Vi phạm an toàn trật tự giao thông: Khi phụ huynh là tấm gương xấu

Những nỗi đau chưa dứt

Trong vòng một năm trở lại đây, nhiều vụ tai nạn thương tâm đã cướp đi sinh mạng của những em nhỏ khi đang trên đường đến lớp.

Sáng 24.9.2025, tại phường Bồ Đề, thành phố Hà Nội, một nam sinh lớp 6 điều khiển xe đạp đi trên phố Gia Thụy, khi đến gần cổng Trường THCS Gia Thụy thì xảy ra va chạm với ô tô tải khiến em tử vong tại chỗ. Trước vài tháng, chiều 1.3.2025, ở TP Dĩ An (Bình Dương), em P.A.N., học sinh lớp 9, đi học bằng xe đạp điện, không may bị xe ben rẽ phải cán tử vong khi đang trên đường tới lớp.

Tại nạn khiến 1 học sinh lớp 6 tử vong tại Hà Nội sáng 24.9.2025

Một tai nạn khác cũng rất đau lòng, xảy ra tại Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú Tây Nguyên (Đắk Lắk) vào ngày 6.9.2025 khiến một nam sinh lớp 6 tử vong sau va chạm với xe thu gom rác trong sân trường. Những cái chết tức tưởi ở độ tuổi còn quá trẻ ấy không chỉ khiến dư luận xót xa, mà còn là hồi chuông báo động về sự an toàn trong hành trình đến trường.

Con số thống kê từ một số địa phương cho thấy, tình trạng học sinh vi phạm trật tự an toàn giao thông là vấn đề rất đáng lo ngại. Tại TP.HCM, chỉ trong hơn bốn tháng đầu năm 2025, lực lượng CSGT đã xử lý gần 2.500 trường hợp học sinh, sinh viên vi phạm luật giao thông, chủ yếu do không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định hoặc điều khiển phương tiện khi chưa đủ tuổi.

Ở Đồng Nai, 8 tháng đầu năm 2025 ghi nhận 39 vụ tai nạn liên quan học sinh, làm 25 em tử vong, 28 em bị thương; ngoài ra, công an tỉnh còn xử lý hơn 1.900 trường hợp vi phạm, tạm giữ trên 1.600 phương tiện. Tại Thái Nguyên, chỉ trong nửa năm (15.12.2024 – 14.6.2025), đã xảy ra 28 vụ tai nạn giao thông liên quan học sinh, khiến 11 em tử vong và 31 em bị thương.

Trong khi đó, ở Kon Tum, trong “tháng cao điểm” bảo đảm an toàn giao thông cho học sinh, số trường hợp vi phạm bị xử lý tăng tới 378% so với cùng kỳ 2023, cho thấy tình trạng vi phạm vẫn phổ biến, chỉ khi tăng cường kiểm tra mới bộc lộ rõ.

Đặc biệt, ngay từ đầu tháng 9, thời điểm học sinh cả nước bước vào năm học mới, Công an Hà Nội đã mở cao điểm kiểm tra, xử lý vi phạm trước cổng trường. Từ ngày 5–12.9.2025, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý 2.891 trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông, trong đó có 58 trường hợp là học sinh, tạm giữ 40 phương tiện.

Chỉ riêng ngày đầu ra quân (12.9), CSGT Hà Nội đã lập biên bản xử phạt hàng trăm phụ huynh và học sinh, phần lớn vi phạm đội mũ bảo hiểm, chở ba hoặc giao xe cho con chưa đủ tuổi. Những động thái mạnh tay ấy cho thấy, nếu không có sự giám sát thường xuyên, tình trạng vi phạm sẽ vẫn tiếp diễn và nguy cơ tai nạn sẽ luôn rình rập.

Lỗi không chỉ riêng học sinh

Những con số và vụ việc kể trên chỉ là bề nổi của một thực trạng đã kéo dài nhiều năm: thói quen buông lỏng quản lý của phụ huynh trong việc để con tự đi phương tiện cơ giới khi chưa đủ tuổi. Nhiều cha mẹ vì công việc bận rộn, vì chiều con hoặc vì nghĩ “tập dần để quen” đã giao xe máy, xe điện cho con. Họ tin rằng quãng đường đến trường ngắn, rằng con mình đã đủ khéo léo, mà quên mất rằng chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể đổi bằng sinh mạng.

Các tuyến đường quanh cổng trường thường xuyên đông đúc vào giờ cao điểm. Đây là điểm xung đột giữa nhiều luồng phương tiện: phụ huynh đưa đón, xe buýt, xe tải đi ngang qua, học sinh tự đi xe đạp điện, xe máy điện. Chỉ cần một em phóng nhanh, lạng lách, vượt đèn đỏ là có thể gây ra va chạm dây chuyền. Không ít hình ảnh được ghi lại: học sinh chạy xe máy không biển số, chở ba, tháo mũ bảo hiểm treo trên tay lái. Tất cả đều phản ánh một “thói quen nguy hiểm” đã thành phổ biến.

