế hoạch tổ chức tập huấn về kiểm soát TTHC và nhiệm vụ xây dựng chính quyền số cho lãnh đạo, chuyên viên của các TTPVHCC...
Để khắc phục những tồn tại, vướng mắc, đảm bảo vận hành hiệu quả chính quyền địa phương hai cấp, các tổ công tác đã đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan triển khai các giải pháp cụ thể. Trong đó, Sở Nội vụ sớm hướng dẫn về tổ chức bộ máy, biên chế các đơn vị sự nghiệp cấp xã và các tổ chức hội đặc thù; tăng cường hoặc điều động thêm công chức có chuyên môn (công nghệ thông tin, địa chính); có chính sách ưu tiên hỗ trợ đối với cán bộ công chức làm việc tại xã đặc biệt khó khăn. Sở Nông nghiệp và Môi trường sớm bổ sung các TTHC còn thiếu thuộc thẩm quyền giải quyết của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai hoặc bố trí cán bộ trực tại TTPVHCC xã để tiếp nhận hồ sơ. Sở Khoa học và Công nghệ sớm thay đổi thông tin và đăng ký chữ ký số mới cho cán bộ; tổ chức tập huấn quy trình xử lý hồ sơ trên hệ thống một cửa điện tử. Sở Tư pháp hướng dẫn cơ chế ủy quyền của Chủ tịch UBND xã trong thực hiện tiếp nhận, giải quyết và ký chứng thực bản sao. Sở Tài chính sớm ban hành hướng dẫn cụ thể tổ chức đơn vị dự toán ngân sách; kịp thời phân bổ kinh phí xây dựng, cải tạo, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ TTPVHCC các xã, phường...
Việc vận hành chính quyền địa phương hai cấp là bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính, hướng tới phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. Mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng, với sự chỉ đạo sát sao, hỗ trợ kịp thời của tỉnh, các sở, ngành liên quan sẽ là yếu tố then chốt để các xã, phường vượt qua giai đoạn đầu, từng bước hoàn thiện, phát huy hiệu quả mô hình mới này.