Nhưng học sinh không phải là đối tượng duy nhất vi phạm. Trước cổng trường mỗi giờ tan học, hình ảnh hàng trăm xe máy của phụ huynh dừng, đỗ tràn xuống lòng đường, chiếm hết làn phương tiện khác, tạo ra điểm nghẽn cục bộ. Không ít cha mẹ còn chở 2–3 em nhỏ trên cùng một xe, tất cả đều không đội mũ bảo hiểm. Những hành vi này vừa vi phạm luật, vừa gây nguy hiểm trực tiếp cho chính con mình, đồng thời tạo tấm gương xấu khiến trẻ dễ coi thường quy định an toàn.

Vụ huynh vi phạm an toàn trật tự giao thông là tấm gương xấu cho các con

Pháp luật đã có chế tài rõ ràng cho cả hai tình huống. Luật Giao thông đường bộ quy định từ 16 tuổi mới được phép điều khiển xe dưới 50cc, từ 18 tuổi mới được phép đi xe máy trên 50cc. Nghị định 100/2019/NĐ-CP nêu rõ: phụ huynh giao xe cho con chưa đủ điều kiện sẽ bị phạt từ 800.000 – 2.000.000 đồng; người chở 2–3 trẻ em không đội mũ bảo hiểm có thể bị phạt từ 200.000 – 400.000 đồng. Bên cạnh đó, hành vi dừng đỗ xe sai quy định trước cổng trường, lấn chiếm lòng đường, cũng bị xử phạt theo khung từ 400.000 – 600.000 đồng.

Ở mức độ nghiêm trọng, Điều 264 Bộ luật Hình sự 2015 quy định: người giao phương tiện cho người không đủ điều kiện điều khiển, nếu gây hậu quả nghiêm trọng, có thể bị phạt tù tới 7 năm. Trên thực tế, nhiều phụ huynh đã phải đối diện vòng lao lý.

Tháng 7.2025 tại Thanh Hóa, bà Vi Thị Thài bị khởi tố vì giao xe máy điện cho con trai 12 tuổi gây tai nạn chết người. Ở Phú Thọ, ông Nguyễn Văn Mạnh cũng bị khởi tố với cùng hành vi. Tại Hải Dương, một phụ huynh bị tuyên 6 tháng tù giam do giao xe máy điện cho con 14 tuổi, gây tai nạn khiến hai người bị thương nặng.

Không chỉ mất mát về sinh mạng, mỗi vụ tai nạn đều để lại những hệ lụy tâm lý cho gia đình, thầy cô và cả cộng đồng. Với học sinh, hậu quả là gián đoạn việc học, chấn thương lâu dài, thậm chí vĩnh viễn mất cơ hội đến trường. Với phụ huynh, ngoài nỗi đau tinh thần còn là trách nhiệm pháp lý nặng nề. Với xã hội, mỗi vụ tai nạn là một gánh nặng cho hệ thống y tế, bảo hiểm và an sinh.

Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn chặn đứng “thói quen nguy hiểm” này, giải pháp quan trọng nhất vẫn nằm ở sự thay đổi nhận thức của phụ huynh. Gia đình cần hiểu rằng, không phải cứ con thích là cho đi xe; không phải tiện một chút mà bỏ qua nguy cơ lớn. Mỗi phụ huynh phải là “người gác cổng” an toàn đầu tiên cho con mình. Đồng thời, chính phụ huynh cũng phải làm gương: đội mũ bảo hiểm đúng cách, dừng đỗ đúng nơi, tuyệt đối không chở quá số người.

Song song đó, nhà trường cần đẩy mạnh giáo dục pháp luật giao thông, đưa các buổi ngoại khóa, mô hình trải nghiệm vào chương trình học. Lực lượng chức năng phải duy trì kiểm tra đột xuất tại các trường học, xử lý nghiêm để tạo sức răn đe. Các đô thị lớn cần nghiên cứu phân luồng hợp lý quanh khu vực trường học, lắp thêm camera giám sát để hạn chế vi phạm.

Mục tiêu cuối cùng của mọi biện pháp điều hướng tới một điều bình dị: để mỗi học sinh ra khỏi nhà và đến trường vào buổi sáng, buổi chiều sẽ trở về nhà an toàn. Đó không chỉ là trách nhiệm của gia đình, nhà trường, mà còn là cam kết của cả xã hội đối với thế hệ tương lai.

HOÀNG HƯƠNG